Ekonomik krizin kronikleştiği Lübnan'da durum felakete sürükleniyor

Dünya Bankası, Avrupa Yatırım Bankası ve Fransa Maliye Bakanlığının katımılıyla Åžubat 2001'de düzenlenen Uluslararası Paris-1 Konferansı'nda, Lübnan'a ön yardım ve düÅŸük krediden oluÅŸan 500 milyon avro taahhütte bulunuldu.

Ülkenin ekonomisini kurtarma amacıyla 23 Kasım 2002'de daha geniÅŸ bir katılımla gerçekleÅŸen Uluslararası Paris-2 Konferansı'nda da 4 milyar 400 milyon dolar taahhüt edildi,

Lübnan'a ulaÅŸan meblaÄŸ ise 2 milyar 600 milyon dolarda kaldı.

Ä°ç savaşın yaralarını ve yaÅŸanan yıkımı telafi etme çabasındaki Lübnan toprakları, Ä°srail ile Hizbullah örgütü arasında 2006'da yaÅŸanan çatışmalar sonucu ciddi bir yıkıma daha tanıklık etti.

Ä°srail'in yoÄŸun hava saldırılarının yol açtığı yıkımdan birkaç ay sonra 25 Ocak 2007'de yaklaşık 40 ülke ve 14 uluslararası kuruluÅŸun katılımıyla düzenlenen Uluslararası Paris-3 Konferansı'nda ise Lübnan hükümetine yaklaşık 5 milyar 650 milyon dolar kredi sözü verildi.

Mali politikaları baÅŸta olmak üzere farklı alanlardaki reformları hayata geçirme karşılığında uluslararası yardım vaatleri alan ve o günlerdeki kamu borcu 41 milyar dolara ulaÅŸan Lübnan, kredinin bir kısmını alabilmiÅŸti.

Son olarak da Paris'te Nisan 2018'de düzenlenen CEDRE Konferansı'nda, Lübnan'daki altyapı reformlarını gerçekleÅŸtirmek amacıyla 860 milyonu hibe ve deÄŸeri düÅŸük faizli kredi olmak üzere 11 milyar dolar yardım vaadinde bulunuldu.

Ancak Lübnan hükümetine, her geçen gün derinleÅŸen ekonomik krize raÄŸmen talep edilen reformları hayata geçirmediÄŸi gerekçesiyle vadedilen uluslararası krediyi kullanma hakkı henüz verilmedi.

Fransa DışiÅŸleri Bakanı, krizden çıkış için IMF'yi adres gösterdi

Ä°ÅŸsizlik ve hayat pahalılığıyla ekonomik krizin etkilerini hayatlarının tüm alanlarında hissetmeye baÅŸlayan Lübnanlılar, geçen hafta CumhurbaÅŸkanı MiÅŸel Avn ve hükümet yetkilileriyle temasları çerçevesinde Beyrut'a gelen Fransa DışiÅŸleri Bakanı Jean-Yves Le Drian'ın ziyaretine umut baÄŸlamıştı.

Siyasi ve ekonomik istikrarsızlığa karşı yaklaşık 20 yıldan beri Lübnan için düzenlenen uluslararası yardım konferanslarına ev sahipliÄŸi yapan Fransa, ülkedeki Hristiyan kesim tarafından "ÅŸefkatli anne" olarak sürekli öne çıksa da mevcut krize karşı Uluslararası Para Fonu (IMF) ile müzakereleri adres gösterdi.

Fransız Bakan Le Drian, Beyrut ziyaretinde, hükümetin reformları hayata geçirmesi gerektiÄŸini dile getirerek, "Bugün getirdiÄŸim mesaj da budur. Yani, yolsuzluk ve yasa dışı sınır ticaretiyle mücadelenin yanı sıra Lübnan'ı ekonomik krizden çıkaracak tek yol, IMF ile müzakerelerdir." dedi.

Reformlar ve IMF ile müzakerelerin üzerinde duruldu

Lübnan CumhurbaÅŸkanlığı'na yakın kaynaklar, yaptığı açıklamada, Le Drian ile Avn arasında gerçekleÅŸen görüÅŸmede "Fransa'nın, Lübnan'ın ekonomik krize karşı yardımlar için reformları hayata geçirme konusunda hızlı davranması ve mali durumu iyileÅŸtirme planı için IMF ile anlaÅŸmaya varılması" mesajı üzerinde durulduÄŸunu belirtti.

Paris'in, IMF ile müzakerelerden umutlu olduÄŸunu aktaran kaynaklar, önceki yıl Lübnan'a destek için Paris'te düzenlenen CEDRE Konferansı'nda vadedilen 11 milyar dolarlık kredinin de bu ÅŸartlara baÄŸlı olarak geçerliliÄŸini koruduÄŸunu hatırlattı.

Fransa'nın şartlı yardımları sınırlı olur

Lübnan Üniversitesi ÖÄŸretim Üyesi ekonomist Casim Acaka da Fransa'nın vadettiÄŸi yardımlar için ÅŸartlar öne sürmesine iÅŸaret ederek, "Fransa'nın ÅŸartlı yardımları sadece gıda maddeleri ve birkaç krediyle sınırlı olur." dedi.

Avrupa ükelerinin de bu dönemde bazı ekonomik sıkıntılardan geçtiÄŸini dile getiren Acaka, dolayısıyla Fransa'nın Lübnan'ın çıkarları için ABD ile karşı karşıya gelmeye hazır olmadığını söyledi.

Bakanın ziyaretinden bir sonuç çıkmadı

Lübnanlı milletvekili Hadi Ebu el-Hasan, Fransız Bakanın reformlar mesajı verdiÄŸinin altını çizerek, "Reformlar ise dışarıdan gelmeyecek, Lübnanlıların hayata geçirmesi gerekiyor. Dolayısıyla Lübnanlılar, kendilerine bir yol haritası çizmelidir." diye konuÅŸtu.

Meclis BaÅŸkanı Nebih Berri'nin partisi Emel Hareketi Milletvekili Muhammed Nasrallah ise söz konusu ziyaretin, krizlere raÄŸmen Lübnan'ın dünya için önem arz ettiÄŸi mesajı vermek için gerçekleÅŸtiÄŸini savundu.

Fransız yetkilinin bu ziyaretle Lübnan'daki ekonomik ve siyasi durumu yerinde incelediÄŸine dikkati çeken Nasrallah, dolayısıyla ziyaretten herhangi bir sonuç çıkmadığını ifade etti.

Ülkedeki son durum

Lübnan'da Saad el-Hariri baÅŸbakanlığındaki 30 üyeli Ulusal Birlik Hükümeti, ekonomik kriz ve hükümetin vergi politikalarına karşı düzenlenen gösteriler nedeniyle 29 Ekim 2019'da istifa etmiÅŸti.

Hariri'nin yeniden baÅŸbakanlık görevine talip olmaması yüzünden, ABD yaptırımları hedefindeki Hizbullah ile siyasi müttefikleri eski EÄŸitim Bakanı Diyab'ın baÅŸbakanlığında 20 üyeli yeni hükümetin kurulmasını saÄŸlamıştı.

BaÅŸbakan Diyab ülkesindeki kamu borcunun 90 milyar doları aÅŸtığını açıklamıştı.

Yerel para birimi Lübnan lirası, Merkez Bankası kuru sabit tutsa da her geçen gün deÄŸer kaybediyor. Resmi kura göre, 1 ABD doları 1515 Lübnan lirası olmasına raÄŸmen karaborsada dolar 8 bin Lübnan lirasının üzerinde iÅŸlem görüyor.

Hükümet, her yıl 2 milyar dolar olmak üzere 5 yılda toplam 10 milyar dolar kredi almak için IMF ile müzakerelere baÅŸladığını açıklamıştı.