Sosyal Medya

Geçmişten günümüze insanlığın kara talihi salgınlar

21-03-2020 04:59

Dünya yeni bir salgına daha tanıklık ederken, her salgında bu krizlerin nasıl yönetileceği konusunda özel bir şeyler öğrenildi.


Dünya SaÄŸlık Örgütü (WHO), Kovid-19 olarak isim verdiÄŸi yeni tip koronavirüsü, dünyada birçok ülkede yayılmasıyla birlikte ‘pandemi’ olarak sınıflandırdı. GeçmiÅŸe dönüp baktığımızda ise bu virüsün dünya tarihinde ilk olmadığını görüyoruz. Dünya yeni bir salgına daha tanıklık ederken, her salgında bu krizlerin nasıl yönetileceÄŸi konusunda özel bir ÅŸeyler öÄŸrenildi.
 
Johns Hopkins Üniversitesi’ndeki tıp tarihçisi Graham Money, geçmiÅŸte alınan derslerin görmezden gelindiÄŸini söyledi.
 
Quartz internet sitesinde yer alan habere göre, Money açıklamasında, bu krizlerin toplumsal eÅŸitsizliÄŸi ortaya çıkardığını söyledi.
 
Tarihçi ayrıca, hızla yayılan bir hastalığa yakalanan ilk insanlara bakıldığında dünyanın ÅŸuan kesinlikle daha iyi bir konumda olduÄŸunu belirtti.
 
Antoninus vebası MS 165-180, 250
 
Dünyadaki çiçek veya kızamık türüne benzeyen ilk salgınlardan biri olan bu veba, ilk kez Irak'taki kuÅŸatmadan dönen lejyonerler tarafından Roma'ya geldi. Belki de günde iki bin kiÅŸinin hayatının yok olmasına sebep olan bu veba, Roma ordusunu yok ederek imparatorluÄŸun çöküÅŸüne katkı saÄŸladı. Virolojinin temel yapısına erken bir bakış atan veba, bağışıklık sisteminin zayıf olması halinde vücudun virüse karşı savunmasız olduÄŸunu ve ölümcül olduÄŸunu ortaya koydu.
 
Kara Ölüm: 1351-1347
 
Kara Veba (Kara Ölüm), MoÄŸol kamplarında görüldükten sonra Cenova tüccarları tarafından Avrupa'ya ulaÅŸtı. Bir kaç yıl içerisinde Avrupa nüfusunun üçte birine denk gelen 25 milyon insanın ölümüne sebep oldu. Veba, pireler tarafından yayılan diÄŸer salgınlarla birlikte tekrar tekrar ortaya çıkarak yüzyıllarca devam etti.
 
1580 ilk grip
 
Her ne kadar ilk grip vakaları MÖ Mora’da savaÅŸan Yunan askerleri arasında görülmüÅŸ olsa da, ilk gerçek grip salgını 1580 yılının yazında Asya’da ortaya çıktı. Salgın kısa bir süre sonra ticaret yoluyla Avrupa ve Kuzey Amerika’ya yayıldı. Tam ölüm sayısı bilinmezken yalnızca Roma’da 8 bin kiÅŸinin öldüÄŸü düÅŸünülüyor.
 
Bu dönemde Avrupa'da karantina prosedürleri ve sınır kontrol noktalarının ortaya çıktığı görülmüÅŸtür. Bilimsel literatürde gribe ilk atıf 1650'ye dayanmaktadır ve Ä°talyanca 'etki' kelimesinden türetilmiÅŸtir.
 
Kolera: 19. yüzyıl
 
 
19. yüzyıl boyunca kolera salgınının meydana geldiÄŸi en az altı dönem vardı. Her ÅŸey Hindistan'ın Bengal Körfezi bölgesinde baÅŸladı ve salgın, ticaret yollarına yayıldığı için birçok can aldı. Ekonomik eÅŸitsizlik hastalığın ÅŸiddetini daha da arttırdı.
 
Salgın ayrıca, “kasten yoksulların saflarını küçültmek için kolera yayıldığını söyleyen bir komplo teorisi dalgasına” yol açtı. BirleÅŸik Krallık ve Rusya'da isyancılar hastaneleri hedef aldı. Ancak araÅŸtırmacılar hastalığın kaynağı hakkında temel bilgi geliÅŸtirdiler. Londra'da izlenen salgın vakasında sonuçlar hastalığın kontamine bir su pompasından kaynaklandığını gösterdi.
 
Ä°spanyol gribi: 1918
 
 
Yakın tarihte yaÅŸanan en ÅŸiddetli grip salgını ise 1918 yılında yaÅŸanan ve “Ä°spanyol gribi” olarak adlandırılan hastalık oldu. Yaklaşık 500 milyon kiÅŸinin yani dünyanın 3’te 1’inin enfekte olduÄŸu salgında dünya genelinde 50 milyon kiÅŸi hayatını kaybetti salgına yol açan H1N1 alt tipi virüsünün nereden kaynaklandığı konusunda tartışmalar günümüzde de devam ederken, bilim insanları virüsün kuÅŸlarla baÄŸlantılı olduÄŸunu ortaya çıkarmıştı. Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri’ne (CDC) göre, 1918’deki grip salgınında Birinci Dünya Savaşı’ndan daha fazla Amerikan askeri öldü. 1919 yılında virüs etkisini azalttı. Ancak devam eden 38 yıl boyunca daha düÅŸük seviyelerde mevsimsel olarak ortaya çıktı.
 
Grip salgınları: 1957- 1968
 
 
1957 yılında ise Asya'da A virüsü alt tipi H2N2 ortaya çıktı. Pandemiye dönüÅŸen hastalık nedeniyle dünya çapında 116 bini ABD’de toplam 1.1 milyon kiÅŸi hayatını kaybetti. Bu virüsün de kuÅŸlarla baÄŸlantısı olduÄŸu anlaşılmıştı.
 
1968'de, Çin kaynaklı bir A (H3N2) virüs de küresel salgına dönüÅŸmüÅŸtü. CDC’ye göre dünya genelinde 1 milyon kiÅŸinin hayatını kaybettiÄŸi salgından en çok etkilenen 65 yaÅŸ üstü kesim olmuÅŸtu. H3N2 virüsü, mevsimsel grip virüsü olarak küresel çapta hala dolaÅŸmaya devam ediyor.
 
AIDS (HIV)
 
Tarihin bugüne kadarki en ölümcül hastalıkları arasında dünyada hâlâ yaygın olarak rastlanan AIDS (HIV) bulunuyor. Ä°lk olarak 1981 yılında ortaya çıkan AIDS nedeniyle ÅŸuana kadar 33 milyon kiÅŸi öldü.

Etiketler :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.