Sosyal Medya

Güncel

Cerrahpaşa Tıp Fakültesi'den 17 soruda ''koronavirüs'' çalışması

12-03-2020 09:37

İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Çin’den dünyaya yayılan yeni tip corona virüs ile ilgili güncellenmiş bilgileri paylaştı. İşte 17 soru-17 cevapla corona virüs...



COVÄ°D-19’un anlamı nedir?
 
CO-Corona, VÄ°-Virüs, D-Disease (Hastalık) ve 19 ise 2019’da bulunduÄŸunu ifade etmektedir. Kısaca COVÄ°D-19 corona virüse baÄŸlı hastalığı anlatmak için kullanılmaktadır.
 
Ülkemizde COVID-19 vakası var mıdır?
 
Ülkemizde 11 Mart 2020 tarihinde bir tane COVID-19 olgusu bildirilmiÅŸtir. Olgu sayısının artması beklenebilir. BulaÅŸmayı engelleyen yoÄŸun tedbirlerle olgu sayısının çok artmayacağı tahmin edilmektedir.
 
COVID-19 salgınına hazır mıyız?
 
Bugüne dek 50’den fazla ülkede 130 bine yakın vaka görülmüÅŸtür. Dünya SaÄŸlık Örgütü, 28 Åžubat 2020 tarihinde salgın riskini tüm dünya geneli için “en yüksek” düzeye yükseltmiÅŸtir. Salgının görüldüÄŸü ülkelerden ülkemize giriÅŸ-çıkışlar ile ilgili gerekli önlemler alınmış olmakla birlikte hastalığın belirtisiz dönemde bulaÅŸabildiÄŸi düÅŸünüldüÄŸünde ülkemizde de görülme riski oldukça yüksektir. SaÄŸlık Bakanlığı, olası vakaların teÅŸhis, tedavi ve takibi için her ilde belirli hastaneleri belirlemiÅŸ, gerekli alt yapı hazırlıklarını tamamlamış ve güncel bilgilere göre vaka yönetim algoritmalarını oluÅŸturmuÅŸtur.                           
COVID-19 ile grip arasındaki benzerlikler ve farklılıklar nelerdir?
 
Grip (Ä°nfluenza) ve COVID-19; bulaÅŸma yolları ve klinik belirtiler açısından oldukça benzer. Dünya SaÄŸlık Örgütü verilerine göre dünya genelinde yılda 290 bin - 600 bin kiÅŸi grip nedeniyle hayatını kaybetmektedir. Son iki ayda grip nedeniyle ölenlerin sayısı COVID-19 nedeniyle ölenlerden en az 100 kat daha fazladır. Sadece ABD’de bu yıl 26 milyon kiÅŸi grip geçirmiÅŸ, 250.000 kiÅŸi grip nedeniyle hastaneye yatmış ve 14.000 kiÅŸi hayatını kaybetmiÅŸtir. Gripte ölüm oranı (%0.05) COVID-19 ile karşılaÅŸtırıldığında daha düÅŸüktür. Bunun nedeni gribe karşı toplumda yüzyıllardır oluÅŸan bağışıklık, grip tedavisinde etkili antiviral ilaçların kullanılması ve gripte akciÄŸer tutulumunun daha az olmasıdır.
 
Bulaşma yolları nelerdir?
 
Åžu ana kadar hastalığın bulaÅŸma yolunun damlacık yoluyla olduÄŸu bildirilmiÅŸtir. Hasta kiÅŸi ile bir metreden yakın temas, kirli ellerin yüze-göze sürülmesi ile bulaÅŸmaktadır. Virüsün kuluçka süresi ile ilgili bilgiler sınırlıdır. Virüsle karşılaÅŸan kiÅŸilerde belirtiler genellikle ilk hafta içinde baÅŸlamakla birlikte bu süre nadiren 27 güne kadar uzayabilmektedir. Virüsün dış ortamda canlı kalma süresi net olarak bilinmemektedir.
 
Çin veya diÄŸer riskli ülkelerden gelen kargolar ile hastalık bulaÅŸabilir mi?
 
Genel olarak bu virüsler cansız yüzeylerde oldukça kısa süre canlı kalabildikleri için paket veya kargo ile bulaÅŸma olması beklenmemektedir. Dünya SaÄŸlık Örgütü’nün de bu konuda kısıtlaması yoktur. Ancak dış ortamdan gelen her paket açıldıktan sonra eller yıkanmalıdır.
 
Hangi durumlarda COVID-19 enfeksiyonundan ÅŸüphelenilmeli?
 
AteÅŸ ve ani baÅŸlangıçlı solunum yolu hastalığı belirtileri (öksürük, solunum sıkıntısı vb.) bulunan kiÅŸilerde belirtilerin baÅŸlamasından önceki 14 gün içinde Çin’e ve hastalık yayılımının devam ettiÄŸi diÄŸer ülkelere (Ä°ran, Singapur, Tayland, Japonya, Hong Kong, Güney Kore) seyahat öyküsü var ise veya kanıtlı/ÅŸüpheli COVID-19 hastası ile teması var ise hemen diÄŸer kiÅŸilerden ayrı bir alana alınmalı, maske kullanması saÄŸlanmalı ve Ä°l SaÄŸlık MüdürlüÄŸü ile iletiÅŸime geçilmelidir. SaÄŸlık Bakanlığı tarafından hazırlanan ve ÅŸüpheli vaka tanımı, sevk, bildirim ve yönetim algoritmalarını içeren COVID-19 Hastalığı SaÄŸlık Çalışanları Rehberine alttaki linkten ulaşılabilir:
 
https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/Bulasici-hastaliklar-db/hastaliklar/2019_n_CoV/rehberler/COVID_19_RehberiV5_21Subat2020.pdf
 
Åžüpheli hastayla temas durumunda ne yapılmalı?
 
COVID-19 tanılı veya ÅŸüpheli bir kiÅŸi ile yakın temas etmiÅŸ olanlar, son temaslarından sonraki 14 gün boyunca günde iki kez ateÅŸlerini ölçmeli, öksürük, solunum sıkıntısı, boÄŸaz aÄŸrısı, baÅŸ aÄŸrısı, vücut aÄŸrıları, ishal, bulantı, kusma ve burun akıntısı gibi belirtiler açısından kendilerini takip etmeli, belirtiler baÅŸlar ise saÄŸlık görevlilerine bilgi vermeli veya maske kullanarak saÄŸlık kuruluÅŸlarına baÅŸvurmalıdır. Hasta ile temas halindeki saÄŸlık çalışanlarının, aile üyelerinin ve ziyaretçilerin sayısı sınırlanmalı, tüm personel ve ziyaretçiler de dahil olmak üzere hastanın odasına giren tüm kiÅŸilerin kaydı tutulmalıdır. Hastada belirtiler ortadan kalkana kadar bu önlemlere uyulmalıdır.
 
COVID-19 teşhisi nasıl konulur?
 
Son iki hafta içinde COVID-19 hastalığının yayılmaya devam ettiÄŸi bir ülke veya bölgeye seyahat etmiÅŸ veya COVID-19 tanısı almış kiÅŸi ile bir metreden yakın teması olan kiÅŸilerde ateÅŸ, öksürük, solunum güçlüÄŸü gibi belirtiler bulunması halinde olası COVID-19 ön tanısıyla burun ve boÄŸazdan numune alınarak teÅŸhisi için referans laboratuvarına gönderilir. Kesin tanı moleküler yöntemler (PCR) ile konulmaktadır.
 
Klinik özellikleri nelerdir?
 
Enfeksiyonun yaygın belirtileri ateÅŸ, öksürük, nezle benzeri belirtiler ve solunum güçlüÄŸü ÅŸeklindedir. Ciddi vakalarda ağır alt solunum yolu enfeksiyonu, solunum yetmezliÄŸi, böbrek yetmezliÄŸi ve ölüm geliÅŸebilir. Hastaların %80’inde hastalık hafif seyretmektedir.
 
Hastalık kimlerde ağır seyretmektedir?
 
COVID-19, ileri yaÅŸ ve eÅŸlik eden hastalığı (astım, diyabet, kalp hastalığı gibi) bulunanlarda daha ağır seyretmektedir. Bugünkü verilerle hastalığın %10-15 olguda ağır seyrettiÄŸi, yaklaşık %2-3 olguda da ölümle sonuçlandığı bilinmektedir.
 
YaÅŸa göre hastalığın ağırlığı nasıl deÄŸiÅŸmektedir?
 
Seksen yaşının üzerindeki hastalarda ölüm oranı %14.8, 70-79 yaÅŸları arasındaki hastalarda %8 iken 10-40 yaÅŸ arasında ölüm oranı %0.2 bulunmuÅŸ, 10 yaşın altındaki çocuk hastalarda hiç ölüm kaydedilmemiÅŸtir.
 
COVID-19 için etkili bir tedavi var mıdır?
 
Hastalığa özgü olarak geliÅŸtirilmiÅŸ bir ilaç henüz yoktur. Hastanın genel durumuna göre destek tedavisi uygulanmaktadır. Benzer virüslere karşı etkili olan bazı ilaçların yeni coronavirüs üzerinde de etkili olduÄŸunu gösteren çalışmalar olmakla birlikte özgül tedavi için araÅŸtırmalar sürmektedir.
 
COVID-19 için aşı var mıdır?
 
Hayır, yeni coronavirus (SARS CoV-2) için koruyucu etkili bir aşı henüz bulunmamaktadır. Etkili ve güvenli bir aşının üretilebilmesi için en az bir buçuk yıla ihtiyaç vardır.
 
Korunma önlemleri nelerdir?
 
Akut solunum yolu enfeksiyonlarının bulaÅŸma riskini azaltmak için alınması gereken önlemler COVID-19 için de geçerlidir:
 
- El temizliÄŸine dikkat edilmelidir. Eller en az 20 saniye boyunca sabun ve suyla yıkanmalı, sabun ve suyun olmadığı durumlarda alkol bazlı el antiseptiÄŸi kullanılmalıdır. Antiseptik veya antibakteriyel içeren sabun kullanmaya gerek yoktur, normal sabun yeterlidir.
- Eller yıkanmadan ağız, burun ve gözlerle temas edilmemelidir.
- Hasta insanlarla temastan kaçınmalıdır (mümkün ise en az 1 m uzakta bulunulmalı).
- Hasta insanlarla veya çevreleriyle doÄŸrudan temas ettikten sonra eller yıkanmalı, ortak kullanılan nesneler ve yüzeyler dezenfekte edilmeli, havlu gibi kiÅŸisel eÅŸyalar ortak kullanılmamalıdır.
 
- Hastaların yoÄŸun olarak bulunması nedeniyle mümkün ise saÄŸlık merkezlerine gidilmemeli, saÄŸlık kuruluÅŸuna gidilmesi gereken durumlarda diÄŸer hastalarla temas en aza indirilmelidir.
 
- Öksürme veya hapşırma sırasında burun ve ağız tek kullanımlık kağıt mendil ile örtülmeli, kağıt mendilin bulunmadığı durumlarda ise dirsek içi kullanılmalı, mümkünse kalabalık yerlere girilmemeli, eÄŸer girmek zorunda kalınıyorsa ağız ve burun kapatılmalı, tıbbi maske kullanılmalıdır.
- ÇiÄŸ veya az piÅŸmiÅŸ hayvan ürünleri yemekten kaçınılmalıdır. Ä°yi piÅŸmiÅŸ yiyecekler tercih edilmelidir.
 
- Seyahat sonrası 14 gün içinde herhangi bir solunum yolu semptomu olursa maske takılarak en yakın saÄŸlık kuruluÅŸuna baÅŸvurulmalı, doktora seyahat öyküsü hakkında bilgi verilmelidir.
 
Kimler hangi maskeyi kullanmalı?
 
Bugün için ülkemizde saÄŸlıklı kiÅŸilerin maske kullanmasına gerek yoktur. Herhangi bir viral solunum yolu enfeksiyonu geçirmekte olan kiÅŸinin öksürme veya hapşırma sırasında burun ve aÄŸzını tek kullanımlık kağıt mendil ile örtmesi, kağıt mendilin bulunmadığı durumlarda ise dirsek içini kullanması, mümkünse kalabalık yerlere girmemesi, eÄŸer girmek zorunda kalınıyorsa ağız ve burnunu kapatması, mümkünse basit tıbbi maske kullanması önerilmektedir. Filtreli maskeler, hastalara bakım veren saÄŸlık çalışanları için önerilmektedir.
 
COVID-19 hastalığı evde atlatılabilir mi? 
 
Evet. COVID-19 çoÄŸu kiÅŸide nezle veya gribal enfeksiyon gibi geçirilmekte, evde takip edilebilmektedir. Salgının önlenmesi için hafif üst solunum yolu belirtileri varlığında mümkün ise saÄŸlık kuruluÅŸlarına gidilmemesi, gidilmesi gereken durumlarda mutlaka maske takılması ve diÄŸer hastalarla temasın en aza indirilmesi önemlidir. Kronik hastalığı olanlar ve 60 yaşın üzerindekilerin ise salgın durumunda hastalıktan korunmak için evde kalmaları, belirtiler baÅŸlaması halinde ise gecikmeden saÄŸlık kuruluÅŸlarına baÅŸvurmaları önerilir.

Etiketler :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.