Sosyal Medya

Tercüme Haber

Tercüme Haber: Filistin'de ayrımcılık zamanında koronavirüs salgını

10-04-2020 14:04

Tüm dünyanın dayanışma çağrısı yaptığı bu zamanda Filistinliler işgalcilerinden hiçbir şey beklemiyor.


Covid-19 kaynaklı vaka ve ölümlerin sayısı günden güne çoÄŸalırken, dünyanın dört bir yanında insanların birbirleriyle dayanışma göstermesi için yapılan çaÄŸrılar da artmaktadır. Ä°srail hükümeti içinse dayanışma diye bir ÅŸey söz konusu deÄŸil. 
 
Ä°lk koronavirüs vakası tespit edilir edilmez Ä°srailli yetkililer Filistinlilerin bu salgını daha insani ÅŸartlar altında karşılayabilmelerini saÄŸlamak için var olan ayrımcı sistemi hafifletmek gibi bir niyetlerinin olmadığını gösterdi. 
 
4 Filistinli mahkumun Covid-19 testlerinin pozitif çıkmasına raÄŸmen, Ä°srail hükümeti hapishanelerde tuttuÄŸu aralarında 180 çocuÄŸun da bulunduÄŸu 5.000 Filistinliyi serbest bırakma çaÄŸrılarını ÅŸu ana kadar reddetti. Ayrıca kamu hizmetlerinin önemli ölçüde azaldığı Gazze Åžeridi'ndeki kuÅŸatmanın yakın bir zamanda kaldırılacağına dair de herhangi bir iÅŸaret bulunmuyor. 
 
Ä°srail BaÅŸbakanı Benjamin Netanyahu, çoÄŸunluÄŸu Filistinli olan MüÅŸterek Liste’yi üyelerine “terör yanlısı” diyerek salgın ile baÅŸa çıkmak için kurulan acil birlik hükümetinin dışında bırakmaya çalışıyor. Aynı zamanda, Ä°srailli yetkililer Filistinlileri virüs taşıyıcısı ve halk saÄŸlığı için bir tehdit gibi göstermek konusunda oldukça aceleci davranıyorlar.
 
Filistin SaÄŸlık Bakanlığı'nın iÅŸgal altındaki Filistin bölgesinde ilk yedi koronavirüs vakasını tespit ettiÄŸini duyurduÄŸu Mart ayının başında, Ä°srail Savunma Bakanı Naftali Bennett tüm vakaların bulunduÄŸu Beytüllahim kentini hızlı bir ÅŸekilde kapattırdı. Tabii ki buradaki asıl endiÅŸe kentteki Filistinlilerin saÄŸlığı ya da güvenliÄŸi deÄŸil, virüsün Ä°sraillilere bulaÅŸma tehdidiydi. Koronavirüs vakaları olduÄŸu doÄŸrulanan Efrat’ın yakın yerleÅŸim yerinde ise o dönem tecrit uygulanmamıştı. Bundan kısa bir süre sonra, SaÄŸlık Bakanlığı Ä°sraillilere iÅŸgal altındaki Filistin topraklarına giriÅŸ yapmamayı tavsiye eden bir açıklama yaptı.
 
Bundan sonra geçen hafta, Netenyahu, Filistinliler arasında bir uyum problemi olduÄŸunu söyleyerek "Arapça konuÅŸan halkın" saÄŸlık bakanlığı tarafından açıklanan talimatları takip etmesini istedi. Dini okulları ve iÅŸ yerlerini kapatmayı açıkça reddeden Yahudi nüfustan kimseler hakkında ise bu tarz endiÅŸeler dile getirilmedi.
 
Filistinlilere karşı bu tutum hiç de yeni deÄŸil. Ä°lk Avrupalı Siyonist yerleÅŸimcilerin yazıları Arap temizliÄŸi ve yaÅŸam koÅŸulları hakkında ırkçı varsayımlarla dolu. Filistin halkından gelecek bir hastalığın tehdidi ise var olan ırk ayrımcılığının ilk gerekçesiydi. 
 
Filistinliler, Covid-19 salgını sırasında iÅŸgal ve ayrımcılığın bir diÄŸer sonucuyla da karşılaÅŸacaklar: kırık dökük bir saÄŸlık sistemi.
 
Sistemin bu bozukluÄŸunun kökleri, Ä°ngilizlerin Filistinlilerin yönettiÄŸi bir saÄŸlık sektörünün oluÅŸumunu engellediÄŸi manda dönemine kadar uzanıyor.
 
Filistinli nüfusa, Ä°ngiliz sömürgecileri tarafından kurulan hastaneler ve çeÅŸitli Batılı misyonerler tarafından kurulan saÄŸlık tesisleri hizmet vermiÅŸti. Bu sırada, Yahudi yerleÅŸimcilerin, yurtdışından finanse edilen ve manda sisteminden bağımsız bir ÅŸekilde iÅŸleyen saÄŸlık sistemlerini kurmalarına izin verilmiÅŸti.
 
2. Dünya Savaşı sırasında bazı misyonerler kliniklerini terk edip kapattılar. 1948'den sonra Ä°ngilizler, arkalarında kötü iÅŸleyen bir saÄŸlık sistemi bırakarak çekildiler. 1949'da Mısır Gazze'yi ilhak etti. Ertesi yıl, Ürdün aynı ÅŸeyi Batı Åžeria'da yaptı. Sonraki 17 yıl boyunca, Kahire ve Amman kendi hakimiyetleri altında yaÅŸayan Filistin halkının ihtiyaçlarını karşıladılar fakat onlar da gerçekten iyi iÅŸleyen bir saÄŸlık sistemi inÅŸa etmediler.
 
1967 savaşı ve Ä°srail'in Gazze Åžeridi ve Batı Åžeria'yı iÅŸgalinden sonra, iÅŸgalci bir güç olarak Ä°srail kanunen Filistinlilerin saÄŸlık hizmetlerinden de sorumluydu. Fakat beklenildiÄŸi gibi, güçlü bir saÄŸlık sisteminin geliÅŸmesini teÅŸvik edecek hiçbir ÅŸey yapmadı. Meseleyi ÅŸöyle açıklamak gerekirse: 1975 yılında Batı Åžeria'daki saÄŸlık hizmetleri için ayrılan bütçe, bir Ä°srail hastanesinin bir yıllık bütçesinden daha küçüktü.
 
 
1994 yılında, Filistin yönetimi kuruldu ve bu iÅŸi devraldı. Tabii ki, Filistin yönetiminin yolsuzluklarının yanı sıra devam eden iÅŸgal ve yönetimin bütçesinin yabancı bağışlara ve Ä°srail hükümetinin kaprislerine bağımlı olduÄŸu gerçeÄŸi Filistin saÄŸlık sektörünün geliÅŸmesine izin vermedi.
 
Sonuç olarak, bugün Batı Åžeria'da bir Filistin hastanesine gidecek olursanız, hastaların aşırı kalabalığı, malzemelerin eksikliÄŸi, ekipman yetersizliÄŸi, standartların altındaki altyapı ve saÄŸlık önlemleri sizi ÅŸoka uÄŸratacaktır. Tıp uzmanları, en son bu yıl ÅŸubat ayında olmak üzere hastanelerindeki kötü çalışma koÅŸullarını defalarca protesto ettiler, ancak bir iÅŸe yaramadı.
 
EÄŸer yetkililer Covid-19'un yayılmasını kontrol altına alamazsa, tüm kamu hastanelerinde 1000 kiÅŸi başına düÅŸen sadece 1.23 yatak, 2.550 çalışan doktor, 20'den az yoÄŸun bakım uzmanı ve 120'den az ventilatörüyle, Batı Åžeria bir halk saÄŸlığı felaketiyle karşı karşıya.
 
Batı Åžeria'daki durum umutsuz gözükebilir fakat Gazze Åžeridi'ndeki durum tek kelimeyle felaket. BirleÅŸmiÅŸ Milletler, Gazze'nin 2020 yılına kadar "yaÅŸanamaz" olacağını açıklamıştı. Åžu an 2020 yılındayız ve Gazze Åžeridi sakinleri -insanlık dışı yaÅŸam koÅŸulları haricinde- ilk vakaların 21 Mart'ta doÄŸrulandığı Covid-19 salgınıyla karşılaÅŸmış durumdalar.
 
Ä°srail, Mısır ve Filistin yönetimi tarafından uygulanan Gazze Ablukası, Gazze'nin saÄŸlık sistemini çöküÅŸün eÅŸiÄŸine getirdi. Durumun ÅŸiddeti, saÄŸlık tesislerinin sürekli olarak imha edilmesi ve Ä°srail ordusu tarafından gerçekleÅŸtirilen geniÅŸ çaplı askeri saldırıların ardından yavaÅŸ iÅŸleyen bir yeniden inÅŸa süreciyle artıyor.
 
Gazze halkı zaten vahim koÅŸullarla karşı karşıya: iÅŸsizlik yüzde 44 (genç nüfus için %61), nüfusun yüzde 80'i bir çeÅŸit dış yardıma bağımlı, suyun yüzde %97'si içilemez durumda ve çocukların %10'unun yetersiz beslenme kaynaklı büyüme geriliÄŸi var.
 
SaÄŸlık hizmetlerinde ise sürekli olarak düÅŸüÅŸ kaydedilmekte. Medical Aid for Palestinians (Filistinliler için Tıbbi Yardım) adlı STK'ya göre, 2000 yılından bu yana "Bin kiÅŸiye düÅŸen hastane yatağı, doktor ve hemÅŸire sayısında aşırı kalabalıklaÅŸmaya ve hizmet kalitesinin düÅŸmesine yol açan bir düÅŸüÅŸ yaÅŸanmıştır."
 
 
Sürekli elektrik kesintileri, küvözdeki bebeklerin de içinde bulunduÄŸu tıbbi cihazlara baÄŸlı yaÅŸayan binlerce hastanın hayatını tehdit ediyor. Hastaneler hayati ihtiyaçların yüzde 40'ından yoksun durumdalar. Ayrıca şırınga ve gazlı bez gibi temel tıbbi malzeme miktarlarında da yetersizlik söz konusu.
Gazze saÄŸlık sisteminin sınırları 2018 yılında Ä°srail askerlerinin Gazze Åžeridi'ni Ä°srail bölgesinden ayıran çitlerin yakının protesto gösterisi yapan silahsız Filistinlilere ateÅŸ açtığı Büyük DönüÅŸ YürüyüÅŸü sırasında test edilmiÅŸti. O günlerde, hastaneler yaralı ve ölülerle dolup taşıyordu. Canlı mühimmatlarla yaralanmış binlerce insana yeterli bakım saÄŸlayabilmek için aylarca mücadele etmiÅŸlerdi.
 
Gazze Åžeridi, su ve temizlik altyapısı ile ilgili ciddi sıkıntıları da olan dünyanın en yoÄŸun nüfuslu bölgelerinden biri. Covid-19'un yayılmasını durdurmanın imkansıza yakın olacağı açık. Aynı zamanda, halihazırda yetersiz beslenme, Ä°srail saldırıları kaynaklı yüksek sakatlık oranı ve savaÅŸ ve yoksulluktan dolayı psikolojik sıkıntılarla yıpranmış halkın bu virüse karşı çok daha savunmasız olacağı da apaçık ortada.  Virüsün yayılması durumunda, çoÄŸu insan ölecek ve saÄŸlık sistemi büyük ihtimalle çökecektir.
 
Batı Åžeria ve Gazze covid-19 salgınıyla karşı karşıyayken asıl soru ÅŸu: Ä°srail ne yapacak? Filistinlilere saÄŸlık sistemlerinden yararlanma hakkı verecek mi? Ya da hiç deÄŸilse yabancı tıbbi yardımı engellemeyi bırakacak mı?
 
Sorunun cevabını bize Filistinlilerin sosyal medyasında viral olan bir video veriyor. Videoda, Filistinli bir iÅŸçinin Beyt Sira köyü yakınında Ä°srail kontrol noktası üzerindeki bir yolun kenarında nefes almakta zorlandığı görülüyor. Ä°srailli iÅŸvereni ise onun ciddi bir ÅŸekilde hasta olduÄŸunu görüp virüs taşıdığından ÅŸüphelendikten sonra Ä°srail polisini arıyor. Sonrasında ise hasta olduÄŸu görülen Filistinli bulunduÄŸu yerden alınıp bir kontrol noktasına terk ediliyor.
 
Onlarca yıldır süregelen yerleÅŸimci sömürge yönetimi, askeri iÅŸgal, tekrar eden ölümcül saldırılar Filistinlilere, ayrımcı Ä°srail yönetiminden herhangi bir "dayanışma" beklememeyi öÄŸretti. Filistinliler bu durumu da daha önceki krizlerde olduÄŸu gibi herkesçe bilinen azimleri (sumud) ile atlatacaklardır.
 
 
Müellif: Osama Tanous / Al-Jazeera
Mütercim: Hilal Çifçi / DüÅŸünce Mektebi

Etiketler :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.