Sosyal Medya

Özel / Analiz Haber

Rusya'nın son Çarı Putin’in çıraklık, kalfalık ve ustalık dönemleri

Sovyetler dağılmış, Rusya varoluş buhranı yaşıyordu. Ülkenin ilk başkanı Boris Yeltsin başbakanlığa atadığı genç adamı desteklediğini duyurup köşesine çekilmeye karar vermişti. Genç adam bir politikacıda olması gereken neredeyse hiçbir özelliğe sahip değildi. Pek gülmeyen, çok fazla konuşmayan yapısıyla her daim neşeli Yeltsin’den farklı bir profil çiziyordu. Seçimlerde kimsenin şans tanımadığı bu gencin kaderini Moskova patlamaları değiştirdi. Krizi demir yumrukla yöneten Putin, o günden beri hala iktidarda. Ülkeyi bir çar gibi yöneten Putin’in Rusya’sı, dağılmış Sovyetlerin travmalarını üzerinden attığı günden beri bölgedeki en kilit aktörlerden biri haline geldi.



Ä°ktidara geliÅŸinin üzerinden 14 yıl geçmiÅŸ, artık ne yapıp ne yapamayacağına karar verirken birlikte çalıştığı dünya liderlerini de gözlemlemeyi öÄŸrenmiÅŸti. Çeçenistan’a yerleÅŸtirdiÄŸi Kadirov gibi bir adamı da Ukrayna’ya yerleÅŸtirmeyi baÅŸarmıştı: Viktor Yanukoviç. Henüz 4 yıllık bir yöneticiyken Ukrayna’da gerçekleÅŸen ‘Turuncu Devrim’ Karadeniz’in tüm kontrolünü Batı Bloku’na verirken Rusya, deniz yolları ile iliÅŸkisini kaybediyordu.

Rusların son Karadeniz’den çıkamayışında Çarlık devrilmiÅŸ, BolÅŸevik ihtilal gerçekleÅŸmiÅŸti. I. Dünya Savaşı’na Almanya ile birlikte katılan Osmanlı, Çanakkale ve Ä°stanbul BoÄŸazlarını kapatınca Çarlık krize girmiÅŸti. Hem ekonomik hem askeri blokaja uÄŸrayan ülke birçoklarına sürpriz olacak bir ÅŸekilde ilk komünist devrimin baÅŸladığı ülke haline gelmiÅŸti.

Komünist devrimin arkasındaki Lenin de ne tesadüf ki Vladimir ismine sahipti. Ä°lk Vladimir’in yıktığı çarlığı yeniden kurmaya çalışan Ä°kinci Vladimir bunun tek yolunun denizlerin kontrolünü saÄŸlamaktan geçtiÄŸini görüp bütün stratejisini bu noktadan kurgulamaya baÅŸladı.

Ukrayna'da Turuncu Devrim, Gürcistan'da Gül Devrimi, Kırgızistan'da ise Lale Devrimi gerçekleÅŸmiÅŸti.

Çıraklık dönemi: Turuncu devrim, Gül devrimi, Lale devrimi

Batı Bloku, post-Sovyet etki alanlarında, Bağımsız Devletler TopluluÄŸu’nda ‘renkli’ devrimler yapmaya Gürcistan ile baÅŸladı. Bu ülkenin diÄŸer eski Sovyet cumhuriyetlerinden ayrılan en büyük özelliÄŸi ise ülkede Sovyetlerin dağılmasından sonra statükonun hiç deÄŸiÅŸmemiÅŸ olmasıydı. Ülkenin bağımsızlığından itibaren CumhurbaÅŸkanlığını üstlenen Eduard Åževardnadze aynı zamanda Sovyet döneminde de önemli bir yöneticiydi ve Rus etkisinin ülkede hiç deÄŸiÅŸmeden sürmesini saÄŸlayan isimdi.

Gürcistan'daki Gül Devrimi'nin arkasındaki isim Miheil SaakaÅŸvili

2003 yılına kadar süren bu statüko Miheil SaakaÅŸvili'nin "BirleÅŸik Ulusal Hareket"inin baÅŸlattığı protestolar ile deÄŸiÅŸti. EÄŸitim hayatını ABD’de geçiren SaakaÅŸvili ülkenin rotasını Rusya’dan Batı’ya doÄŸru çevirirken tecrübesiz Putin ilk kontrasını Kafkasların kontrolünü kaybederek yaşıyordu.

2004 yılında Ukrayna'da Turuncu Devrim gerçekleÅŸirken ülke eksenini Batı'ya doÄŸru kaydırıyordu.

Bir yıl sonra farklı bir renk ile aynı hikaye tekrar sahneleniyordu. Ukrayna’da Turuncu Devrim gerçekleÅŸmiÅŸti.

Bir baÅŸka post- Sovyet yönetici olan Ukrayna BaÅŸkanı Leonid Kuchma’nın 10 yıllık iktidarı sonlandırılmış yerine Viktor YuÅŸçenko gelmiÅŸti. Liberal söylemler ile iktidara gelen YuÅŸçenko’nun turuncu devrimi Rusya için Kafkaslar’dan çok daha büyük bir bedeldi.

Kırım’ın kontrolünün Batı Bloku’nun eline geçmesi, Rusya’nın en büyük can damarının tıpkı I. Dünya Savaşı’nda olduÄŸu gibi kesilmesi anlamına geliyordu.

BaÅŸkanlığının ilk 4 yılında karşısında bir çaylak bulduÄŸunun farkında olan Batı Bloku, Putin’in Rusya'sını Asya steplerine kadar sıkıştırmış, nefes aldırmıyordu.

Kalfalık dönemi: Savunmadan saldırıya geçiÅŸ

Putin 14 Mart 2004 günü yapılan seçimlerde halkın verdiÄŸi yüzde 71’lik rekor destek ile tekrar baÅŸkanlığa seçilirken artık oyunu kendi kurallarıyla oynamayı karar vermiÅŸti.

2008 yılında Gürcistan’dan bağımsızlık talepleri bulunan Güney Osetya ve Abhazya adına Gürcistan’a girip bölgeye yerleÅŸtiÄŸinde girdiÄŸi yerden çıkmayacağının da ilk iÅŸaretlerini Kafkaslarda verdi.

Rusya, 2008 yılında Gürcistan'a Güney Osetya üzerinden müdahale etti

Aradan 2 yıl geçtikten sonra Ukrayna’daki Turuncu Devrimi boÅŸa çıkarıp Rus asıllı Viktor Yanukoviç’i iktidara getirdi. Gürcistan’ın iÅŸgalinden 2 yıl sonra Ukrayna’nın kontrolünü tekrar eline almasına raÄŸmen Yanukoviç’in iktidarının 4. yılında artan sokak olayları ülkeyi de Rus- Batı çatışmasının deneme tahtası haline getirmiÅŸti.

Kırgızistan"da "Karşı Devrim", CIA"nın Kadife Devrimi çöktü

Putin artık 2004 yılındaki Putin deÄŸildi. Aradan 10 yıl geçmiÅŸ, Ukrayna’da Rusya lehine hareket eden BaÅŸkan Yanukoviç istifa etmiÅŸti. 18 Åžubat’ta çıkan protesto gösterilerinden 2 gün sonra Rusya, Kırım’ı ilhak ettiÄŸini duyurup Karadeniz’in en stratejik bölgesini iÅŸgal ettiÄŸini açıkladı.

Arap Baharı, Tunus'ta başlamıştı

Dünya, büyük güçler arasında bir deneme tahtası haline gelmiÅŸken bir baÅŸka cephe de Kuzey Afrika’da açılıyordu. Kırım’ın iÅŸgalinden 10 ay sonra Tunus’ta baÅŸlayan Arap Baharı bölgedeki diktatörleri bir bir devirirken emperyal hırsları olan ülkeler de pastayı paylaÅŸma yarışına giriyordu.

Fransızların, Libya’daki müdahalesi 42 yıllık Kaddafi iktidarını devirirken sıra Suriye’deki 40 yıllık Esad Hanedanlığına gelmiÅŸti.

Ülkedeki demokrasi talepleri bir Ä°ç SavaÅŸa dönmüÅŸ, Esad kontrolü kaybederken Ä°ran ve Rusya’nın müdahalesi ile ülkedeki olası bir demokratik geçiÅŸ yönetimi ihtimali de askıya alınıyordu.

Ä°ktidarının son yıllarında tecrübelenen Putin kaybettiÄŸi mevzileri tek tek ele geçirmeye baÅŸladı

Ustalık dönemi: Ohotsk’tan Baltık’a, Akdeniz’den Karadeniz’e

Putin agresif müdahaleler ile ülkesinin etki alanını giderek geniÅŸletirken bunu da büyük oranda ilk döneminde yaÅŸadığı tecrübelere borçlu.

Rusya, geçtiÄŸimiz yıl Ohotsk ve Japon Denizi'ni de içine alan bölgede 300 bin asker ile tatbikat düzenledi

GeçtiÄŸimiz yıl Rusya Cumhuriyeti tarihinin en büyük askeri tatbikatını Ohotsk’un da yer aldığı bölgede gerçekleÅŸtiren Putin’in bir diÄŸer ÅŸovu da Baltık üzerinden gerçekleÅŸmiÅŸti.

Kırım’da yaptıklarına gerçek manada hiçbir cevap alamamasının verdiÄŸi rahatlıkla; Libya’ya kadar ilerleyen Putin’in hareket alanını belirleyecek olan da bir baÅŸka aktör Çin. Afrika açılımı yapan Çin’in mi yoksa Rusya’nın mı daha tehlikeli olduÄŸuna karar verilene kadar terazinin ağırlığı Putin’in lehine iÅŸlemeye devam edecek.

Görünen bir gerçek var ki; Putin Rusya’yı daha uzun bir süre kontrol etmeye devam edecek. Ülkesini bir çar gibi yöneten II. Vladimir’in I. Vladimir diyebileceÄŸimiz Lenin ile tek ortak noktası ise Rusya’yı baÅŸka maceralara sürüklemekten çekinmiyor olması.

Müellif: Ahmet Fadıl Erarslan / Kaynak: YeniÅŸafak

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.