Sosyal Medya

Taha Kılınç: İsrail'de virüslü siyaset

08-04-2020 12:08

Koronavirüs salgını, Ortadoğu’daki bütün ülkelerle birlikte, İsrail’i de etkisi altına almış bulunuyor. Enfekte olan İsrailli sayısı 9 bine yaklaşırken, ölümler de üç basamağa doğru ilerliyor. (Siz bu yazıyı okurken, rakamlar yeniden güncellenmiş, bilanço da artmış olacak).



Salgınla eÅŸ zamanlı olarak, Ä°srail, ciddi bir siyasî krizin de içinde. Üst üste yapılan seçimlerden somut sonuçlar elde edilemediÄŸi gibi, ufukta kalıcı bir çözüm de görünmüyor. Bu yazıda, önce Ä°srail’in virüs karnesinden ilginç bir anekdotu aktaralım, ardından ülkenin virüslü siyasetinin son durumunu konuÅŸalım.
 
Ä°srail basınında yoÄŸun biçimde manÅŸetlere çıkan haberlere göre, koronavirüs salgınının en çok görüldüÄŸü yerler, Ultra-Ortodoks Yahudilerin yaÅŸadığı bölgeler. Bunlar arasında, Tel Aviv’in hemen doÄŸusundaki 200 bin nüfuslu Bney Brak özellikle dikkat çekiyor. Dindar Yahudilerin evlerde tutulamadığı, sürekli ibadet ve sohbet için bir araya geldiÄŸi ve hükümetin uygulamaya çalıştığı bütün saÄŸlık tedbirlerine direndiÄŸi ÅŸehirde, halkın en az yüzde 40’ının enfekte olduÄŸu tahmin ediliyor. Sadece Bney Brak’ta deÄŸil, Kudüs ve diÄŸer ÅŸehirlerde de, “Haredim” tabir edilen Ultra-Ortodoks kesim arasında, virüs yıldırım hızıyla yayılıyor. Haredim’in, sosyal izolasyon ve karantina uygulamalarını inatla ihlal ederken, bunu “seküler” devlete karşı bir tür baÅŸ kaldırı olarak gördüÄŸü de belirtiliyor. Ä°nsanların mobilizasyonunu ve kapalı mekânlarda toplanmasını engellemek için Haredim mahallelerine sevk edilen asker ve polis birliklerinin, cuma akÅŸamından cumartesi akÅŸamına kadar câri olan “Åžabat” yasakları dolayısıyla geri çekilmek durumunda kalması da, Haredim’in yeniden sokaklara dökülmesinin önünü açıyor. Ultra-Ortodoks Yahudilerin, 8-16 Nisan arasında kutlanacak olan Hamursuz (Pesah) Bayramı’nı hastanede geçirmemek için de koronavirüs testi yaptırmaktan kaçtığı belirtiliyor. Bu cinnet halinin kısa yoldan tasviri bâbında, kendisi de Ultra-Ortodoks bir Yahudi olan Ä°srail SaÄŸlık Bakanı Yaakov Litzman’ın bile koronavirüse yakalandığını hatırlamak yeterli. 71 yaşındaki Litzman, virüsle mücadelenin dümeninde oturması gereken bir zamanda, eÅŸi Chava ile birlikte karantina altında.
 
Ä°srail’de siyaset de, en az Ultra-Ortodoks Yahudiler kadar enfekte olmuÅŸ durumda:
 
Son bir yıl içinde, Ä°srail halkı, üç kez sandık başına gitti. 9 Nisan 2019’daki ilk seçimde BaÅŸbakan Benyamin Netanyahu’nun liderliÄŸindeki Likud Partisi ile eski Genelkurmay BaÅŸkanı Benny Gantz’ın Mavi-Beyaz Ä°ttifakı 35’er milletvekili çıkardılar. 120 üyeli Ä°srail parlamentosu Knesset’te güvenoyu alabilmek için 60+1 destek gerektiÄŸinden, ikisi de tek başına hükümet olamadı. Seçimden sonraki müzakereler sonuç vermeyince, 17 Eylül’de bir seçim daha yapıldı. Bu kez Mavi-Beyaz 33, Likud 32 vekil çıkardı. Hükümet kurma çabalarından yine netice alınamadı, 2 Mart 2020’de üçüncü kez sandığa gidildi. Bu kez Likud 36, Mavi-Beyaz 33 vekilde kaldı.
 
Seçim sonuçlarının tatsız bir ÅŸakaya dönüÅŸtüÄŸü ve sürekli tekrarların da halkı bıktırdığı Ä°srail’de, geçtiÄŸimiz ay sonu, ülke siyasetindeki çürümenin boyutlarını gösteren ilginç bir geliÅŸme yaÅŸandı. Hakkındaki yolsuzluk suçlamaları nedeniyle siyasî kariyerinin bittiÄŸi yorumları yapılan BaÅŸbakan Netanyahu, rakibi (hatta düÅŸmanı) Benny Gantz’ı kendi yanına çekmeyi baÅŸardı. Mavi-Beyaz’da birlikte hareket ettiÄŸi koalisyon ortaklarını yarı yolda bırakan Gantz, ani bir kararla meclis baÅŸkanlığına adaylığını koydu ve Likud’un blok halinde desteÄŸiyle koltuÄŸa oturdu. Böylece hem ittifaktaki arkadaÅŸlarını hem de Netanyahu’ya hakaretler yaÄŸdırarak oy topladığı kitleyi kandırmış oldu.
 
Netanyahu ile Gantz arasında, 18’er aylık dönüÅŸümlü baÅŸbakanlık için anlaÅŸma saÄŸlandığı kaydediliyor. Buna göre: Kurulacak olan “ulusal birlik” hükümetinde önce Netanyahu baÅŸbakan olacak, sonra ise görevi Gantz devralacak. Peki, akabinde Netanyahu nereye zıplayacak? Ä°srailli siyasî gözlemcilere bakılırsa, Netanyahu’nun gözü cumhurbaÅŸkanlığında. Tabii bunun için yolsuzluk davalarının tamamen sümen altı edilmesi ve cumhurbaÅŸkanı olarak elini güçlendirecek yeni yasal düzenlemelerin yapılması gerekiyor. Netanyahu ile Gantz’ın, bu noktada da ayrıntılı bir anlaÅŸmaya vardığı, gelen bilgiler arasında. Neler yaÅŸanacağını, hep birlikte göreceÄŸiz.
 
Ä°srail’in mevcut manzarasını ve çatışmalarını içeriden izlemeyi her zaman önemsiyorum. Sadece yazı ve analizler için “kullanışlı malzeme” devÅŸirilmiyor oradan; aynı zamanda, “Her ÅŸeye kâdir ve yenilmez Siyonizm” algısını sarsacak çok çarpıcı iÅŸaretleri görmek de mümkün oluyor.
 
 
YeniÅŸafak

Etiketler :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.