Taha Akyol: Suudi prens ve Kaşıkçı katillerinin affı
Follow @dusuncemektebi2
Kişilere karşı suçları devlet affedemez, kişiler affeder; devlet sadece devlete karşı suçları affeder diye çok söylenen bir söz var… Bunun bir uygulamasını Suudi Arabistan’da gördük: Cemal Kaşıkçı’nın çocukları, babalarının katillerini affettiler!
Hem de Kuran-ı Kerim’den ayet okuyarak!
Mesele, eski hukuk sistemleriyle modern hukuk arasındaki farkı görmek bakımından son derece önemlidir.
Modern hukukta, öldürülen bir kimsenin çocukları katilleri affedemez!
Önce olayı görelim.
MÜLTÄ°-MÄ°LYON DOLAR
Cemal Kaşıkçı, niÅŸanlısı Hatice Cengiz’le evlilik iÅŸlemleri için randevu alarak 2 Ekim 2018’de Ä°stanbul’da Suudi konsolosluÄŸuna gelmiÅŸ, orada vahÅŸice öldürülmüÅŸtü.
Prens Bin Selman’ın aynı gün gönderdiÄŸi 15 kiÅŸilik infaz timi tarafından…
Ä°stanbul BaÅŸsavcılığı 20 kiÅŸi hakkında soruÅŸturma açtı, yargılama sürüyor.
Suudların memleketinde, adları tam bilinmeyen beÅŸ kiÅŸi “kısas” kuralınca idama mahkum edilmiÅŸ, üç kiÅŸiye de çeÅŸitli hapis cezaları verilmiÅŸti.
Dosyadaki delillerin gizli tutulduÄŸu bir sözde mahkeme!
Geçen sene Washington Post, Kaşıkçı’nın çocuklarına, tazminat olarak, “mülti milyon dolar” para ve evler verildiÄŸini, yüksek maaÅŸlar baÄŸlandığını yazmıştı. (1 Nisan 2019)
Netice bu haberle belli olmuÅŸtu…
Nitekim iki gün önce merhum Kaşıkçı’nın büyük oÄŸlu Salah, aile adına “babamızı öldürenleri affettik” diye açıklama yaptı…
DÄ°NÄ° METÄ°NLERÄ° ANLAMAK
Hem “mülti milyon dolar” nimetten hem başına geleceklerin korkusundan “af” açıklaması yapan Salah Kuran-ı Kerim’den bir ayet de okumuÅŸ:
“KötülüÄŸün karşılığı ona denk bir davranıştır ama kim bağışlar, düzeltme yolunu tutarsa onun mükâfatını Allah verir. Hiç ÅŸüphe yok ki O haksızlık edenleri sevmez." (Diyanet meali, Åžûrâ, 40)
Burada olaÄŸanüstü derece önemli ve Müslüm toplamların hâlâ çözemediÄŸi iki büyük problem var: Biri, dini metinleri anlama sorunu…
Ali BardakoÄŸlu gibi fıkıh ve hukuk âlimi, Mehmet Görmez gibi hadis ve usûl (metot) âlimi, Mustafa Öztürk gibi tefsir âlimi zatlar tarafından belirtildiÄŸi gibi “Dini referansları baÄŸlamından kopararak doÄŸrudan birer kanun metni gibi algılayan” zihniyet ve bunun nelere yol açabileceÄŸi sorunu!
Ä°kincisi hukuk sorunudur: KiÅŸilere karşı suçları kiÅŸilerin affedebileceÄŸi anlayışı...
Böyle bir anlayış parası olanlara, adam öldürüp parayı bastırarak kurtulma yolu açmaz mı?
Prens böyle bir despottur zaten.
KAMU HUKUKU
Hukuken en büyük sorun, “kamu hukuku”nun geliÅŸmemiÅŸ olmasıdır. Eski bütün hukuk sistemlerinde, bu arada fıkıhta, maÄŸdurun ‘kan bedeli’ (tazminat) alarak katili affetmesi mümkündü ve o takdirde “had” denilen ceza düÅŸer…
Modern ceza hukukunda ise maÄŸdur tazminattan vazgeçebilir ama suç ve ceza düÅŸmez, “kamu davası” açılarak Savcı tarafından takip edilir.
Fıkıh eski içtihatlara baÄŸlı kaldığı için “kamu hukuku” geliÅŸmedi.
Bizde “kamu davası” ve Savcılık kurumu Abdülhamid zamanında Fransız sisteminden alındı, çok da iyi edildi.
Kamu hukukunun geçerli olduÄŸu bir ülkede artık maÄŸdurlar daha çok para almak için ÅŸantaj yaparak veya Prens’in yaptığı gibi parayı bastırarak ‘af’ saÄŸlayamaz, suçun üstü örtülemez.
Evet, fıkıhta hükümdarın “tazir” yetkisi vardır, fiilleri suç sayıp cezalandırabilir…
Fakat modern hukukta suç ve ceza devlet reisinin anlayışına bırakılmaz, “kanun”la düzenlenir, “suçların kanuniliÄŸi” ve “kanunsuz suç olmaz” ilkeleri modern ceza hukukunun temel prensiplerindendir.
SON YAZISI
Cemal Kaşıkçı, öldükten sonra Washington Post’ta yayınlanan son yazısında, despot Prens’in kanlı, kirli güç mücadelesini ima ederek ÅŸöyle yazmıştı:
“Arap dünyası, bugün yabancı aktörler deÄŸil, iktidar mücadelesi yapan iç güçlerin dayattığı bir Demir Perde’nin kendi versiyonu ile karşı karşıya…” (17 Ekim 2018)
Niye böyle? Çünkü modern hukuk devleti aÅŸamasına ulaÅŸamadılar.
Modern hukuk devletinde kuvvetler ayrılığı vardır, kimse kolay kolay kanlı infazlara cesaret edemez. Kamu adına bağımsız yargı soruÅŸturur, parlamento soruÅŸturma açar, özgür basın yazar…
Modern hukuk devletinde petrol gelirleri hanedanların malı olamaz, devletindir.
Bağımsız Sayıştaylar bütün kamu kuruluÅŸlarının hesaplarını denetler…
Bunlara “ideal hukuk devleti” diyenler olabilir; ama hukuk ve adaletten üstün bir ideal olabilir mi?
NOT: Bütün okurlarımın ramazan bayramını tebrik eder, hayırlara vesile olması niyazıyla saÄŸlıklı ve huzurlu yıllar dilerim.
Karar
Henüz yorum yapılmamış.