Sosyal Medya

Sezai Karakoç ile pandemi sözlüğü

Naman Bakaç pandemi sürecinde sıkça kullandığımız kelime ve kavramların Sezai Karakoç’un şiirlerine hangi manaları çağrıştırdığını araştırdı.



Ä°nsanlığın “ürkünç uÄŸursuzluk”[1] olarak tanıştığı ancak Ä°slam’ın “yeryüzünde her ne vuku bulmuÅŸsa bilin ki bu Allah’ın indinde bir kitapta yazılıdır”[2] esenlik bildirisi karşısında gördüÄŸü coronavirüsle baÅŸlayan salgın; insanoÄŸlunun zihninde, kalbinde, ruhunda, davranışında, dilinde farklı farklı çaÄŸrışımlar, algılar, etkiler bıraktığına ÅŸahit olmaktayız. Biz de istedik ki, bu çaÄŸrışımı ve etkiyi bize edebiyatta saÄŸlasın. Tıbbın saÄŸladığı etki gibi belki de ondan az olmayacak ÅŸekilde. Artık gündelik hayatımızda sıklıkla duyar olduÄŸumuz salgınla birlikte evlerimize, iÅŸyerlerimize misafir olan kimi kavramları ve terimleri edebiyatın süzgecinden geçirelim istedik. Edebiyatın gürül gürül akan bir nehir gibi bizlere hissettirdiÄŸi çaÄŸrışım, metafor, imge ve duygu selinin, zihin ve ruh dünyamızda olumlu etkilerini saÄŸlayacak ana damarlardan biri olarak da ÅŸiir türünü tercih ettik. Bu yüzden yeryüzünü sar(s)an bu salgın karşısında insanoÄŸluna daha güzel ve iyi çaÄŸrışımlar verecek, sadra ÅŸifa kılacak bu iklimi, Sezai Karakoç’un[3] ÅŸiirlerinde arayalım istedik. Bakın bu arayış yolculuÄŸunda karşımıza neler çıktı.
 
Karantina:
 
Taha ırakta aynalar ırakta,
 
Yatak bir karantina kazanı gibi kaynamakta.
 
Yarasa:[4]
 
Bu gece yarasalar baskın yapacaktı kente,
 
Taha farkına vardı birdenbire
 
Az çok anlamıştı Taha yarasaların aÄŸzını
 
Ama biliyordu baskın niyetlerini
 
Diyarbekir’de 
 
Kemerler kırılmıştır sıcaktan
 
Gündüz bile
 
Bir toz var yaz yarasalarında
 
Bu çok saÄŸlam surlu ÅŸehirden de geçtim
 
Beni yalnız yarasalar tanıdı.
 
Ä°zolasyon:  
 
Ve yalnızlık, sigara külü kadar yalnızlık.
 
Dezenfekte:    
 
Ä°ÅŸe yaramaz oldu göÄŸüs borusu
 
Neden dezenfekte ederler karyolaları
 
YoÄŸun bakım:  
 
Fakirler hastanesinde komodinin üzerindeki
 
Kaç hasta varsa hepsi ben
 
 Entübe:  
 
Ölülerin yatağı sonsuzluk çayırları.
 
Pozitif vaka:  
 
Ä°ÅŸe yaramaz oldu göÄŸüs borusu
 
Negatif vaka:
 
YaÅŸlı bir hastada tortusu olur ölmenin.
 
Evdekal çaÄŸrısı:  
 
Balkon ölümün cesur körfezidir evlerde.
 
Ä°çimde ve evlerde balkon.
 
Pandemi:      
 
Kalk ey
 
Örtülere bürünmüÅŸ Peygamber
 
Bu sıtmayla iyi edeceksin
 
Tifoları vebaları
 
BuruÅŸturan cüzzamı
 
(n.b ait: Kolerayı, Coronayı)
 
Sen dirilteceksin.
 
Enfekte:        
 
Doktor bir kavisim var bir kavisim
 
Geçen günden beri bir kavisim var
 
Ondan bir akıntı mıdır yarasalar
 
Filyasyon:  
 
Taha yürüdü yarasaların üstüne
 
Biliyordu kentten kendine bir fayda yoktu
 
Kent savaÅŸçı deÄŸil belki bir savaÅŸtı
 
Göze göz diÅŸe diÅŸ yaprak yaprak
 
GöÄŸe gerili yarasa tellerini kırarak
 
Onları yaÅŸatan özü bulmalı
 
Ortamını düzeltmeli doÄŸrultmalı
 
Hasta/ne:   
 
Fakirler hastanesinde komodinin üzerindeki
 
Kaç hasta varsa hepsi ben.
 
Hastanelerde su bir süstür sürahilerde
 
Haziran iÄŸreti bir mevsim bu yerlerde.
 
Doktor:         
 
Hira’nın bir minyatürü
 
Bile en güçlü bir doktordur bize
 
Ölüm:            
 
Ortalıkta ölüm sessizliÄŸi var
 
Åžehrin ölümünü yanlış anlama
 
Bir ölüm kuÅŸunun feryadını duyarsın.
 
Hijyen:          
 
Ben yaÅŸarken kirli
 
Ne kirli adamlar vardı
 
Yıkadılar sonra anladım
 
Ölü olduÄŸumu
 
Aşı:                
 
Kıyamet aşısı[5] (Yeniden dirilme. İyileşme.)
 
Kaynak: Cins Dergi / Mayıs 2020
 
[1] Ä°smet Özel’in “Ä°ls Sont Eux” adlı ÅŸiirinden.
 
[2] Hadid Süresi: 22. ayet
 
[3] Sezai Karakoç, GündoÄŸmadan, Toplu Åžiirler, DiriliÅŸ Yayınları, Ä°stanbul, 15.Baskı, 2013.
 
[4] Åžiirdeki “yarasa” simgesi, “virüs” metaforu ÅŸeklinde okunabilir.
 
[5] Sezai Karakoç’un neÅŸrettiÄŸi kitabının adı.

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.