Afro-Amerikan liderler nerede?

George Floyd’un Minneapolis polis memuru tarafından öldürülmesinin ardından protestoların Amerika’yı sarsmasıyla, ulusal çaptaki kamusal söylemde Afro-Amerikan toplum liderlerinin eksikliÄŸi dikkat çekti.

Siyah siyaset disiplinindeki uzmanlığım ile neden Martin Luther King Jr., Fannie Lou Haber ve diÄŸer siyah liderlerin yerini doldurmak için hiç bir Afro-Amerikan liderinin olmadığını açıklayabileceÄŸimi düÅŸünüyorum.

GeçmiÅŸ dönemlerde, Afro-Amerikan topluluklarının liderleri 1964’teki Sivil Haklar Yasası, 1965’teki Oy Kullanma Hakkı Yasası ve 1968’teki Adil Konut Yasası gibi büyük sosyal ve yasal deÄŸiÅŸiklikler yaratmada etkili oldular. Köklü deÄŸiÅŸiklikler mümkündü çünkü siyah liderler problemleri krize dönüÅŸmeden ortaya dökmeye ve Afro-Amerikalılar’ın sosyal, eÄŸitimsel ve ekonomik konumlarını iyileÅŸtirmek için kendi hayatlarını ve geçim kaynaklarını riske atmaya hazırdı.

Doğrudan meydan okumanın riski

Malcolm X 1964’te Cleveland’da “Oy Pusulası ya da Mermi” konuÅŸmasını yaptığında, Afro-Amerikalılar’ın eÅŸit muamele görmediÄŸi Amerika’nın sosyal düzenine meydan okudu. “Kanunların, yasal haklarınızın ve ahlaki haklarınızın adalet çerçevesinde dışına çıkmadığınız her an inandığınız ÅŸey için ölün. Ama tek başınıza ölmeyin. Bırakın ölümünüzün bir karşılığı olsun. Ä°ÅŸte eÅŸitlik ile kastedilen budur,” dedi.

Fannie Lou Hamer, 1964’teki Demokratik Ulusal Kongre’deki konuÅŸmasında oy kullanmak için kaydolmaya çalışırken hayatını riske attığını açıkladı.

Martin Luther King Jr. 1967’de New York’taki Riverside Kilisesi’ndeki “Vietnam’ın Ötesinde” baÅŸlıklı konuÅŸmasında Lyndon Johnson’ın hem Amerika hem de yurt dışındaki emperyalizm ve tiranlığından bahsederek benzer bir risk aldı. “Amerika’nın imajı bir daha asla devrim, özgürlük ve demokrasi ile anılmayacak. Bunun yerine ÅŸiddet ve militarizm ile anılacak,” dedi. 

Assata Shakur, New Jersay’deki bir hapishanede yazdığı “Halkıma” adlı mektubunda “Bizi adam kaçırmakla suçluyorlar ama binlerce erkek ve kız kardeÅŸlerimizi kaçırarak Amerika’daki toplama kamplarında tutsak eden biz deÄŸiliz. Bu ülkedeki cezaevlerindeki insanların yüzde doksanı siyah ve kefalet ödeyebilen ne de avuka tutabilen üçüncü dünya halkından oluÅŸmaktadır” diyerek direk olarak Amerika’nın ceza hukuku sistemine meydan okudu. 

Bu liderler, siyasetçilerin konuÅŸtuÄŸu gibi basmakalıp ve kliÅŸe sözlerle konuÅŸmuyordu. Beyazları üzmekten korkmuyorlardı ve bunu yaparak hayatlarını riske attıklarını biliyorlardı.

Bir siyaset partisi üyesi olarak deÄŸil açık ve yumuÅŸatılmamış mesajları olan örgütlerin üyeleri olarak konuÅŸuyorlardı. ÖrneÄŸin, Martin Luther’in Johnson’un Vietnam’da yaptıklarına olan itiraz konuÅŸması, Johnson’ın Martin Luther hareketi için önemli bir fayda saÄŸlayan Sivil Haklar ve Oy Kullanma Hakkı Yasaları’nı imzalamasından sonraydı. Martin Luther, Johnson ile bu gibi konularda birleÅŸse bile, gerektiÄŸinde Johnson’ın diÄŸer politikalarını eleÅŸtirecek kadar bağımsızdı.

Çekingen yorumlar

Son zamanlarda, Temsilci John Lewis ve Senatör Kamala Harris gibi siyah liderler, ülkenin iki partili siyasi sisteminin dışında konuÅŸan aktivistler deÄŸil Demokrat Parti’ye baÄŸlı siyasetçilerdi. Her seferinde George Floyd, Breonna Taylor, Ahmaud Arbery ve bir çok sivil siyahların ölümüyle ortaya çıkan trajedi sonrasında bu siyah siyasi sınıfın aynı anlamsız retoriÄŸi tekrarladığını görüyorum. Genellikle sosyal medya üzerinden veya mektup ile siyahların isyan etmemeleri için yalvaran, Demokrat Parti için oy kullanmaya çağıran ve siyasi sistem üzerinden metodik bir süreci destekleyen ifadeler kullanıyorlar.

ÖrneÄŸin, eski BaÅŸkan Barack Obama, Floyd'un ölümünü protesto eden insanlara “farkındalığı arttırmak için harekete geçin. Biz de oy pusulalarımızı reform için harekete geçecek adayları seçtiÄŸimizden emin olmak için düzenlemeliyiz,” dedi.

Irk adaletsizliÄŸi hakkında bir forumda Demokrat Parti Kaliforniya Senatörü Kamala Harris “ABD’deki, Senato’daki, Kongre’deki liderler için çok uzun zamandır süren sistematik ırkçılık ve ırk yanlılığının etkisindeki ceza hukuku sisteminde reform yapmak için harekete geçmenin zamanı,” dedi. Ama Senato’da deÄŸiÅŸikliÄŸe yol açabilecek anti-linç tasarısından bahsetmedi.

Benzer olarak, New Jersey Demokratı Senatör Cory Booker polislerin davranışlarını incelemek için bir mevzuat hazırlayacağını söyledi.

Bu politikacılar söyledikleriyle Luther’in, Shakur’un ve diÄŸerlerinin yaptığının aksine herhangi bir risk almıyorlar. Sivil siyahların öldürülme sorununun daha derin ve temel nedenlerini ele almak için bir adım atmıyorlar. Halkın kendilerini desteklemesi için ahlaki bir standart belirleyememekle sorumlu tutulmaktan kaçınıyorlar.

Sorumluluk EksikliÄŸi

Ä°yi bir lider, bazı yetkililer yanlış yaptığında bundan diÄŸer yetkilileri de sorumlu tutar. ÖrneÄŸin, Güney Carolina eyaletinin Demokrat Partili Afro-Amerikan Temsilci Jim Clyburn baÅŸkan adayı Joe Biden’ı destekledi, ama Biden tartışmalı bir ÅŸekilde siyahların onu otomatik olarak desteklemesi gerektiÄŸini söylediÄŸinde ve kendisini sorgulayanlara “sen siyah deÄŸilsin” dediÄŸinde Clyburn halkın itirazına katılmadı.

Hatta, birkaç siyah siyasi sınıf üyeleri Biden’i önde gelen bir beyaz olarak kendi ayrıcalıklı konumundan bakarak siyah olmayı tanımlamaya kalkmasını kınadı. Biden’ın Afro-Amerikanlar’ı orantısız ÅŸekilde etkileyen “suçla mücadele” yasalarına verdiÄŸi desteÄŸi fark etmek halkın daha az güçlü üyelerine kaldı.

Bu lider eksikliÄŸi seçmenleri tatminsiz bırakıyor. 28 Mayıs 2020’deki Wisconsin, Dane County’deki belediye binası etkinliÄŸi, dini liderler ve kolluk kuvvetleri de dahil olmak üzere yerel siyah liderleri bir araya getirdi. VatandaÅŸlardan biri olan Jacquelyn Hunt, panelistlerin halkın endiÅŸelerine verdiÄŸi sıradan cevaplarına güçlü ve etkili bir biçimde itiraz etti: “Paneli dinlediÄŸimde, panelistlerin, siyah bir anne olarak kulaklarımla iÅŸittiklerimi duyabildiklerine emin olamıyorum… Kendi söyledikleri sözleri duyamıyorlar ve daha çok siyah bir anneye benziyorlar.”

Sivil siyahların öldürülmesi sorunu için kolay bir çözüm yolu yok. Ancak güçlü bir siyah liderliÄŸin eksikliÄŸinde, güvenilmez çözümler ortaya konulmaya devam edecek.

Müellif: Vincent Adejumo / The Conversation

Mütercim: Melike Belkıs Türkmen / Haksöz-Haber

*Vincent Adejumo, Florida Üniversitesi’nde Afro-Amerikan çalışmaları yürüten bir akademisyen.