Taha Akyol: Amerika bir hasta adam
Follow @dusuncemektebi2
Süper güç Amerika’nın yaklaşık dörtte biri şiddet ve yağma olaylarına sahne oluyor, OHAL ilan edildi, ordu şehirlere indi.
Amerika’nın iki yüz elli yıllık sorunu, “siyah öfke” yine patlamış durumda.
ABD’nin pek de “birleÅŸik” bir millet olmadığı görülüyor.
Protestan Beyaz asabiyetiyle konuÅŸan BaÅŸkan Trump sakinleÅŸtirici bir dil kullanacağına, tweetleriyle yangına benzin döküyor.
Liberalizmin kiÅŸisel özgürlük ve kuvvetler ayrılığı prensibiyle kurulmuÅŸ olan Amerikan devletinin bir ayağının eksik olduÄŸu belli: Sosyal devlet yokluÄŸu…
AFRÄ°KALI AMERÄ°KALILAR
Afrika kökenli Amerikalıların nüfusu 40 milyon civarında… Abraham Lincoln’e kadar pamuk tarlalarında kırbaçlanarak çalıştırılmışlardı, hafızalarında bunun öfkesi var. Ama sadece bu deÄŸil.
Amerika’da Renkli Halkın GeliÅŸimi Ulusal Kurumu (NAACP) verilerine göre, sistem içinde yer verilmemiÅŸ ya da yer alamamış bir öfkeli maÄŸdurlar kitlesidir siyahi Amerikalılar.
Evvela, ABD’de sosyal baÄŸlar aşırı derecede çözülüyor, suç oranları artıyor. Cezaevine girmiÅŸ nüfus sayısı 1980’deki 500 binden 2015’te kabaca 2.5 milyona çıkmış.
Dahası, Siyahiler arasında cezaevine giriş oranı, beyazların oranından 5 misli fazla!
Siyahilerin ve Hispaniklerin toplumdaki nüfus oranı yüzde 32’si, ama ceza evine girenler arasında oranları yüzde 56.
Beyaz ırkçılar, siyahilere ve bir süredir Hispaniklere kriminal insanlar olarak bakıyor! Bu kibirli bakış ve yaÅŸamakta oldukları yoksulluk, tarihsel öfkeyi her zaman patlamaya hazır tazelikte tutuyor.
SÄ°YAHÄ° KADIN BAÅžKAN
Minneapolis ÅŸehrinde Derek Chauvin adlı beyaz bir polis, sahte 20 dolarla alışveriÅŸ yaptığı iddiasıyla tutukladığı George Floyd adlı 46 yaşındaki siyahi bir Amerikan vatandaşını boÄŸazına bastırarak öldürünce bu öfke yine patladı.
Trump yangını körükleyen tweetler attı:
“YaÄŸmaya baÅŸlarsanız ateÅŸ etmeye baÅŸlarız!”
Twitter, bu mesajı “ÅŸiddeti övüyor” eleÅŸtirisiyle yayınladı!
Gerçekten Trump’ın tehdidi protestocu kalabalıkları korkutmadı, aksine tahrik etti.
Trump’ın birinci derdi oy, daha fazla oy…
Atlanta’nın siyahi Belediye BaÅŸkanı Keisha Lance Bottom dayanamadı, “Trump, sus artık, sen konuÅŸtukça olaylar tırmanıyor” diye tepki gösterdi. Kendisinin “dört siyahi çocuk annesi” olduÄŸunu belirterek siyahilerin can güvenliÄŸi ihtiyacını vurguladı, ‘renkdaÅŸ’larına da ÅŸöyle seslendi:
“Bu eylemler protesto deÄŸil. Martin Luther King’in ruhuna da uygun deÄŸil. Bu kaostur. King öldürüldüÄŸünde biz böyle yapmamıştık!”
Ve Bayan Bottom’un en önemli sözleri:
“Amerika’yı deÄŸiÅŸtirmek istiyorsanız, evinize gidin ve seçmen kütüÄŸüne kaydınızı yaptırın!”
KÄ°NG VE KENNDY
Bayan Bottom’un zikrettiÄŸi rahip Martin Luther King, Gahdhi mizaçlı bir liderdi. Gandhi gibi ÅŸiddeti reddeden bir tür manevi-ruhani nitelikli “sivil haklar hareketi”nin lideriydi.
4 Nisan 1968’de bir suikasta kurban gitmiÅŸ, taraftarları milyonlarla yürümüÅŸ ama ÅŸiddete baÅŸvurmamıştı.
BaÅŸkan John F. Kennedy ve halefleri “sivil haklar”ı hukuk sahasında hayata geçirdiler.
Siyahi nüfus bu sayede önemli ölçüde entegre oldu, her makama geldiler, Obama gibi bir baÅŸkan da çıkardılar.
Fakat hukuki eÅŸitlik, “sosyal adalet” ve “entegrasyon” sorunlarını çözmeye yetmedi.
Siyahiler hâlâ eÄŸitim, saÄŸlık ve iktisadi statüde ciddi surette ‘dezavantajlı’ durumdadır.
Amerikan basını virüs salgınında siyahilerdeki ölüm oranın daha yüksek olduÄŸunu yazıyor; bütün “alttakiler” gibi…
Amerikan aşırı saÄŸcıları olayları “küresel güçlerin, Soros’un, Amerika’yı yıkmak isteyenler”in komplosu sayıyor!
YAPISAL HASTALIK
Sorunu çözmeye koyulmak yerine, söz ve davranışlarıyla Siyahi öfkeyi körüklüyorlar. BaÅŸlarında da Trump!
Öbür uçta aşırı sol “AntiFaÅŸist” denilen ÅŸiddet örgütü!
KutuplaÅŸma nereye gidiyor?!
Amerika ‘hasta’dır; sosyal adaletsizlik ve bütünleÅŸmemiÅŸlik hastalığı.
KüreselleÅŸmenin kamçıladığı hırslı rekabetten doÄŸan iÅŸsizlik ve ekonomik güvencesizlik gibi her ülkenin başına gelmekte olan yapısal sorunlar da var. Çözümü henüz bilinmeyen sorunlar.
Guy Standing buna “Prekarya, Yeni Tehlikeli” sınıf diyor. (Ä°letiÅŸim Yayınları).
Yani yoksul çalışanlar, güvencesiz çalışanlar, iÅŸini kaybedenler…
Amerika çöküyor falan deÄŸil. Bilim ve teknoloji üstünlüÄŸü açık ara Amerika’da, dolar dünyanın rezerv parası… Ama Amerika hasta, bu bir gerçek.
Karar
Henüz yorum yapılmamış.