Ukrayna, Kırım için Rusya'ya daha ciddi yaptırımlar istiyor

Ukrayna DışiÅŸleri Bakan Yardımcısı Emine Ceppar, Kırım meselesinin uluslararası arenada daha güçlü seslendirilmesini istediklerini belirterek, "Rusya’ya siyasi baskı daha güçlü, ekonomik yaptırımlar daha sert olmalıdır." dedi.

Kırım Tatarı olan Ceppar, bir süre önce Ukrayna Devlet BaÅŸkanı Vladimir Zelenskiy’in kararıyla yeni görevine atandı.

Ceppar, görevine baÅŸladıktan sonra Kırım meselesi, Ukrayna’nın doÄŸusundaki kriz, uluslararası platformlarda ve mahkemelerde Rusya’ya karşı mücadele ve Ukrayna-Türkiye iliÅŸkileri konusunda açıklamalarda bulundu.

Kırım’ın Rusya’ya baÄŸlanmasının söz konusu olmadığını belirten Ceppar, yaÅŸanan hadisenin uluslararası toplum tarafından "tanınmayan bir ilhak giriÅŸimi" olarak kabul edildiÄŸini vurguladı.

Ceppar, Türkiye’ye da Ukrayna’ya Kırım meselesindeki desteÄŸinden dolayı minnettar olduklarını ifade etti.

BirleÅŸmiÅŸ Milletler (BM) Genel Kurulunun 27 Mart 2014’te Ukrayna’nın toprak bütünlüÄŸüyle ilgili kararının, Kırım’ın statüsünde herhangi bir deÄŸiÅŸikliÄŸin tanınmaması için açık bir çaÄŸrı içerdiÄŸini dile getiren Ceppar, “Rusya, Kırım’ı kendisine baÄŸlamadı, yasa dışı ve geçici olarak iÅŸgal etti.” dedi.

Dünyada pek çok ülkenin ve uluslararası organizasyonların, Moskova’nın Kırım’da yasa dışı eylemlerde bulunduÄŸunu ve Ukrayna’nın yarımada üzerinde egemenliÄŸini yeniden saÄŸlaması gerektiÄŸine yönelik hatırlatmalar yaptığını ancak bunun yeterli olmadığını kaydeden Ceppar, "Hem Ukrayna hem de uluslararası güvenlik ve istikrar için önemini göz önünde bulundurarak Kırım’ın iÅŸgalden kurtarılması konusunun daha güçlü ve aktif olarak uluslararası arenada seslendirilmesini isterdik." ifadesini kullandı.

"Ukrayna, suçlamaları güçlendirmeye niyetli"

Ceppar, BM’de Ukrayna’yı destekleyici kararların yanı sıra Batı ülkelerinin Rusya’ya karşı ekonomik yaptırımlara devam ettiÄŸinin altını çizerek, Kırım’ın Rusya’dan kurtarılması için bunları yeterli bulmadıklarını söyledi.

Ukrayna DışiÅŸleri Bakan Yardımcısı Ceppar, “Rusya’ya siyasi baskı daha güçlü, ekonomik yaptırımlar daha sert olmalıdır.” dedi.

Rusya’yı suç ve ihlalleri nedeniyle "adalete teslim etmenin" mümkün olduÄŸu tüm uluslararası mahkemelerde uÄŸraÅŸtıklarını aktaran Ceppar, “Ukrayna, Rusya’nın Kırım ve Donbas’ta yasa dışı eylemleriyle baÄŸlı olarak bu ülkeye karşı uygun uluslararası mahkemelerde görülmek üzere suçlamaları güçlendirmeye niyetli.” diye konuÅŸtu.

Rusya’ya yönelik yaptırımların oldukça önemli olduÄŸuna dikkati çeken Ceppar, “Yaptırımlarda önemli bir sertleÅŸme olmadan, Rusya'nın Kırım meselesindeki davranışında bir deÄŸiÅŸiklik beklenmesinin mümkün olmadığına inanıyoruz.” deÄŸerlendirmesinde bulundu.

Ukrayna Dışişleri Bakan Yardımcısı Emine Ceppar

"Ukrayna, liderler düzeyinde görüÅŸmeye hazır"

Ceppar, Ukrayna’nın doÄŸusundaki krizin atılan adımlarla çözüme doÄŸru ilerlediÄŸine iÅŸaret ederek, Rusya’nın Minsk AnlaÅŸması'na imza atan ve çatışmanın tarafı olarak yükümlülüklerini yerine getirmesi konusundaki ısrarlarının devam ettiÄŸini dile getirdi.

Normandiya Dörtlüsü Liderler Zirvesi'ni, Almanya ve Fransa’nın ara buluculuÄŸuyla Ukrayna ve Rusya arasında doÄŸrudan en yüksek seviyede barışçıl bir çözüm saÄŸlama fırsatının olduÄŸu müzakere sürecinin kilit unsuru olarak gördüklerini bildiren Ceppar, bu zirvelerde güvenlikle ilgili hükümlerin uygulanmasını diÄŸer tüm alanlarda ilerlemenin ön koÅŸulu olarak nitelendirdi.

Ceppar, şu ifadeleri kullandı:

"Maalesef Rusya’nın silahlı provokasyonları terk etme ve sürdürülebilir bir sakinlik sürecine geçme konusundaki isteksizliÄŸinden dolayı güvenlik hükümlerinin uygulanmasında sorunlar yaşıyoruz. Donbas’ta her gün Rus unsurlarınca ateÅŸkes rejiminin ihlali ve Minsk anlaÅŸmaları tarafından yasaklanan silahların kullanımı kaydediliyor.”

Paris’te Normandiya Formatı'nda 19 Aralık 2019’da yapılan son zirveden 7 Temmuz’a kadar Donbas’ta 37 Ukrayna askerinin öldüÄŸü, 290’ının yaralandığı bilgisini veren Ceppar, bu kayıpların bir önceki yıla oranla yüzde 14,5 arttığını vurguladı.

Ceppar, Rusya’nın bölgede provokasyon yaptığını ve Minsk AnlaÅŸması ÅŸartlarına uymadığını savunarak, “Ukrayna, Normandiya Formatı'nda liderler düzeyinde bir görüÅŸmeye hazır. Çünkü siyasi dahil olmak üzere tüm istikamette yapıcı ve makul uzlaÅŸma politikasına olan baÄŸlılığımızı sürekli olarak pratikte gösteriyoruz.” dedi.

Kırım Tatarları, mücadele deneyimine sahip güçlü bir halktır"

Kırım’da, Kırım Tatarlarının durumunu "zorla evlendirilmiÅŸ bir kızın, gelinlik içerisinde silah zoruyla mutlu gibi gözükmesi" ÅŸeklinde tanımlayan Ceppar, ÅŸunları söyledi:

"Rusya, dünyadaki bütün platformlarda Kırım Tatarlarını nasıl koruduÄŸuna herkesi ikna etmeye çalışıyor. Kırım Tatar dilinin devlet dili haline geldiÄŸini ve halkın rehabilitasyonu için yasa çıkardığını iddia ediyor. Sanki halk mutluymuÅŸ gibi her ÅŸeyi yapıyor. Ancak gerçekte baskı ve siyasi kovuÅŸturmalar, net olarak tam tersini gösteriyor."

Ceppar, Kırım Tatar halkının son birkaç yüz yıldır ana vatanlarında var olma ve yaÅŸama hakkı için Rusya'ya karşı mücadele verdiÄŸini belirterek, Rusların politikaları yüzünden 1783, 1944 ve 2014’te Kırım Tatar halkının vatanlarını terk etmek zorunda kaldığının altını çizdi.

26 Åžubat 2014’te Kırım Tatarlarının, Kremlin’in Kırım’daki suçlarını örtmek için yaptığı planları bozduÄŸunu söyleyen Ceppar, Kırım Parlamentosu önünde yaptığı mitingle Tatarların Ruslara karşı direniÅŸ gösterdiÄŸini ifade etti.

Ceppar, bu olayın ardından intikam alma niteliÄŸinde yarımadada Kırım Tatarlarına yönelik baskıların, baskınların ve yasaklamaların hayata geçirildiÄŸini kaydetti.

Rusya’nın uzun zamandır dünya gücü olma hakkını kaybettiÄŸini savunan Ceppar, “Rusya’nın büyüklüÄŸü koca bir yalan. Bu yalan, savaÅŸ ve savaÅŸ suçlarını, insanlığa karşı suçları, aldatmayı ve propagandayı teÅŸvik ediyor. Kırım Tatarları ise kendilerine söylenen yalanın ne olduÄŸunu bilen, mücadele deneyimine sahip, az ama inanılmaz güçlü bir halktır.” diye konuÅŸtu.

Türkiye ile Ukrayna arasında sorunsuz gündem

Ceppar, Türkiye ile Ukrayna arasındaki iliÅŸkilerin stratejik ortaklık niteliÄŸinde olduÄŸunu anımsatarak, ÅŸu ifadeleri kullandı:

"Ä°ki ülke arasında hem tarihsel açıdan hem de modern bakış açısından sorunsuz bir gündeme sahip olmanın gururunu yaşıyoruz. Ülkelerimizin ortak çıkarları var. Karadeniz bölgesinde, barış ve istikrar tesis etmek için aynı düÅŸünceleri paylaşıyorlar ve siyasi alanda herhangi bir çatışmaları yok."

Ä°ki ülkenin zor dönemlerde birbirini desteklediÄŸine dikkati çeken Ceppar, Rusya’nın Ukrayna’ya karşı saldırganlığı ve Kırım’ın ilhakını tanımaması yönündeki Türkiye’nin pozisyonunun önemli olduÄŸunu vurguladı.

Ceppar, Türkiye ile iliÅŸkilerde stratejik önceliklerden birisinin karşılıklı faydaya dayalı ortaklığın geliÅŸtirilmesi olduÄŸunu kaydederek, geçmiÅŸ yıllardaki tecrübelerin, tüm alanlarda iÅŸ birliÄŸini daha da derinleÅŸtirmek için yeni fırsatlar konusunda ÅŸans verdiÄŸini anlattı.

Ukrayna DışiÅŸleri Bakan Yardımcısı Ceppar, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının yol açtığı zorluÄŸun iliÅŸkileri canlandırmak için bir fırsat olarak görülmesi gerektiÄŸine iÅŸaret etti.

Ukrayna'nın devletin tüm alanlarını kapsayan geniÅŸ kapsamlı reform süreci geçirdiÄŸini anlatan Ceppar, Türk iÅŸ dünyasının ülkede iÅŸ ve yatırım yapabilmesi için pek çok imkanların oluÅŸturulduÄŸunu vurguladı.

Ceppar, Ukrayna ile Türkiye arasındaki stratejik ortaklığın kilit unsurlarından birisinin bilim teknik ve savunma sanayi alanlarında iÅŸ birliÄŸi olduÄŸunun altını çizerek, Türk insansız hava araçları (Ä°HA) ve uçak motoru yapımı alanında iÅŸ birliÄŸinin geliÅŸtiÄŸini söyledi.

Serbest Ticaret AnlaÅŸması süreci

Türkiye ile Ukrayna arasında uzun süredir görüÅŸmeleri yürütülen Serbest Ticaret AnlaÅŸması (STA) ile ilgili çalışmaların sonuca ulaÅŸması konusunda “iyimser” olduklarını vurgulayan Ceppar, bu ticaret rejiminin gerek sanayi gerekse tarım ürünlerinin gümrük vergisinde kapsamlı bir muafiyet saÄŸlaması gerektiÄŸini ifade etti.

Ceppar, STA metninin hızla uyumlaÅŸtırılması için yapıcı bir diyalog umduklarını belirterek, ÅŸunları kaydetti:

"Ukrayna, tüm mal grupları için kısıtlama olmaksızın pazarı açmakla ilgileniyor. Bu yaklaşım, aslında ikili ticaret hacmini artıracaktır. Ukrayna, STA konusunda müzakere sürecini hızla tamamlamaya hazır. Bunun için Türkiye ve Ukrayna taraflarının siyasi iradesi var. Sonuçta müzakere süreci devam ediyor ve yakın gelecekte STA metninin sonuçlandırılması yönündeki beklentiler konusunda iyimseriz."