Sosyal Medya

Biyo-politiÄŸin doÄŸal sonucu: Epidemik toplum

22-03-2020 05:32

Toplum, artık yeni bir veçheyle ortaya çıkıyor. Korona virüsü bunu gösteriyor. Buna epidemik toplum diyebiliriz. Bir yeni tarz-ı toplum. Toplumu belirleyen ve tanımlayan salgındır artık.



Toplum salgın içine yerleÅŸerek ÅŸekilleniyor. Salgın, toplumu tanımlamaya baÅŸlıyor. Toplumu belirleyen ve tanımlayan salgındır artık. Burada risk var, büyük kapatma var, sosyal izolasyon var, yeni bir toplumsallığın doÄŸuÅŸu var. Korona virüsü bu toplum biçiminin varlığını net bir biçimde gösteriyor.
 
Salgınla beraber toplum kapatma düzeniyle karşılaşır. Foucault, biyo-politiÄŸin doÄŸasını veba salgını üzerinden gösterir. Hapishanenin DoÄŸuÅŸu adlı eserinde bunu anlatır. “Bireylerin sabit bir yere kapatıldığı, en küçük hareketlerin bile denetlendiÄŸi, bütün olayların kaydedildiÄŸi, kesintisiz bir yazı faaliyetinin merkez ile çevreyi bir birine baÄŸladığı, iktidarın hiyerarÅŸik ve sürekli biçime göre hiçbir paylaşım olmadan icra edildiÄŸi, her bireyin sürekli olarak gruplandığı, incelendiÄŸi ve canlılar, hastalar ve ölüler olarak dağıtıma tabi tutulduÄŸu bu kapalı, parçalara ayrılmış, her noktası itibariyle gözetim altında olan mekânda.. Bütün bu unsurlar bütünsel bir disiplin düzeneÄŸin modelini meydana getirmektedirler”(boldlar bana ait, Hapishanenin DoÄŸuÅŸu, 248).
 
Biyo-iktidar, çeÅŸitli kurumlarıyla toplumu bir hapishaneye çevirmiÅŸtir. Toplumu denetlemek, kaydetmek, disipline etmek için kurumlara kapatmıştır. Hastaneler, eÄŸitim kurumları, klinikler, hapishaneler… birer kapatma kurumudur. Modernite, bir yönüyle büyük kapatma düzenidir. Toplum, bu kapatma kurumlarının bileÅŸkesinden oluÅŸuyor. Korona virüsü ile birlikte toplum, yeniden büyük kapatma düzeniyle küresel ölçekte yaşıyor. Herkes eve kapanıyor. Kapitalizm, ÅŸimdiye kadar herkesi evden çıkarıp dışardaki toplumsal kurumlara kapatırken ÅŸimdi de epidemik toplumda herkesi eve ve online düzenine kapatıyor.
 
U. Beck’in risk toplumu tezi de epidemik toplumu haber veriyor. Beck’e göre çevre felaketleri ve nükleer silahlanmalar sonucunda toplumlar risk ile kuÅŸatılıyor. Risk, toplumu tanımlayan bir gerçekliÄŸe dönüÅŸüyor. Sosyal teorisyen A. Giddens de moderniteyle beraber güvenlik ve riskin arttığına dikkat çekiyor. Risk, artık epidemik toplumda sadece nükleer silahlanma ve çevre sorunlarıyla iliÅŸkili deÄŸil. Bunların çok ötesinde doÄŸrudan epidemiktir. Toplumsal riski doÄŸrudan salgın hastalıktır.
 
Epidemik toplum, Bauman’ın iÅŸaret ettiÄŸi akışkan modernlik içinde gerçekleÅŸiyor. Metaların, imgelerin ve insanların aktığı dünyada salgın da bunlarla beraber akıyor. Üstelik akış küresel düzeyde seyrediyor. Bundan dolayı salgın lokal olanı aşıyor. Tarihte salgınlara yakalanan toplumlar, lokal toplumlardı. ÖrneÄŸin veba, böyleydi. Ä°bn Haldun, Endülüs’ten ayrıldıktan sonra geride bıraktığı anne ve babasını meÅŸhur Kara Ölümden kaybetmiÅŸti. Ama veba da arkasında kalmıştı. Oysa günümüzde korona virüs, akış toplum iliÅŸkileri içinde gerçekleÅŸiyor. KüreselleÅŸmenin yoÄŸun mobilitesi içinde meydana geliyor. Tarihte meydana gelen salgınlar gibi sadece bir kent veya bir bölgeyi kapsamıyor. Bütün dünya toplumlarını etkiliyor. Dünya SaÄŸlık Örgütü’nün 1 Mart 2020 tarihinde, korona virüsünü pandemi olarak tanımlanması da bunu gösteriyor. Nitekim dünyanın bir ucunda yer alan Çin toplumunda baÅŸlayan bu epidemi, dünyanın diÄŸer ucundaki Amerikan toplumlarına kadar ulaÅŸmış durumda.
 
Epidemik toplum, sosyal izolasyonu üretiyor. Ä°zolasyon, epideminin pandemik özelliÄŸi nedeniyle yerküre düzeyinde gerçekleÅŸiyor. Yerküre düzeyinde süren akış ve mobilite yine yer küre düzeyinde durmaya zorlanıyor. Bütün dünya toplumları, sosyal izolasyonla karşı karşıya kalıyor. Åžehirlerin akışı ve hareketi duruyor. Sokaklar, havaalanları, alış veriÅŸ merkezleri, iÅŸyerleri, stadyumlar, okul kampüsleri bomboÅŸ hale geliyor. Toplumun tamamen duran akışı ve hareketidir bu. Sosyal izolasyon, sadece bir akışın duruÅŸu deÄŸil, aynı zamanda akışın baÅŸka bir alana transferidir. Artık akış online alana taşınmaktadır. Spor aktiviteleri, eÄŸlenceler, alış veriÅŸler, eÄŸitim ve öÄŸretim faaliyetleri online üzerinden yapılmaktadır. ÖrneÄŸin dünyanın en seçkin 8 üniversitesi online eÄŸitime baÅŸladı. Türkiye’de YÖK, online eÄŸitime karar verdi.
 
Epidemik toplum, artık toplumu online aktarıyor. E. Casstell’in aÄŸ toplumu( network society) dediÄŸi sosyolojik gerçeklik daha da derinleÅŸiyor. Online, toplumsal düzenin üzerinde gerçekleÅŸtiÄŸi yeni “sosyal alan”dır. Epidemik toplum, normal toplumsalın sonu demektir zaten. Bunun yerine olaÄŸanüstü sosyolojik koÅŸullarla beraber yeni bir toplumsallık doÄŸar. Bu toplumsallık, Ä°nsanı yeni bir kadere sürükleyecek. Ä°nsanın yeni toplum kaderidir bu. Ä°nsanlık eve döndü!
 
 
Ergün Yıldırım / YeniÅŸafak

Etiketler :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.