Sosyal Medya

Güncel

Takvim meselesi: İslam dünyasında bayram neden aynı gün kutlanmıyor?

24-05-2020 08:29

Birçok İslam ülkesinde Ramazan Bayramı'nın kutlanacağı günün birbirinden farklılık göstermesi uzun süredir tartışılan bir sorunu yeniden gündeme getirdi. Astronomik ölçümler ve İslami kurumların kararlarında oluşan ihtilaflar nedeniyle Müslüman ülkeler, hemen hemen her yıl benzer sorunu yaşıyor. Müslümanların birlik ruhunu zedeleyen farklılıkların sonlandırılması ancak siyasi iradenin sağlanmasıyla mümkün görülüyor.



Koronavirüs salgını gölgesinde hüzünle ihya edilen on bir ayın sultanı ramazan ayı sona ererken, bu yıl da bayram tarihi konusunda ihtilaflar yaÅŸandı.
 
Bayramı Türkiye ile aynı gün kutlayacak ülkeler arasında Ä°ran, Pakistan, Suudi Arabistan, Fas, Cezayir, Katar, Kuveyt, BirleÅŸik Arap Emirlikleri, Bahreyn, Filistin, Ürdün, Irak, Yemen, Mısır, Libya, Suriye, Lübnan, Cezayir ve Tunus gibi ülkeler bulunuyor.
 
 
AFRÄ°KA'DA 1 GÜN ÖNCE BAÅžLADI
 
Mali, Senegal, FildiÅŸi, Somali, Nijer, Gambiya, Nijerya ve Moritanya gibi Afrika ülkelerinde bayram 23 Mayıs Cumartesi tarihinde baÅŸladı. Hindistan ve BangladeÅŸ'te ise 25 Mayıs Pazartesi günü kutlanacak.
 
Bazı ülkeler hilalin gözle görülmesini esas alıyorlar
 
Her yıl olduÄŸu gibi bu ramazanda da bayram gününün farklılık göstermesi 'ortak takvim uygulanması mümkün mü?' sorusunu gündeme getirdi.
 
ZÄ°RVEDE ORTAK KARAR ÇIKTI, UYGULANMADI
 
Ä°slam ülkelerinden yüksek dini kurumların temsilcileri, aynı takvimi kullanmak için bu konuda defalarca toplantı gerçekleÅŸtirmiÅŸti. Bu toplantıların en sonuncusu 2016 yılında Ä°stanbul'da yapıldı.
 
Ä°stanbul'da ortak takvim konusunda karar alınmasına raÄŸmen birçok ülke bunu uygulamadı.
 
50 Müslüman ülkeden temsilcilerin katıldığı "Hicri Takvim BirliÄŸi" kongresinden 'Tekli Takvim' kararı çıktı. Aynı kongrede dünyanın herhangi bir noktasında görülen hilalin tüm Müslümanları baÄŸlaması ve hilalin farklı zamanlarda farklı yerlerde görülmesine itibar edilmemesi konusunda fikir birliÄŸine varıldı. Ancak kongreden çıkan karar uygulanmadı.
 
NEDEN FARKLI GÜNLERDE KUTLANIYOR?
 
Müslüman ülkelerin bayramı farklı günlerde kutlamasının temel nedeni ölçüm ve hesaplamalardaki farklılıklara dayandırılsa da aslında ihtilafın siyasi bir boyutu olduÄŸu tartışılmaz bir gerçek.
 
TÜRKÄ°YE NEYÄ° ESAS ALIYOR?
 
Öncelikle Türkiye baÅŸta olmak üzere, astronomi verilerini kabul eden ülkeler, hilalin dünyanın herhangi bir yerinde görülmesiniesas alıyorlar. Bu esas alışta hesaplamayla beraber, dünyanın farklı yerlerinde kurulan merkezlerde de hilal gözlemleniyor. Tüm bu iÅŸlemlerde, dünyanın birçok ülkesinden katılımla Ä°stanbul’da yapılan Kasım 1978 Ru'yet-i Hilal Konferansının ortak sonuçları esas alınıyor.
 
Özellikle teknolojinin geliÅŸmesiyle beraber, en ince gök olaylarının bile neredeyse hatasıza yakın bir ÅŸekilde önceden hesaplanabilmesi, hesapla hilalin tespitini savunanların en büyük dayanağı durumunda.
 
BAZI ÜLKELERDE HÄ°LALÄ°N GÖZLE GÖRÜLMESÄ° BEKLENÄ°YOR
 
Suudi Arabistan’ın başını çektiÄŸi birçok Arap ülkesi, Ä°ran ve Pakistan (Pakistan bu yıl kararını deÄŸiÅŸtirdi) gibi bazı ülkeler hilalin gözle görülmesini esas alıyorlar. Buna göre, Åžaban ayının yirmi dokuzuncu akÅŸamı hilal gözlemleniyor.
 
Ramazanın baÅŸlangıcını ve bitiÅŸini belirlemek için en az iki kiÅŸinin bu hilali gördüklerine dair ÅŸahitliÄŸi isteniyor. Bu ÅŸahitlikler devletin ilgili organlarının tasdikinden geçtikten sonra duyuruluyor. EÄŸer yirmi dokuzuncu gün hilal görülmezse Åžaban otuza tamamlanıyor.
 
SUUDÄ° ARABÄ°STAN HÄ°LAL KONUSUNU SÄ°YASET ARACINA DÖNÜÅžTÜRDÜ
 
Hilalin farklı bölgelerde görülmesi meselesi özellikle iletiÅŸimin artmasıyla biraz kenarda kalmış görünüyor. Sadece kendi kriterlerini esas alan bazı ülkeler olsa da özellikle Arap ülkelerinin birçoÄŸu Suudi Arabistan’da görülen hilale uyuyor.
 
Özellikle Suud yönetimi, daha önce kendisinin de kabul ettiÄŸi Türkiye’de alınan kararlara uymadığı, hilali gözlemleme iÅŸini siyasi bir mücadele aracına dönüÅŸtürdüÄŸü ve gözlemleme iÅŸini gerekli ehemmiyeti vererek yürütmediÄŸi gibi bazı iddialarla eleÅŸtiriliyor.
 
Hilalin tespiti ve ramazan ayının baÅŸlangıcı konusu bugün tam bir keÅŸmekeÅŸe dönmüÅŸ durumda. Özellikle bazı senelerde hilali hesap yöntemi ile belirleyen ve gözle görülmesini esas alan ülkeler arasında üç- dört gün farkın olduÄŸu dahi oluyor.
 
BÄ°RLÄ°K RUHUNU ZEDELEYEN KARARLAR ALINIYOR
 
Hatta bazen durum aynı ülke içinde farklı altyapıya sahip dinî grupların Ramazan ayını ve bayramı farklı günlerde idrak etmesine kadar varıyor. Birlik ruhunu zedeleyen bu farklılık aynı zamanda zihinlerde ciddi soru iÅŸaretlerine de neden oluyor. Ä°slam dünyasının içinde bulunduÄŸu karışık durum, bu konu hakkında yakın gelecekte bir çözümün maalesef zor olduÄŸunu gösteriyor.
 

Etiketler :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.