ABD'nin yaptırımlarına karşı Çin'den, Hong Kong muhaliflerini tutuklama cevabı

Çin’in Hong Kong Özel Ä°dari Bölgesi’nde geçen aylarda yürürlüÄŸe giren Ulusal Güvenlik Kanunu'yla "yabancı ülkelerle gizlice iÅŸ birliÄŸi yaptıkları" gerekçesiyle bazı muhalif medya lideri ve çalışanlarının gözaltına alınması, Çin-ABD gerilimini daha ileri taşıyacak geliÅŸmelerin habercisi olabilir.

Hong Kong’da dün muhalif medyadan Apple Daily ve Next Digital’in kurucusu ve iÅŸ adamı Jimmy Lai, bazı aile üyeleri ve bu medya ÅŸirketinde çalışan üst düzey yetiklilerin bulunduÄŸu binalar polis tarafından basıldı.

Söz konusu kiÅŸiler ile bölgede güvenlik kanunu yürürlüÄŸe girmeden kendisini laÄŸveden ve muhalif grupların önemli liderlerinin daha önce üyesi bulunduÄŸu "Demosisto" adlı grubun eski üst düzey liderlerinden Agnes Chow da gözaltına alındı.

Hong Kong polisi, bu kiÅŸilerin "yeni güvenlik kanunu ihlal ettikleri ve yabancı ülkelerle gizlice iÅŸ birliÄŸi yürüttükleri" gerekçesiyle gözaltına alındığını açıklarken, Çin medyasında bu durum "ayrılıkçılar gözaltına alındı" ÅŸeklinde duyuruldu.

Söz konusu gözaltılar, yeni güvenlik yasasının yürürlüÄŸe girmesinin ardından Çin DışiÅŸleri Bakanlığı ve Hong Kong BaÅŸ Yöneticisi Carrie Lam tarafından kanunun "çok küçük bir grubu hedef alacağı" yönündeki açıklamalarını hatırlattı.

Sıra "dörtlü çete"nin diÄŸer üyelerine gelebilir

Hong Kong’da geçen yıl, suçluların Çin’e iadesi tasarısını protesto etmek amacıyla baÅŸlayan ve hükümet karşıtı protestolara dönüÅŸen toplumsal olaylar sırasında, Çin medyası tarafından bölgedeki bazı muhalif parti ve basınının başındaki kiÅŸiler hedef tahtasına konuldu.

Çin yakın dönem siyasetinde "hainleri" tanımlamak için kullanılan "dörtlü çete" etiketi, bölgedeki protestoları destekleyen muhaliflerden 4 üst düzey isme yönelik kullanıldı.


Çin medyası tarafından hazırlanan "Hong Kong’u felakete sürükleyen 4'lü çetenin maskesi düÅŸüyor" adlı bir videoda, Hong Kong’daki Jimmy Lai, eski üst düzey siyasilerden Anson Chan, Hong Kong Demokrasi Partisinin kurucularından Martin Lee ve partinin liderlerinden Albert Ho’nun, Hong Kong gençliÄŸini yanlış yönlendirdiÄŸi savunuldu.


Söz konusu kiÅŸilerin, Hong Kong’daki hükümet karşıtı protestoları medya ve finans konularında destekledikleri, ABD ve Avrupa baÅŸta olmak üzere dış güçlerden protestoya destek aradıkları öne sürülerek, bu kiÅŸilerin yurt dışındaki yabancı ülke siyasetçileriyle görüntülerine yer verildi.


Hong Kong’da Çin hükümetinin Jimmy Lai ve bazı aile üyelerinin yanı sıra muhalif medya çalışanlarını gözaltına alınması “dörtlü çete” ifadeleriyle daha önce hedef tahtasına konan muhalif kesimin diÄŸer liderlerinin de gözaltına alınabileceÄŸi ihtimalini ortaya koyuyor.

Gözaltılar müebbet hapisle sonuçlanabilir

Çin hükümetince daha önce genel anlamda Hong Kong’daki küçük bir grubu hedef alacağı belirtilen yeni güvenlik kanunu, devleti yıkmaya teÅŸebbüs, vatana ihanet ve ulusal güvenliÄŸi tehlikeye atan eylemler ile yabancı güçlerle iÅŸ birliklerini yasaklıyor.


Polisin mahkeme izni bulunmadan ev ve iÅŸ yeri aramasına, sosyal medya ve internete müdahale etmeye kadar birçok yeni yetkilerle donatıldığı kanuna göre, BaÅŸ Yönetici Lam, ulusal güvenlik vakalarına bakacak hakimleri belirleyebiliyor, "özel" olduÄŸu deÄŸerlendirilen vakalar Çin ana karasında görülebiliyor.

Ä°ÅŸlenen suçun büyüklüÄŸüne göre, 3 yıldan müebbete kadar hapis cezasının verilmesini saÄŸlayan yeni kanunla "vatan haini veya dörtlü çetenin üyesi" olarak etiketlenen Jimmy Lai baÅŸta olmak üzere gözaltına alınanların davasının Çin ana karasında görülmesi ve müebbet hapis cezası verilmesi ihtimal dahilinde bulunuyor.

Çin ile ABD arasında Hong Kong gerilimi daha fazla artabilir

ABD baÅŸta olmak üzere Batılı ülkeler ve Hong Kong’daki muhaliflerin karşı çıktığı yeni güvenlik yasası nedeniyle Çin’in Batı’yla iliÅŸkileri son yıllarda gerilimlere sahne oluyor.

Washington yönetimi, geçen hafta aralarında Hong Kong BaÅŸ Yöneticisi Lam, Çin’in Hong Kong Ä°rtibat Bürosu Direktörü Luo Huining ve Hong Kong Polis Gücü Komiseri Chris Tang Ping’in aralarında bulunduÄŸu 11 yetkiliye yaptırım kararı aldı.

Pekin yönetimi ise ABD’nin bu kararına karşılık aralarında ABD’li senatör Ted Cruz, Marco Rubio ve bazı sivil toplum kuruluÅŸu temsilcilerinin bulunduÄŸu 11 ABD’li yetkiliye yaptırım uygulayacaklarını açıkladı.

DiÄŸer yandan ABD Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Robert O'Brien, "Jimmy Lai, oÄŸulları ve meslektaÅŸlarının yanındayız. Pekin yönetimini de acilen Ulusal Güvenlik Yasası'nı feshetmeye ve Hong Kong'da hukukun üstünlüÄŸünü yeniden saÄŸlamaya davet ediyoruz." ifadesini kullandı.

Söz konusu gözaltılar, Pekin yönetiminin, ABD’nin 11 Hong Kong ve Çinli yetkiliye yaptırım kararına cevap olarak deÄŸerlendirilirken, Washington yönetiminin Hong Kong’daki 1000'den fazla ABD’li ÅŸirketin buradan ayrılmasını saÄŸlayarak gerilimi farklı bir seviyeye çıkarabilme ihtimali bulunuyor.

Halihazırda Güney Çin Denizi, Tayvan, Çinli sosyal medya uygulamaları baÅŸta olmak üzere birçok konuda fırtınalı seyreden Çin-ABD iliÅŸkilerini, yüksek gerilimli günler bekliyor.