Sosyal Medya

Umre, Hac ve yük görülen gelenekler

16-03-2020 12:31

Hacca ve umreye gitmek bile geleneğe dönüştü. İbadet olsa başka olurdu zira....


Gelenekler bir ihtiyaçtan doÄŸarlar.
 
Önemli bir iÅŸlev üstlenirler ve o iÅŸlevi yerine getirirler baÅŸarıyla.
 
Sonra... GeleneÄŸi ortaya çıkaran sebep ortadan kalkar ve gelenek yine de devam eder.
 
Artık gelenek haline gelen ve bir ihtiyaçtan doÄŸan ÅŸeyler toplumun yükü hatta kamburu haline döner.
 
Daha da ileri seviyede bu işlevini yitirmiş gelenekler toplumun işleyişine zarar vermeye başlar. Maksat artık hasıl olmaz.
 
Örnek üzerinden konuÅŸalım...
 
Hac ve umre yolculukları...
 
Öyle zamanlardı ki hac için yola çıkan, mesafeye göre, ya 3 ay ya 6 ay yahut bir yıl yoktu artık.
 
Dolayısıyla vedalaÅŸmalar uzun sürerdi. Ä°htiyaçlar çoktu.
 
Eid Mubarak (nimet fo Eid) Kâbe ile — Stok VektörÄ°nsanlar hac veya umre yolcusunun (O dönemde umre için böyle yola çıkıldığına dair haberleri hiç okumadım. Hac için gidenler umre de yapıyorlardı.) ihtiyaçları da çoktu zira yol uzundu, yorucuydu, riskliydi. Ölüm vardı, hastalık vardı, yokluk vardı; gidip de dönmemek, dönüp de bulmamak vardı.
 
Atlar, develer, kervanlar ile aylar süren yolculuklar... Gemilerle gidilen uzun haftalar ve sonra yine develer, kervanlar...
 
Hacı adaylarını uÄŸurlamak bir nevi törene dönüÅŸüyordu, uzun bir ayrılığın vedası. Akıbetinden endiÅŸe duyulan sahiden meÅŸakkatli bir yolculuk. VedalaÅŸmak iÅŸte bu yüzden önemli ve bu yüzden helallik almak gerekliydi. Dahası bu uzun yolculukta hacı adaylarına lazım olacak ÅŸeyler akraba ve konu komÅŸu tarafından hediye kabilinden kendisine takdim edilirdi. Hacı adayı da dönüÅŸte bu güzel ve bir o kadar da gerekli hediyelere karşılık vermek isterdi. DönüÅŸte, tabi aylar ve hatta yıllar sonra, yanında bazı hediyeler getirirdi. Bu artık bir mutat olmuÅŸtu ve gerekliydi de. Giderken kendisine gerekli olan ÅŸeyleri getiren insanlara dönüÅŸte bir hatıra getirmemek olmazdı.
 
Durun... Daha baÅŸ tarafı bitmedi. 
 
Ä°nsanlar yolculuÄŸa çıkacakları zaman ki, bu bir hac yolculuÄŸu, helallik alınacak, uzun süre memlekette olmayacak, türlü haller ile karşılaÅŸma ihtimali yüksek olacak... Bu yüzden insanları toplar ve bir yemek tertip ederlerdi. Ä°kram ederler ve sonrasında hem hayır yapmış olurlar hem helallik almak için güzel bir vesile olurdu. Gelince de bu kadar uzun ve zahmetli yolculuk neticesi bir ÅŸükür babında yine yemek ve ikramlar...
 
Gel zaman git zaman...
 
Artık hac yolculukları ve umre yolculukları ayrı ayrı şeyler oldu.
 
Önce özel araçlarla ve otobüslerle haftalara indi yolculuklar. Hemen ardından uçaklarla saatlere indi.
 
Åžimdi, evden ayrılıyorsunuz hava alanından 3-4 saat süren bir yolculukla Mekke veya Medine'desiniz. Ä°ÅŸte bu kadar.
 
Oradaki ibadetinizi yerine getirip iki hafta sonra bilemedin bir ay sonra geri dönüyorsunuz. Üstelik orada hemen her gün akrabalarınızla görüntülü telefon görüÅŸmesi yapıyorsunuz. Devletler her türlü konforu ve güvenliÄŸi sizin için saÄŸlıyor.
 
BaÅŸta anlattığım o ihtiyaçtan oluÅŸan geleneÄŸi hatırlıyor musunuz?
 
Böyle bir ihtiyaç kalmamışken, bırakın hacı adaylarını ziyaret etmeyi hem öncesinde hem sonrasında, elli kez umreye gitmiÅŸ adamları bile hem öncesinde hem sonrasında ziyaret eder olduk. Hangi ihtiyaca binaen? Hiç.
 
Zemzem ve hurma...
 
Hacı adayları zaten kabarık faturaların yanına bir de hediyelik faturaları ilave ediyorlar. Getirdikleri ÅŸeylerin hepsi de burada misliyle var olan ÅŸeyler. Hurma ve zemzem önemli, dediÄŸinizi duyar gibi oluyorum... Yapmayın Allah aÅŸkına! Zemzem minik bir bardak ikram edeceksiniz tamam anladım ama hurma nedir? Ramazan dışında bile hurma yığınları var kuruyemiÅŸçilerde ve marketlerde.
 
Bunca hac yemekleri, umre davetleri, gelip gitmeler, gelmedi diye küsmeler falan...
 
Bu gelenek iÅŸlevini bitirdi. Kaldırılan geleneÄŸin yerine bir ÅŸey koymalı o zaman? Ä°yi de gelenekler boÅŸluk doldurmak için oluÅŸmazlar ki. Bir ihtiyaca binaen ortaya çıkarlar. KendiliÄŸinden oluÅŸurlar. Birisi tasarlayıp oluÅŸturmaz.
 
Dünyada salgın hastalık varken... 
 
Üstelik Mekke ve Medine yani Hicaz bölgesi karantina altındayken umreye gitmek nedir Allah aÅŸkına? Ä°badet mi? Alın size ibadet anlayışı!
 
Haydi gittiniz diyelim... Bütün uyarılara raÄŸmen niçin evinizde kendinizi karantinaya almadınız? Bu kadar önemsiz bir iÅŸ mi yaptığınız acaba?
 
Toplumun kamburu haline gelmiÅŸ geleneklerin bir an önce temizlenmesi gerekiyor.
 
Bunu kişilerin yapması zor. Toplum olarak karar almalı ve uygulamalıyız. Devlet de bu kararımızı desteklemeli.
 
Daha beteri nedir biliyor musunuz? 
 
Hacca ve umreye gitmek bile geleneÄŸe dönüÅŸtü. Ä°badet olsa baÅŸka olurdu zira. Bunu tartışmayacağım.
 
 
Müellif: M.Uysal / Kaynak: Edebya web sitesi

Etiketler :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.