Sosyal Medya

İbrahim Kahveci: Popülizm akımı nasıl küresel siyasete yön veriyor?

08-04-2020 14:19

Günümüzde ülke yönetiminde sorunların karmaşıklığı karşısında, seçimle gelen yöneticilerin seçim gücüne dayalı istekleri yönetim başarısı sağlayabiliyor mu? Gerçeğin hükmünü yitirdiği, fiiliyatın yasaların önüne geçtiği bu popülist akım ve liderler nasıl seçiliyor?



Bağımsız kurumların oluÅŸumu, karmaşık sorunların profesyonel çözüm gereÄŸi ile ortaya çıkmıştı. Acaba bağımsız Merkez Bankası mı daha yararlıdır, yoksa siyasetin emrindeki Merkez Bankası mı? 
 
Kamu bankaları mı daha faydalıdır, yoksa özel bankalar mı? 
 
Sermaye piyasalarını seçilmiÅŸ siyasetçiler ne kadar yönetebilir? Ya da kamusal mal olan adaleti...
 
Polonya CumhurbaÅŸkanı Andrzej Duda muhalefetin ve AB’nin sert eleÅŸtirilerine raÄŸmen, yargıçları cezalandıracak yasayı onayladı. Haber akışına göre iktidar partisi Polonya’da 2016 yılından bu yana adım adım bir yargı deÄŸiÅŸimine gidiyor. 
 
Hatta Polonya’da fiili durum yasal durumun önüne geçti. 2017 yılından bir haberi olduÄŸu gibi aktarıyorum: “Anayasada hükmü kesinleÅŸmiÅŸ birinin affedilebileceÄŸine iliÅŸkin bir madde bulunmuyor. ...
 
CumhurbaÅŸkanının iktidar partisinin genel baÅŸkanına hizmet etmesi gerektiÄŸi de yazılı deÄŸil anayasada. Ancak Duda [PiS’li siyasetçi Mariusz Kaminski’yi] affetti, [hukuka aykırı olarak seçilmiÅŸ hakimlerin] yeminini kabul etti ve tüm bunlarla parti genel baÅŸkanına [Kaczynski] hizmet etmiÅŸ oldu.” 
Tekrar edelim: Fiili durum yasal durumun önünde.
 
Gelelim Macaristan’a.
 
Macaristan BaÅŸbakanı Viktor Orban, Macar asıllı ABD’li iÅŸ adamı George Soros’u Avrupa’da etkili olan teÅŸkilatı üzerinden politikaları etkilemekle suçladı (2020).  Orban, Strazburg’da düzenlenen  Avrupa Parlamentosu (AP) Genel Kurulunda, “Polonya ve Macaristan’da hukukun üstünlüÄŸünde kötüye gidiÅŸ olduÄŸuna dair karar tasarısı”nın, 178 “hayır” oyuna karşı 446 “evet” oyuyla onaylanmasına tepki gösterdi. Orban ayrıca iktidar üyesi olan Fidesz üyelerinin tasarıyı desteklemelerini de “Bize ihanet ettiler” ÅŸeklinde eleÅŸtirdi. 
 
Brezilya’da ise 2018 yılında yeni devlet BaÅŸkanı Jair Bolsonaro seçildi. 
 
Aşırı saÄŸcı Brezilya BaÅŸkanı Jair Bolsonaro yolsuzluklarla ve suçla sert mücadele vaatleri ile iktidara geldi. Bolsonaro’nun en dikkat çeken iki yönünden bahsedelim:
 
1- Ülkesi Brezilya’nın 1964-1985 arası diktatörlük döneminden övgüyle bahsetmesi...
 
2- ABD BaÅŸkanı Donald Trump hakkında övgü dolu sözler söylemesi. 
 
Bolsonara kovid 19 hakkında “basit bir gripten farkı yok” demiÅŸ ve önlem  almamıştı. Zaten kendisinde de test sonuçlarının pozitif çıktı söylenmiÅŸti. Önceki gün ise Brezilya ordusu geniÅŸ çaplı izolasyona baÅŸvurulması gerektiÄŸi yönünde bir rapor yayınlayarak BaÅŸkan Bolsonaro’nun tersi bir adım attı.
 
 Yolsuzlukla sert mücadele vereceÄŸi söylemi ile iktidara gelen Bolsonarao ne mi yaptı? OÄŸlunu ABD Büyükelçi’si olarak atadı. 
 
Korona konusunda Bolsonaro ile benzer fikirler taşıyan bir baÅŸka lider ise Ä°ngiltere BaÅŸbakanı Boris Johnson’du. Johnson salgın hastalık baÅŸladığında “Sürü Bağışıklığı” sistemini savunarak sokak önlemlerini geciktirmiÅŸti. 
 
Åžimdi kendisi de yoÄŸun bakımda. 
 
Sürekli test yapılan bir baÅŸka lider ise ABD BaÅŸkanı Donald Trump. Ama Johnson ile Trump arasındaki asıl benzerlik iktidara geliÅŸ aÅŸamasındaki gerçek olmayan korkutmalarıydı. 
 
Johnson, Ä°ngiltere’nin AB’ye her hafta 350 milyon sterlin ödediÄŸi yalanı iÅŸle Brexit’in baÅŸrolü olmuÅŸtu. Hatta bu konuda yargılaması bile üst mahkemede bozularak BaÅŸbakan olabilmiÅŸti. 
 
Trump’ı ise Meksika duvarı ile hatırlayalım. Ona göre ABD Meksikalı göçmen akınındaydı. Oysa rakamlar bunun doÄŸru olmadığını gösteriyordu ama gerçeÄŸin de hükmü yoktu. 
 
***
Åžimdi dönüp soralım: GerçeÄŸin hükmünü yitirdiÄŸi, fiiliyatın yasaların önüne geçtiÄŸi bu popülist akım ve liderler nasıl seçiliyor? 
 
Toplumsal seçim veya toplumsal ruh hali nasıl oluyor da bu ve benzeri seçimler baÅŸarılı oluyor? 
 
Kuralsız bir dünya, sorumsuz bir yönetim anlayışı nasıl hakim olabiliyor? 
 
Netflix’de “Kirli Para” belgeselinde Malezya eski BaÅŸbakanı Necip Rezak’ın icraatları anlatılıyor. Seçimleri “Tek Malezya” parolası ile kazanan Rezak hemen bir “Varlık Fonu” kuruyor. Ve ardından kirli para iliÅŸkileri baÅŸlıyor. 
 
S. Arabistan üzerinden -Varlık Fonu- aracılığı ile gelen 600 milyon doların üzerindeki parayı da “ÅŸahsıma yollandı” diye savunuyor.  Ve davası sürüyor. 
Ama iÅŸin ilginç yanı ÅŸu: Seçmenleri hala Rezak’ı savunuyor. 
 
“Tek Malezya” sloganı yolsuzluk, rüÅŸvet vs hepsinin üzerinde geliyor. Veya hepsini örtüyor. 
 
***
Bugün küresel bir popülizm akımı var. Bunun böyle olacağını aslında ekonomistler olarak yıllardır söylüyorduk. 
Gelir dağılımı bozulan toplumların ruh saÄŸlığı da bozuluyor. Ä°letiÅŸimin aşırı yaygınlaÅŸtığı bu dönemde dahi gerçekler algıdan daha deÄŸersiz hale gelebiliyor. Bakalım yeni dönem de nasıl bir dünya bizi bekliyor? 
 
 
Karar

Etiketler :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.