Sosyal Medya

Bilime dayanıp insanı tanrı ilan eden Homodeus anlayışı nerede

15-03-2020 10:39

Salgının toplumları sarsan ve anlamlarını alt üst eden boyutları ne olacak? Bilim buna cevap verebilir mi? Büyük sosyolog Berger’e göre kutsallık şer olana karşı insanın anlam dünyasını koruyan bilinçtir. Kutsallık, insanın ruhsal ve zihinsel varlığını alt üst etmeye karşı direnç gösteren en temel duygudur.


Ä°nsanoÄŸlu, tarihin en büyük salgınlarından birisiyle yüz yüze. Åžehirler boÅŸalıyor, binlerce insan ölüyor, milyonlarca insan hastanelere koÅŸuyor, dünya bir baÅŸtan bir baÅŸa aynı hastalıkla pençeleÅŸiyor. Bütün dünya kendisini tehdit altında hissediyor. Ölüm korkusu nesnel gerçekliÄŸiyle herkesin kapısını çalıyor. Zengini, meÅŸhuru, ayrıcalıklısı, muktedir olanı… Herkesi endiÅŸelendiriyor. Yeniden ölümün eÅŸitlik vasfıyla çarpılıyoruz. Uzak gördüÄŸümüz ölümle temasa geçiyoruz. SoÄŸuk temas... Dünya mutluluÄŸunun sonunu hatırlatan temas. Bilimin de, paranın da, iktidarın da geçiciliÄŸi hatırlatan temas. Ä°nsanın acizliÄŸini gösteren temas. Ruhumuzu ürperten temas.
 
Salgın ve din arasında her zaman anlamlı iliÅŸkiler olmuÅŸtur. Ancak modernite, bu iliÅŸkiyi alt üst etti. Ä°lerlemeyle beraber hastalıkların sona ereceÄŸi ve insanın ölümsüzlüÄŸü yakalayarak Tanrı haline geleceÄŸini ileri süren fikirlere yol verdi. Harari, bu fikirleri benimseyenlerin başında geliyor. Salgınları dize getirerek insanın TanrılaÅŸacağını iddia ediyor. Post-modern yalancı peygamber! Kitapları salgın gibi yayılıyor. Deizm salgınıyla eÅŸ yayılıyor. Ä°nsanın kendisini Tanrı ilan etmesini fısıldıyor. Yalancı peygamber, insanı Tanrı ilan ediyor(homodeus). Materyalist menkıbelerle insanlara ölümsüzlük vaat ediyor.Ä°nsanlığın verdiÄŸi mücadeleyle bütün hastalıklarla baÅŸa çıktığını söylüyor. Ä°nsan bilimle ve ilerlemekle her ÅŸeyi yenmiÅŸ: “Bize bol gıda, ilaç, enerji ve hammadde saÄŸlayan olaÄŸanüstü ekonomik büyümemiz sayesinde kıtlık, salgın ve savaÅŸları dize getirmeyi bildik” (Homodeus, Harari). Artık bu ilerleme menkıbesi ile refah garantilenmiÅŸ: “EÅŸi benzeri görülmemiÅŸ refah ve saÄŸlık seviyeleriyle uyum içinde yaÅŸamayı garantilediÄŸimize göre…”( Homodeus, Harari). Ölüm ise bir teknik aksaklık meselesine dönüyormuÅŸ: “Ölüm hep teknik aksaklıklar yüzünden oluyor”.
 
Türkiye’de bile bu görüÅŸlerin gençler arasında salgın gibi dolaÅŸtığını görüyoruz. Çünkü insan doÄŸasındaki bir duyguya hitap ediyor. Sonsuz yaÅŸam, ebediyet duygusu…Åžeytanın vesvesesidir bu: “Nihayet ÅŸeytan ona vesvese verdi: Ey Adem sana sonsuzluk aÄŸacını ve çökmeyen bir saltanatı göstereyim mi? ”( Taha 120). Ä°nsanı baÅŸtan çıkaran doÄŸasındaki ebediyet duygusu ve hükmetme ÅŸehvetidir. Dün de böyleydi, bugün de böyle ve yarın da böyle olacak. Harari de ÅŸeytan gibi davranıyor. Ä°nsanın bu duygusuna dokunuyor. Ona ebediyeti haber veriyor. Yeryüzündeki ebediyeti… Güya insanlar açlıktan, salgından, savaÅŸtan kurtuluyordu. Ä°nsanlık ilerleyerek buna ulaşıyordu.
 
Harari’nin amentüsü ilerlemedir. Buna göre artık ne salgın, ne kıtlık ne de savaÅŸ olacak. Bütün yalancı peygamberler gibi o da bir “yalan haber” getiriyor. Cenneti yeryüzünde kurmak istiyor. Ä°nsanları bu cennete çağırıyor. Ama bütün yalancı peygamberlerin sonu hüsrandır. Bu post-modern yalancı peygamber de hüsrana uÄŸruyor ÅŸimdi. Çünkü koronavirüs deizm ve “Ä°nsan Tanrı” yalanını yerle bir ediyor. “Teknik bir aksaklık” denen hastalık ve ölüm hiç beklenmedik biçimde ortaya çıktı. Yalancının ilerleme mumu yatsıya kadar bile sürmedi. Bütün dünyayı kuÅŸatan bir salgın var artık. OrtaçaÄŸ’da kaldı veya bilim yendi denen salgın, ÅŸimdi küresel bir afet.
 
Ä°nsanoÄŸlu büyük bir endiÅŸe ve korku içinde. Tıp, büyük gayretler sarf ediyor. Ama sadece bedeni koruyabilir. Peki korku, endiÅŸe ve panik davranışları konusunda bir ÅŸey yapabilir mi? Salgının toplumları sarsan ve anlamlarını alt üst eden boyutları ne olacak? Bilim buna cevap verebilir mi? Büyük sosyolog Berger’e göre kutsallık ÅŸer olana karşı insanın anlam dünyasını koruyan bilinçtir. Kutsallık, insanın ruhsal ve zihinsel varlığını alt üst etmeye karşı direnç gösteren en temel duygudur.Tıp/bilim ve kutsallık burada el ele verecek. Harari’nin bilimin tek başına kurtuluÅŸ saÄŸlayacağı ve dinin hayattan tamamen çekileceÄŸi yalanı da çöpe atılacak.
 
Ä°nsanoÄŸlunun varlığında ne hastalık biter ne de salgın. Bunlar insan ve toplumların kaderi. Bunlarla mücadele etmek de bir mesuliyet. Allah, insanın kaderinde hem gazabıyla hem de müjdesiyle var. Ä°nsana düÅŸen gayret ve teslimiyet içinde olmak. Bunları imtihan olarak görmek. Ä°mtihandan sıhhat kadar ibretle de çıkmak. Yeniden deizm, materyalizm ve pozitivizm gibi çaÄŸdaÅŸ ideolojilerin “Tanrı’yı sürgüne gönderen” sapmalarından uzak durmak.
 
 
Ergün Yıldırım / YeniÅŸafak

Etiketler :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.