Tercüme Haber: Perde arkasındaki bağlar: Giderek derinleşen Çeçen-Körfez ilişkisi

Sosyal paylaşım ağı Instagram’da Çeçenistan lideri Ramazan Kadirov’a baÄŸlı, Çeçen Özel Kuvvetleri komutanı bir askerin bir arkadaşının Libya’da aldığı madalyayı kutlaması, Çeçen askerlerin Suriye ve Libya’daki varlığını yeniden gündeme getirdi.

Bundan birkaç gün önce Çeçenistan lideri Ramazan Kadirov'a baÄŸlı Çeçen Özel Kuvvetleri komutanı bir arkadaşının aldığı madalyayı kutladı. Nerede görev yaptığı sorulunca güney Osetya, Suriye, Ukrayna ve Libya cevabını yazdı.

Bu cevaptan anlaşıldığı gibi Rus güvenlik ÅŸirketi Wagner'in paralı askerlerinden sonra Libya'da Kadirov ekibi de darbeci Halife Hafter saflarında savaşıyor.

Peki Kadirov’a baÄŸlı Çeçen askerlerin OrtadoÄŸu’daki varlığı ne kadar eskiye gidiyor?  Suriye’de Rusya ile birlikte hareket eden Çeçen askerler, ne zamandan beri Libya’da bulunuyor?

Kadirov'un Arap dünyası ile iliÅŸkileri

Çeçenistan lideri Ramazan Kadirov'un Arap dünyası ile iliÅŸkileri, egemen bir devlettense, baÄŸlı bulunduÄŸu üstüne sadık bir eyaletin baÅŸka bir ülkeyle irtibat kurmasına daha çok benziyor.

Rusya’yla paralel ve eÅŸzamanlı olarak OrtadoÄŸu siyaset denklemine dâhil olan bir diÄŸer aktör ÅŸüphesiz Çeçenistan.

Çeçen lideri Ramazan Kadirov, çok sayıda Arap hükümdarla kiÅŸisel dostluklar geliÅŸtiren, belki de OrtadoÄŸu'daki en görünür Rus yetkili oldu diyebiliriz. Kadirov, ne hikmetse Suriye ile pek yakından ilgileniyor. Suriye’deki Rusça KonuÅŸan Çeçen tutuklularının ülkelerine geri iade edilmeleriyle bizzat ilgileniyor, kendi askerlerini bölgede ‘’askeri polis’’ olarak görevlendiriyor.

Libya’daki rolü de yakın zamanda belirlendi: Kendisinin yakın müttefiki Rus diplomat Lev Dengov ile eÅŸgüdümlü olarak Libya’da Rus çıkarlarına eÅŸ-baÅŸkanlık icra etmek.

Çeçenistan’ın OrtadoÄŸu’ya müdahil olması, diÄŸer bir açıdan da terörle mücadele eÄŸitimiyle iÅŸtigal eden özel kuvvetler sektörü için de muazzam bir büyüme potansiyeli demek. Rus askeri uzmanlarının Afrika ve OrtadoÄŸu’daki ayak izlerinin giderek artması, devlete baÄŸlı olmayan özel askeri birimlerin de kendilerine terörle mücadele adı altında yeni sahalar açması anlamına geliyor.

Kadirov’un en çok ziyaret ettiÄŸi ve en sıkı iliÅŸkiler geliÅŸtirdiÄŸi yabancı partnerler, Körfez Ä°ÅŸbirliÄŸi Konseyi üyeleri olan otoriter Arap yöneticiler. Kadirov rejimiyle bu Arap rejimlerinin benzer özelliÄŸi, her birinin otoriter ve baskıcı bir nitelik taşımaları. Petrol gibi doÄŸal kaynaÄŸa dayanan bir gelirle ceberrut ve güçlü imajı verilmiÅŸ bir lider ve onun etrafındaki bir grup tarafından yönetilmek gibi…

Kadirov sadece Körfez'deki baskı rejimlerini kendisine siyasi rol-model olarak almakla kalmadı, Dubai’de inÅŸa edilen, devasa Burç Halife Kulesi’ni de taklit ederek, Avrupa’nın en büyük kulesi olmasını amaçladığı 102 katlı Akhmad Tower'ın inÅŸasına da 2015’te baÅŸladı.

Çeçen lider, Körfezli mesteklaÅŸtarıyla son derece yakın iliÅŸkilere sahip. Dört ayda iki defa bölge turuna çıktı. 2017 yılının AÄŸustos ayında da Suudi Veliaht Prensi Muhammed Bin Selman ve Kral Selman Bin Abdülaziz ile Cidde’de buluÅŸmuÅŸ ve daha sonra hac yapmıştı.

Kasım’da da Bahreyn'e gerçekleÅŸtirdiÄŸi gezide Bahreyn Kraliyet Muhafızları Komutanı Prens Nasır Hamad El-Halife ile tanışıp bir askeri üsteki eÄŸitimi merkezini ziyaret etmiÅŸti.

Formula Sonrası Nusret’te Ziyafet Masası

Veliaht Prens Salman ve BAE’nin Abu Dabi Veliaht Prensi Muammed Bin Zayed ve Kadirov, Dubai’de Formula 1 yarışlarını izledikten sonra, ‘Salt Bea’ olarak ünlenen Türk ÅŸef Nusret Gökçe’nin restoranındaki ziyafette bir araya gelmiÅŸlerdi.

Grozny Rus Spetsnaz (Özel Kuvvetler) Üniversitesi

Muhtemelen Nusret’teki bu ziyafet masasında stratejik bir Çeçen yatırımı olan Rus Spetnaz Üniversitesi’nin kuruluÅŸunu müzakere ediyorlardı. Dünyanın en büyük ve en modern askeri kompleksi olmayı hedefleyen bu devasa kompleks, ÅŸehirdeki terör saldırılardan, arazide rehine kurtarmaya kadar çok yönlü özel kuvvetler eÄŸitimi için tasarlandı.

Çeçenistan’daki Rus Spetsnaz Üniversitesi'nde (Özel Harekat Kuvvetleri) silah eÄŸitimi tatbikatı.

Üniversitede, paraÅŸüt ve helikopter saldırılarından, gemi ve sualtı tatbikat alanlarına, kentsel senaryoları çalışabilmek için tam ölçekli bir taktik kent platosuna kadar birçok çeÅŸit askeri operasyon eÄŸitimi veriliyor.

Çeçenistan Güvenlik Güçleri EÄŸitim BaÅŸkanı ve tesisin komutanı Danil Martinov'un, Temmuz ayında Rus askeri haftalık Zvezda ile yaptığı son derece kapsamlı röportajında, üniversitenin amacı hakkında ipucu verdmiÅŸt:

‘’Tesisi 2019 yazında tamamen faaliyete geçmesini planlıyoruz. Hâlihazırda Rusya'daki özel tatbikatlara zaten katılmaktayız. 2015 yılında Ürdün'deki uluslararası bir yarışmada Çeçen özel kuvvetlerinin güçlü performansı, bizden hizmet almayı düÅŸünen muhtemel iÅŸ ortaklarımıza neler sunabileceklerimizin güzel bir örneÄŸi oldu.’’ dedi.

Martinov, Ekim ayında baÅŸka bir röportajda, 2019'dan baÅŸlayarak merkezin yabancı askeri birlikleri eÄŸitmeye baÅŸlayacağını doÄŸrulamıştı.

Muhtemel gelecek iÅŸ ortaklarından kastedilenin Arap dostlar olduÄŸunu anlamayan yoktur. Son ziyafet buluÅŸmalarının ve yakın iliÅŸkilerin ötesinde, bazı Körfez ülkeleri Çeçenistan ile bu tür iÅŸbirliÄŸine açık bir ilgi duyduklarını kendi ağızlarından ifade etmiÅŸlerdi.

Gelecek ocak ayında BAE, askeri birliklerini bu merkezde eÄŸiteceÄŸini duyurdu. Ayrıca Kadirov’un Suudi Arabistan ziyaretinde Veliaht Prens Selman, terörle mücadele birimlerini yine aynı merkezde eÄŸiteceklerini beyan etmiÅŸti.

Ürdün, Çeçenistan baÄŸlamında oldukça önemli çünkü ülke, geçmiÅŸi Osmanlı dönemine dayanan ve birçoÄŸu orduda yüksek görevlerde bulunan Çeçen diaspora nüfusuna da ev sahipliÄŸi yapıyor.

Kadirov-Körfez liderleri iÅŸbirliÄŸinin kazananı sadece Kadirov deÄŸil. Körfez ülkelerinin prensleri, kendileri için patolojik bir korku haline gelen potansiyel bir Ä°slamcı ayaklanmasını ezme konusunda, Kadirov’un geniÅŸ tecrübelerinden de yaralanıyorlar.

Ayrıca, Çeçenistan’da dini yoruma karşı katı bir iktidar inÅŸa etmeyi baÅŸarması, Arap Baharı'nın yeniden hortlaması tehdidine karşı kendi otoriter rejimlerini tahkim etmede Kadirov'un iÅŸbirliÄŸi stratejik bir öneme haiz.

Körfez ülkeleri ve Kadirov iliÅŸkisinin baÅŸlangıcı 2006 yılına dayanıyor

Bütün bu iliÅŸkiler ağının baÅŸlangıç noktası 2006 yılına dayanıyor. Lübnan’da Rus askeri mühendislerini korumak için bir grup Çeçen askeri bölgeye konuÅŸlandırıldı. Ardından Suriye’deki iç savaÅŸta, yne Rusya güdümünde Çeçen askeri, ilk defa yurt dışında sıcak çatışma sahasında operasyon deneyimi edindi.

Tabi son 2 yıldır, Çeçen taburların Suriye’de, artık askeri polis olarak hizmet vermeleri, yurt dışı deneyimini oldukça arttırdı. Aslına bakarsanız bu ‘’askeri polis’’ lakabı biraz yanıltıcı duruyor. Çünkü Çeçen yetkililer, bu taburların tamamının kamu hizmeti veren kolluk kuvvetinden ziyade, tam teçhizat muharebe savaÅŸ araç-gereçleriyle donatılmış olduklarını ve Çeçenistan’daki uzun yıllar süren ayaklanmada geniÅŸ bir operasyon tecrübesine haiz olduklarını kabul etti.

Eylül 2017’de Tahrir El Åžam önderliÄŸindeki muhaliflerle çıkan ve bir Çeçen askerinin öldüÄŸü, çok sayıdakinin yaralandığı çatışmada, bu teçhizatın askeri polise göre kat be kat fazla olduÄŸu ortaya çıkmıştı.

Çeçen Spetsnaz (ön plan) baÅŸ eÄŸitimcisi Danil Martinov (solda), Kasım 2018'de Bahreyn'deki Kraliyet Muhafızları eÄŸitim alanına yaptığı ziyaret sırasında, Bahreyn Prensi Nasır bin Hamad El Halife (ortada), ve Çeçen heyetinin Orta DoÄŸu baÅŸ elçisi Ziad Sabsabi (saÄŸda) ile birlikte.

Suriye'de ortalama 400 kiÅŸilik Çeçen taburları çok sayıda operasyonda görev yaptı ve bu taburların sonuncusu 7 Aralık'ta evlerine döndü. Muhtemelen binlerce Çeçen profesyonel bu çatışmada görev yapmışken, Kadirov'un güçleri daha fazla yurt dışı görevler için kendilerini hazır tutuyorlar. Belki de Suriye’de yeniden görevlendirilirler, kim bilir?

Rus paralı askerler ÅŸu anda Orta Afrika Cumhuriyeti'nden Mozambik'e kadar Afrika kıtasındaki bir düzineden fazla ülkeye konuÅŸlanmaya hazırlanıyorlar. Libya ve Yemen'de ilave konuÅŸlandırmalar hakkında sürekli söylentiler var.

Kadirov son zamanlarda Libya’daki diplomatik rolünü giderek arttırıyor. Darbeci General Halife Hafter’in milislerinin, Çeçenistan’ın Spetsnaz (Özel Kuvvetler) Üniversitesi’nde eÄŸitim almaları, ya da Çeçen askeri eÄŸitmenlerin Libya topraklarında mesai harcaması pek de zor ihtimal durmuyor.

Wagner ile Çeçen güçleri, benzer misyon yüklenmiÅŸ olmalarına raÄŸmen (iki yapı da eÄŸitilmiÅŸ, ücretli askeri birliklerden oluÅŸuyor), aslında Wagner savaÅŸçılarının büyük çoÄŸunluÄŸu, bugün Çeçenistan’ı yöneten adamlarla daha önce savaÅŸmış askerlerden oluÅŸuyor.

Ä°ki grup, Suriye’de birbirinden tamamen ayrı ve bağımsız bir ÅŸekilde görevlerini icra ettiler. Ayrıca bir Çeçen’in Wagner’e üye olması yasak, çünkü geçmiÅŸte aralarında yaÅŸanan savaÅŸ nedeniyle Wagner yetkilileri, Çeçenlerin kendilerine husumet besleyip, baÅŸkaldırma potansiyeli taşıdığını düÅŸünüyorlar. Keza iki grup arasında kaşılıklı güvensizlik epey bir derin. Åžöyle ki, bu birbirine güvenmeme, Kadirov ile Rus güvenlik ÅŸefleri arasındaki bölünmeye kadar uzanıyor.

Bu bölünme aslında daha güçlü ÅŸekilde Moskova ile Grozni arasında da yaÅŸanıyor. Bir yandan Moskovaya baÄŸlı bir federal devlet olup, Putin’e sadakatinden edindiÄŸi güçle, Çeçenistan’ın Kuzey Kafkasya’daki komÅŸuları üzerindeki baskın rolünü tahkim ederken, diÄŸer yandan da bağımsız bir devlet gibi Arap liderlerle yakın iliÅŸkiler geliÅŸtirmesi de Rusya’nın gözüne batıyor.

Sonuç olarak, Kadirov’un silahlı Çeçen kuvvetleri ile Wagner birlikleri arasındaki en büyük benzerlik, Rus devletiyle olan iliÅŸkileri gibidir: Dışardan Rusya’dan bağımsız görünüp, içeriden kontrol altında tutulmak….

Elbetteki diÄŸer önemli bir benzerlik olan Arap dünyasındaki askeri misyonunu da unutmamalıyız.

Rusya’nın gittikçe derinleÅŸen Libya Macerası

2017 ve 2018 yıllarında Rus yetkililer ve Hafter arasındaki bir dizi toplantıdan sonra Libya'daki Rus paralı askerleri varlığına dair haberler ortaya çıkmaya baÅŸladı. Wagner özel askeri ÅŸirketinden 300 askerin, Mart 2019'da Bingazi'nin Hafter’e ait karakolunda ve bir çok baÅŸka vilayette mevcudiyeti haberlere yansıdı.

Åžu anda Libya'da bulunan Wagner askerlerinin ve diÄŸer Rus paralı askerlerinin tam sayısını tahmin etmek zor. Türkiye CumhurbaÅŸkanı Recep Tayyip ErdoÄŸan, Aralık 2019'da ülkede bu tür 2 bin savaÅŸçı olduÄŸunu iddia etti ve bu rakam yaygın olarak kabul görmüÅŸtü.

Silahlı güçlerin sahada oynadığı en önemli rol, silahlı yerli milislere profesyonellik katmak ve Hafter’in LNA güçlerine moral vermek diyebiliriz. Zira Serrac baÅŸkanlığındaki, UMH birliklerinden bir savaÅŸçının Aralık ayında Dış Politika gazetesine verdiÄŸi demeçte; ‘kayıplarımızın yüzde 30’unu Rus keskin niÅŸancılar ÅŸehit etti’ demiÅŸti.

Bazı düzenli Rus personelinin zaten Libya'ya konuÅŸlanmış olabileceÄŸine dair iÅŸaretler var; Libya'da öldürüldüÄŸü ve Åžubat ayında memleketine gömüldüÄŸü bildirilen bir Rus askeri, özel bir müteahhit deÄŸil, Rus ordusunda görevli bir subaydı.

Rusya’nın, Libya’da sahaya sürdüÄŸü, Wagner’e benzer bir diÄŸer lejyoner birlikse, Moskova’nın daha önce Suriye’deki iç savaÅŸta sıkça faydalandığı Çeçen paralı birliklerden oluÅŸan Çeçen Özel Kuvvetler BirliÄŸi.

Kremlin'in Suriye'de istihdam ettiÄŸi Çeçen Özel Kuvvetleri bugünRusya için Libya’da kullanabileceÄŸi bir diÄŸer alternatif seçenek. Rusya'nın güneyindeki Müslüman çoÄŸunluklu Çeçenistan, çoÄŸu yüksek eÄŸitimli ve doÄŸrudan Çeçenistan'ın Putin tarafından atanan lideri Ramazan Kadirov'a baÄŸlı 30 bin kadar askeriyle katı bir yerli güvenlik yapısına sahip.

Kadirov' un bizzat kendisi, yakın çalışma arkadaşı ve elçisi olan Rus yetkili Lev Dengov, Libya' aki müzakerelere katılıyor ve Çeçen liderin nüfuzunu yurtdışında da geniÅŸletmeye devam ettiÄŸini görüyoruz.

Kadirov'un güçlerini sahaya sürmenin faydalarından biri de, Çeçenlerin Sünni Müslümanlar olması. Çünkü Suriye'de olduÄŸu gibi Müslüman Libya nüfusuna daha kolay adapte olabiliyorlar. Kadirov marifetiyle Çeçenistan, artık düzenli olarak Kremlin'in Müslüman dünyasına elçisi olarak hareket ediyorlar. Kadirov, Kremlin için Körfez'deki ve diÄŸer ülkelerdeki Arap otokrasileriyle iliÅŸkilerini ısıtmak kullanışlı bir joker niteliÄŸinde. Ayrıca Arap Baharını, adeta Demokles’in kılıcı gibi her daim enselerinde hisseden Körfez otoriter rejimlerin gözünde de, halkı bastırma konusunda deÄŸerli tecrübelere sahip bir ortak.

Rusya’nın Libya’da doÄŸrudan hava saldırıları düzenlemesi, lojistik olarak büyük masraf demek. Bunun yerine Libya’daki BAE üslerine lojistik destek vermek çok daha makul bir seçenek. Muhtemelen de Suriye’deki Ä°dlib düÄŸümü çözüldükten sonra, Rusya’nın Libya için harcayacağı mesaide ciddi bir artış gözlemlenecektir.

Fakat unutulmamalıdır ki, Moskova’nın Hafter’e desteÄŸini aÅŸikâr etmesi ve desteÄŸini arttırması, Rusya’nın Suriye özelinde, bölgede Türkiye ile oluÅŸturdukları, çok boyutlu ve hassas iÅŸbirliÄŸi denklemine ciddi zarar verecektir. Üstelik pandemi vesilesiyle küresel petrol fiyatlarında kronik düÅŸüÅŸ Rus devletinin maliyesini sert bir ÅŸekilde vurmuÅŸtu. Dolayısıyla Libya’dan potansiyel kazanç ve maliyetin, Rusya için muhakemesini çok ince düÅŸünerek yapılması zorunlu görünüyor.

Ayrıca eklemeliyiz ki Avrupa’ya Suriye’den daha yakın bir coÄŸrafya olan Libya ve Akdeniz hattındaki faaliyet yürütmenin maliyeti, Rusya için, Suriye’ye oranla kat be kat fazla olacağını da göz önünde tutması gerekir.

******

Leg Dengov: Kadirov’un Libya’da iÅŸ ortağı

Resmi olarak Rusya’nın Libya Temas Grubu BaÅŸkanlığı görevini yürüten Dengov, Rusya ile Libya arasında köprü vazifesini görüyor. Batılı birçok enformasyon merkezinin, Moskova’yı Libya’daki son ÅŸiddet olaylarına askeri olarak karıştığı yönündeki suçlamalarını resmen reddetti.

Özellikle 2018 yılının  AÄŸustos ayı sonlarında Trablus çevresinde, darbeci General Halife Hafter'e baÄŸlı Libya MeÅŸru Hükümeti (LGN) güçleri arasındaki ÅŸiddetli çatışmaların patlak vermesi ve ağır insani kayıpların yaÅŸanması, uluslararası çevrelerce Rus askeri varlığının kanıtı olarak görüldü.

Leg Dengov, bu iddiayı tümüyle reddederek ‘‘Rusya’ın Libya stratejisi, iki ülke arasındaki ekonomik iliÅŸkilerin yeniden tesisi ve daha da geliÅŸtirilmesine dayanıyor ve bu da çatışmanın tüm taraflarıyla barışçıl temaslar yoluyla gerçekleÅŸtirilmeye çalışılacak’’ ifadelerini kullanmıştı.

Ancak Batılı kaynaklara göre Kremlin yönetimi, S-300 Hava Savunma Sistemi, gemi ve denizaltılardan fırlatılan cruise füzeleri, karadan havaya fırlatılan füze sistemleri ve Tobruk ve Bingazi’de konuÅŸlandırılan ‘’Wagner özel askeri ÅŸirketi’’ ile birçok taraftan Hafter’e destek saÄŸlıyor. Üstelik bu iddialar –kaynağın ismi bildirilmeden- Rus kitlesel medya ajanslarında dahi dillendiriliyor. Rusya’nın Libya’daki esas odaklandığı hususun, petrol ve doÄŸalgaz olduÄŸu da dile getiriliyor.

Giderek derinleÅŸen Libya iç savaşında Rusya’nın ekonomik menfaatleri, her zaman istikrarını korumayı baÅŸardı. Moskova görünürde bugüne kadar Libya’daki iki çatışan taraf arasındaki dengeli konumunu sürdürmeye çalıştı. Bu denge, Rusya’nın Libya’daki hidrokarbon ticaretinden silah anlaÅŸmalarına, tarım sektöründeki iÅŸbirliÄŸinden çeÅŸitli altyapı anlaÅŸmalarına kadar birçok sektördeki güçlü ekonomik yatırımlar sayesinde sürdürülebildi. Bu derin ekonomik iÅŸbirliÄŸinin temelleri, ‘’Rusya’nın Orta DoÄŸu’ya dönüÅŸü’’ stratejisini uygulamaya koyan eski baÅŸbakan Yevgeni Primakov dönemine dayanıyor.

Rusya’nın Libya Temas Grubu Misyon BaÅŸkanı Leg Dengov

Özellikle Rusya'nın Libya'daki stratejik çıkarları birbiriyle baÄŸlantılı dört temel sütuna dayanıyor:

1-Tarihi Arkaplan: SoÄŸuk SavaÅŸ sırasında, Libya diktatörü Muammer Kaddafi (Sovyetler BirliÄŸi'ni üç kez ziyaret etti) Sovyet liderleri ile samimi iliÅŸkiler kurmuÅŸi kazançlı silah anlaÅŸmaları ve bilgi transferleri üzerine birçok anlaÅŸmaya imza atmıştı. Ayrıca birçok Libyalı subay da Sovyetler BirliÄŸi'nde okudu.

2- Jeo-Ekonomik: Libya petrol ihraç eden ülkeler (OPEC) arasında beÅŸinci en büyük petrol ihracatçısı konumunda. Ayrıca Afrika’nın üçüncü büyük doÄŸalgaz rezervlerine sahip ülkesi.

3- Jeopolitik Konum: Libya, Afrika’dan Avrupa’ya kitlesel göçün iki ana rotasından biri. Üstelik Libya’nın coÄŸrafi konumu, Rusya için Güney ve doÄŸu Akdeniz havzasında söz sahibi olabilmek ve OrtadoÄŸu’da nüfuzunu arttırabilmek için stratejik bir anlam ifade ediyor.

4- Askeri-Stratejik Önem: Yine Akdeniz ve OrtadoÄŸu’daki rolünü tahkim edebilmek için, Mısır ve Suriye’ye ilaveten Libya’da bir deniz üssü sahibi olmak, Rusya için kilit bir husus.

Yukarıda bahsedilen stratejik hedefler göz önüne getirildiÄŸinde Rus Diplomat Leg Dengov’un Rusya için ne derece hayati bir rol icra ettiÄŸini kestirmek güç deÄŸil. Dengov, Rusya ile diÄŸer Bölgesel siyasi aktörler arasında adeta bir köprü rolü üstleniyor.

“Rusya-Libya ikili iliÅŸkilerinin sosyo-politik, askeri ve ekonomik alanlarında temasların yeniden kurulmasında " aktif görevler üstlendi. Libya’da esir edilen 21 Rus ve Belaruslu vatandaşın serbest bırakılması müzakerelerinde de kilit rol oynadı. Yine Dengov, 2017’de varılan ve Rusya’ya muazzam derecede Libya petrollerine eriÅŸebilme imkânı sunan Libya-Rusya Petrol iÅŸbirliÄŸi anlaÅŸmasında da anahtar görevi gören isimdi.

Sadece petrol deÄŸil, askeri alanda da bir iÅŸ birliÄŸi söz konusu. Hafter’in temsil ettiÄŸi Libya tarafı Rus menÅŸeli silah ve güvenlik sistemlerine yoÄŸun ilgi gösteriyor. Hafter milislerinin eÄŸitimi konusundaki iÅŸ birliÄŸi de Rus askeri eÄŸitmenler için ciddi fırsatlar doÄŸurduÄŸunu belirtmeliyiz.

Genel olarak Dengov’un, Rusya adına yukarıda bahsi geçen bütün kayda deÄŸer sorumluluklarının haricinde, Rus diplomatın, dikkatlerin esas üstünde toplanmasına vesile olan vazifesi, Çeçen makamları ile Libya Sahasında koordineli çalışmasıdır.

Dengov, Çeçen lider Kadirov’la oldukça yakın iÅŸbirliÄŸine sahip. Bu birliktelik, Rusya adına bölgede çalışmalar yürüten misyon grubunun başına getirilmesinde Ramazan Kadirov’un bizzat dahli var. Çeçenistan’ın Rusya güdümünde Libya topraklarında giderek daha aktif bir ÅŸekilde görünür olmaya baÅŸlamasının ardında, Kadirov-Dengov dostluÄŸunun etkisini küçümsemek elbette ki mümkün deÄŸildir.

*Kaleme Alan: Alla Hurska / Kaynak: The Jamstown Foundation Analiz Merkezi

*Kanadalı gazeteci ve analist Neil Hauer tarafından, The Defence Post ajansında yayımlanan bu makale, aslına sadık kalınarak, Hasan Nurhan Çelik tarafından tercüme edilmiÅŸtir.