Özel / Analiz Haber
Yaşar Süngü: Salgın ve gıda milliyetçiliğinin önemi
Follow @dusuncemektebi2
Küresel salgını Türk tarımı için bir fırsat olarak nasıl değerlendirebiliriz?
Koronavirüsün yeni türü Covid-19 ile baÅŸlayan küresel salgın, Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Levent Akın’ın dediÄŸi gibi 2 saat sürüp biten tek bir film deÄŸil, uzun süre devam edecek olan can sıkıcı bir dizi film.
EÄŸer bu salgın uzun sürecekse gıdada baÅŸkasının eline muhtaç olmayacaksın.
Yani bundan sonra iki stratejik alanda kendi kendine yetmek gerekiyor; sağlık ve sağlıklı gıda.
SaÄŸlık konusunda gerek hizmet gerek teknik olarak yabancı ülkelerden iyi olduÄŸumuzu gördük.
***
Peki sağlıklı gıdada durum nasıl?
Onu da Türkiye Tohumcular BirliÄŸi (TÜRKTOB) ve Ekonomik Ä°ÅŸbirliÄŸi Ülkeleri Tohumcular BirliÄŸi (ECOSA) Yönetim Kurulu BaÅŸkanı SavaÅŸ Akcan Ekonomi Gazetecileri DerneÄŸi (EGD) üyeleriyle online buluÅŸmada anlattı.
EGD üyeleri sordu, TÜRKTOB ECOSA BaÅŸkanı SavaÅŸ Akcan cevapladı;
Salgın küresel ekonominin yönünü nasıl deÄŸiÅŸtirecek?
BaÅŸlarda bir saÄŸlık sorunu olarak görülen Covid-19 artık ekonomik, sosyal ve siyasi boyutlarıyla daha çok konuÅŸulacak.
Uluslararası raporlara göre 55 ülkede 135 milyon kiÅŸinin gıda güvencesi açısından kriz düzeyinde ya da daha kötü durumda.
Salgın nedeniyle tarımsal üretim ve gıda tedariki zorlaÅŸtı ve daha pahalı hale geldi.
Küresel düzeyde ‘gıda milliyetçiliÄŸi’ baÅŸladı.
Ülkeler kendi stoklarını muhafaza etmeye öncelik verdiler.
***
Tohum üretiminde kendi kendimize yetiyor muyuz?
Yüzde 100 yerli ve milli tohumlarımızdan, tahıl ihtiyacımızın yüzde 70’ini, baklagillerin yüzde 97’sini, çayır-mera ve yem bitkilerinin yüzde 92’sini ve sebzelerin yüzde 60’ını karşılıyoruz.
Mısır, ayçiçeÄŸi, ÅŸekerpancarı, pamuk ve patateste tohum açığımız var.
***
Küresel salgını Türk tarımı için bir fırsat olarak nasıl deÄŸerlendirebiliriz?
Avrupa’da tarımsal üretimin yoÄŸun yapıldığı ülkeler, aynı zamanda Covid-19’dan en çok etkilenen ülkeler.
YaÅŸ sebze-meyve baÅŸta olmak üzere Avrupa’yı biz doyurabiliriz.
Tüm dünyaya tohum ihraç edebilmek için, Türki Cumhuriyetlerde tohum üretebiliriz.
Türkiye’de gıda krizi bekliyor musunuz?
Ülkemizde gıda güvencesi açısından kıtlık düzeyinde bir sorun yaÅŸanmasını beklemiyoruz.
Çiftçiye nasıl bir destek gerekiyor?
Toplam 21 ilde belirlenen ürünlerin tohumlarının yüzde 75’i hibe olarak üreticiye verilmeli, hazine arazilerinin tarıma açılması gibi pilot projeler tüm Türkiye’de yaygınlaÅŸmalı, girdi maliyetleri düÅŸürülmeli, çiftçilerin borçları yapılandırılmalı hatta silinmeli.
Bu aÅŸamada çiftçi ne yapmalı?
Çiftçi ithal tohum almayı tercih ediyor. Kendi tohumlarımızı kullanırsak tohumculukta dünya sıralamasında daha iyi noktalara geliriz.
***
Tohumculukta son veriler nasıl?
Sadece 15 milyon dolarlık bir açığımız kaldı.
Ä°hracatın ithalatı karşıma oranı yüzde 92’ye ulaÅŸtı.
91 ülkeye tohum ihraç ediyoruz.
Türkiye ürettiÄŸi fidanların yüzde 40’ını ihraç eder konuma geldi.
Sebze üretim sektöründe son 10 yılda üretim 100 kat arttı.
Örtü altı sebze üretiminin fide ihtiyacının tamamını karşılıyoruz.
Süs bitkileri sektörü ise küresel salgın sürecinde çok büyük darbe yedi. Yaklaşık olarak 1 milyar TL’lik çiçek çöpe gitti.
500 bin kiÅŸi bu iÅŸten ekmek yiyor.
***
Tohumculukta Ä°srail’e bağımlılık iddialarına ne diyorsunuz?
Ä°thalatta en çok ürün aldığımız yerler; Kanada, ABD, Hollanda gibi ülkeler.
1,5 milyar dolarlık bir üretim kıymeti olan tohumculuk sektöründe 2019 senesinde 183 milyon dolarlık bir ithalatımız oldu.
Bu ithalatın içerisinde Ä°srail’in payı 12 milyon dolar.
Tohumda İsrail bağımlılığı yalan.
***
GenetiÄŸi deÄŸiÅŸtirilmiÅŸ tohumlar hakkında ne düÅŸünüyorsunuz?
GDO’lu bir mısırın kalorisi, ÅŸekeri, proteini hesaplanıyor ama bunu tüketen insanlarda 15-20 yıl sonra nasıl bir durum olduÄŸu konusunda dünyada yapılmış bir araÅŸtırma yok.
GDO’lu tohum üretimini elinde bulunduran tohum tröstleri araÅŸtırmayı yaptırmıyorsa ya da araÅŸtırmayı yapıp kamuoyu ile paylaÅŸmıyorsa ben de endiÅŸeye kapılıyorum.
BilmediÄŸim sonuçtan da çekiniyorum. BilmediÄŸim için de ülkemizde GDO’lu tohuma engel koyulmasına katılıyorum.
***
Koronavirüs salgını bize ÅŸunu gösterdi: Ä°stediÄŸiniz kadar paranız olsa dahi saÄŸlıkta ve gıdada yurtdışına baÄŸlı yaÅŸayamazsınız.
Dolayısıyla temel ihtiyaçlarda kendi kendinize yetmek zorundasınız.
Eskiler ne derdi; Elden gelen öÄŸün olmaz, o da vaktinde bulunmaz.
YeniÅŸafak
Henüz yorum yapılmamış.