Tercüme Haber: Çin'in Hava Kuvvetleri, Rusya sayesinde artık daha güçlü

Rusya-Çin askeri iÅŸbirliÄŸi, Asya-Pasifik bölgesindeki dengeyi temelden deÄŸiÅŸtirdi. Çin hava gücü bugünlerde dikkatleri üstüne çekmeyi baÅŸarıyor. Yaklaşık 30 yıl içinde Pekin'in hava envanteri oldukça eskimiÅŸ ve atıl durumdan, son teknolojiye geçmeyi baÅŸardı. Üstelik Çin hava savunma gücünün ülkenin gökyüzünü saÄŸlama aldığını belirtmemiz gerekir.

Batı Pasifik dâhil Çin’in kapsadığı hava savunma ve müdahale kudreti, devasa füzelerden, savaÅŸ uçaklarına, füzesavarlardan anti tank ve denizaltı füzelerine kadar birçok yelpazedeki son teknoloji donanımları bünyesinde barındırıyor.

Rusya-Çin askeri iÅŸbirliÄŸi,  Asya-Pasifik bölgesindeki dengeyi temelden deÄŸiÅŸtirdi. Moskova, 1990'larda Pekin'e oldukça geliÅŸmiÅŸ dört muhrip ve 12 son derece yetenekli dizel denizaltı sattı. Bu silah satışı, 1950'lerden beri süregelen, iki ülke arasındaki askeri anlaÅŸmalar vesilesiyle yüzlerce geminin (ve tasarımın) Rusya'dan Çin'e transfer edildiÄŸi bir iÅŸbirliÄŸine dayanıyor. Aynı süreç Çin hava gücünü de dönüÅŸtürdü.

Rusya, 1990'dan beri Çin'e 500’den fazla uçak tedariki gerçekleÅŸtirdi. Bunlar arasında büyük askeri nakliyeler, erken uyarı uçakları, yakıt ikmal uçakları, saldırı jetleri ve avcı önleme uçakları yer alıyordu. Bu liste özellikle ağır bombardıman uçaklarını içermiyor. Fakat bu durumda, Çin'in ÅŸu anki ön cephesi H-6'nın (ve yakın zamanda yenilenmiÅŸ K ve N modellerinin) Sovyet Hava Kuvvetleri'nin 1950'ler dönemi Tu-16'sının türevi olduÄŸu unutulmamalıdır. Modern Çin hava gücünün geliÅŸtirilmesinde Sovyet uçaklarının büyük bir rol oynadığından ÅŸüphesi olan herkes, tamamen yenilenmiÅŸ Pekin askeri müzesini ziyaret edebilirler.

Çin'in geliÅŸtirdiÄŸi ’Flanker J-11' model savaÅŸ uçağı

Çin gururla kendi özgün tasarımlı savaÅŸ uçağı J-20'ye dönse bile, Rus havacılık teknolojisinin Çin’deki devasa mirasını kısaca gözden geçirmeye deÄŸer. 2018 yılının 16'sında, ilk iki modern Rus savaÅŸ uçağı olan Su-27-UBK, 30 Mayıs 1992'de Çin'e ulaÅŸtı. Bu uçaklar, "Çin Hava Kuvvetleri için ağır avcı uçakları çağının baÅŸlangıcı" oldu.

Bu uçakların yetenekleri, Çin’in hâlihazırdaki yerli üretim avcı uçakları olan J-6 ve J-7 hafif avcı envanterinden daha üstün teknolojik donanıma haiz. Ä°laveten, Su-27 ve Su-30 gibi önümüzdeki 20 yılda Rusya’dan ithal edilme programına dahil edilen son teknoloji savaÅŸ uçaklarıyla Çin Hava Kuvvetleri’nin saldırı ve caydırıcılık kabiliyet muazzam bir seviyeye ulaşıyor diyebiliriz.

Yine bu 20 yıllık ithalat planına ek olarak, Çin, kendi ‘’Flanker J-11’’ model avcı uçağını Rusya’yla birlikte üretme konusunda da anlaÅŸma saÄŸladı. Tabi J-11’in radarı, motoru ve silahlandırılması Rus menÅŸeliydi.

Kendi bağımsız silah ve hava sanayisini kurmak için çabalayan Çin’in bu denli Rusya’ya bağımlı kalması, Rus müteahhitlerin Çin'deki programın kontrolünü ellerinde tutmak istemeleri nedeniyle bazı gerilimlerin ortaya çıkması sonrası Pekin, J-11 modeli uçağını yerlileÅŸtirmeye kararlıydı.

Çin yapımı motorun ortaya çıkardığı kusurlar, yine yerli üretim radarın bazı teknik eksiklikleri olmasına raÄŸmen, Çin J-11 tasarımını mümkün olduÄŸunca yerlileÅŸtirmeye kararlı görünüyor.

Uçak sanayini yerlileÅŸtirme politikasının yanı sıra Çin, Rusya’dan 2014 yılında, 24 adet Rus Su-35 sipariÅŸi için 2,5 milyar dolar maliyetli bir anlaÅŸma daha imzaladı.

Çin ve Rusya, askeri-endüstriyel iliÅŸkiler açısından ÅŸüphesiz ilginç bir dönüm noktasında duruyor. 10 yıllar boyunca, uzmanlık ve ekipman akışı genellikle tek yönde ilerledi. Daha adil bir düzenleme bulunabilir mi? Bu iki Avrasya gücü, iki büyük gücün güçlü ve zayıf yönlerini hesaba katan geniÅŸ kapsamlı iÅŸbirliÄŸini, artırılmış bütünleÅŸmeyi ve uzmanlaÅŸmayı teÅŸvik ederek ulusal gururu bir kenara bırakabilir ve büyük yeni verimlilikler keÅŸfedebilir mi?

Bu çetrefilli bir konu… Her iki ülke yönetiminin de günümüze kadar gelen yarı-ittifaka dayalı ve daha çok tek tarafın tedarikçi, diÄŸer tarafın talepkâr olduÄŸu bir ittifakı tekrardan düÅŸünüp deÄŸiÅŸtirmek isteyebileceklerinden emin deÄŸilim.

Rus yapımı Su-35 model savaÅŸ uçağı

Elbette ki 1950’lerden baÅŸlayan süreçte Rus uçaklarının Çin hava gücüne saÄŸladığı muazzam ilerlemeden kimse ÅŸüphe edemez. Unutmamalıyız ki bugünkü Çin’in yüksek askeri havacılık gücü ve kabiliyetinin temel kısmını Rusya’nın katkısına borçlu.

Çin yakın gelecekte, PLAAF iki yeni tip bombardıman uçağının açılışını yapmaya hazırlanıyor. Ama Çin'in ÅŸu anki ön cephe bombardıman uçağını Rusya’ya borçlu olduÄŸunu unutmayalım ki bu uçak Amerika'nın Alaska modeli uçağına karşı derin saldırı yeteneÄŸine sahip. Sonuç olarak Asya’nın bu iki büyük süper gücünden biri olan Çin’in bugün, havacılık gücü ve deneyiminde ulaÅŸtığı muazzam noktadaki Rusya’nın aslan payını hiçbir zaman inkâr edemeyiz. Åžimdi kendi ulusal yetenekleriyle geliÅŸtirmeyi planladığı yeni model uçak projelerine haiz olsa dahi, hala daha savunmasındaki öncü vurucu güç saÄŸlayan uçak modelleri, Rus menÅŸeili ürünler olarak ortaya çıkıyor.

Müellif: Lyle J. Goldstein, RI, Newport'taki BirleÅŸik Devletler Deniz Harp Okulu'nda Çin Denizcilik Çalışmaları Enstitüsü'nde araÅŸtırma profesörüdür.

Kaynak:National Interest Haber Portali / Mütercim: Hasan Nurhan Çelik-DüÅŸünce Mektebi