Sezai Karakoç ile pandemi sözlüğü
Follow @dusuncemektebi2
Naman Bakaç pandemi sürecinde sıkça kullandığımız kelime ve kavramların Sezai Karakoç’un şiirlerine hangi manaları çağrıştırdığını araştırdı.
Ä°nsanlığın “ürkünç uÄŸursuzluk”[1] olarak tanıştığı ancak Ä°slam’ın “yeryüzünde her ne vuku bulmuÅŸsa bilin ki bu Allah’ın indinde bir kitapta yazılıdır”[2] esenlik bildirisi karşısında gördüÄŸü coronavirüsle baÅŸlayan salgın; insanoÄŸlunun zihninde, kalbinde, ruhunda, davranışında, dilinde farklı farklı çaÄŸrışımlar, algılar, etkiler bıraktığına ÅŸahit olmaktayız. Biz de istedik ki, bu çaÄŸrışımı ve etkiyi bize edebiyatta saÄŸlasın. Tıbbın saÄŸladığı etki gibi belki de ondan az olmayacak ÅŸekilde. Artık gündelik hayatımızda sıklıkla duyar olduÄŸumuz salgınla birlikte evlerimize, iÅŸyerlerimize misafir olan kimi kavramları ve terimleri edebiyatın süzgecinden geçirelim istedik. Edebiyatın gürül gürül akan bir nehir gibi bizlere hissettirdiÄŸi çaÄŸrışım, metafor, imge ve duygu selinin, zihin ve ruh dünyamızda olumlu etkilerini saÄŸlayacak ana damarlardan biri olarak da ÅŸiir türünü tercih ettik. Bu yüzden yeryüzünü sar(s)an bu salgın karşısında insanoÄŸluna daha güzel ve iyi çaÄŸrışımlar verecek, sadra ÅŸifa kılacak bu iklimi, Sezai Karakoç’un[3] ÅŸiirlerinde arayalım istedik. Bakın bu arayış yolculuÄŸunda karşımıza neler çıktı.
Karantina:
Taha ırakta aynalar ırakta,
Yatak bir karantina kazanı gibi kaynamakta.
Yarasa:[4]
Bu gece yarasalar baskın yapacaktı kente,
Taha farkına vardı birdenbire
Az çok anlamıştı Taha yarasaların aÄŸzını
Ama biliyordu baskın niyetlerini
Diyarbekir’de
Kemerler kırılmıştır sıcaktan
Gündüz bile
Bir toz var yaz yarasalarında
Bu çok saÄŸlam surlu ÅŸehirden de geçtim
Beni yalnız yarasalar tanıdı.
Ä°zolasyon:
Ve yalnızlık, sigara külü kadar yalnızlık.
Dezenfekte:
Ä°ÅŸe yaramaz oldu göÄŸüs borusu
Neden dezenfekte ederler karyolaları
Yoğun bakım:
Fakirler hastanesinde komodinin üzerindeki
Kaç hasta varsa hepsi ben
Entübe:
Ölülerin yatağı sonsuzluk çayırları.
Pozitif vaka:
Ä°ÅŸe yaramaz oldu göÄŸüs borusu
Negatif vaka:
YaÅŸlı bir hastada tortusu olur ölmenin.
Evdekal çaÄŸrısı:
Balkon ölümün cesur körfezidir evlerde.
Ä°çimde ve evlerde balkon.
Pandemi:
Kalk ey
Örtülere bürünmüÅŸ Peygamber
Bu sıtmayla iyi edeceksin
Tifoları vebaları
BuruÅŸturan cüzzamı
(n.b ait: Kolerayı, Coronayı)
Sen dirilteceksin.
Enfekte:
Doktor bir kavisim var bir kavisim
Geçen günden beri bir kavisim var
Ondan bir akıntı mıdır yarasalar
Filyasyon:
Taha yürüdü yarasaların üstüne
Biliyordu kentten kendine bir fayda yoktu
Kent savaÅŸçı deÄŸil belki bir savaÅŸtı
Göze göz diÅŸe diÅŸ yaprak yaprak
GöÄŸe gerili yarasa tellerini kırarak
Onları yaÅŸatan özü bulmalı
Ortamını düzeltmeli doÄŸrultmalı
Hasta/ne:
Fakirler hastanesinde komodinin üzerindeki
Kaç hasta varsa hepsi ben.
Hastanelerde su bir süstür sürahilerde
Haziran iÄŸreti bir mevsim bu yerlerde.
Doktor:
Hira’nın bir minyatürü
Bile en güçlü bir doktordur bize
Ölüm:
Ortalıkta ölüm sessizliÄŸi var
Åžehrin ölümünü yanlış anlama
Bir ölüm kuÅŸunun feryadını duyarsın.
Hijyen:
Ben yaÅŸarken kirli
Ne kirli adamlar vardı
Yıkadılar sonra anladım
Ölü olduÄŸumu
Aşı:
Kıyamet aşısı[5] (Yeniden dirilme. İyileşme.)
Kaynak: Cins Dergi / Mayıs 2020
[1] Ä°smet Özel’in “Ä°ls Sont Eux” adlı ÅŸiirinden.
[2] Hadid Süresi: 22. ayet
[3] Sezai Karakoç, GündoÄŸmadan, Toplu Åžiirler, DiriliÅŸ Yayınları, Ä°stanbul, 15.Baskı, 2013.
[4] Åžiirdeki “yarasa” simgesi, “virüs” metaforu ÅŸeklinde okunabilir.
[5] Sezai Karakoç’un neÅŸrettiÄŸi kitabının adı.
Henüz yorum yapılmamış.