Güncel
Uygur gençler, ailelerinin tutuklanma şantajıyla Çin istihbaratı için çalışmaya zorlanıyor
Follow @dusuncemektebi2
Uygur diasporası, aileleri gözaltına alınan yurt dışındaki Uygur gençlerin Çin istihbaratına çalışmaya zorlandığını belirtiyor
Jevlan Åžirmehmed, hukuk eÄŸitimi almak için DoÄŸu Türkistan’ın Gülce ÅŸehrinden 2011’de ayrılarak Türkiye’ye geldi.
30 yıllık devlet memuru olan annesi, çalıştığı kurumdan yıllık izin alarak, sahip olduÄŸu Çin pasaportuyla ve yasal bir turizm ÅŸirketi vasıtasıyla oÄŸlunu Ä°stanbul’da ziyaret etti.
Türkiye’ye gelen DoÄŸu Türkistanlıların Çin devleti tarafından takip altın alındığı biliniyor.
Türkiye’deki Jevlan’ın ailesiyle olan iletiÅŸimi 2018’de kesildi.
Türkiye'de hukuk okuyan Jevlan Åžirmehmed, ailesiyle iletiÅŸim kuramıyor / FotoÄŸraf: Independent Türkçe
“Ailemle veya arkadaÅŸlarımla WeChat isimli bir program aracılığıyla görüÅŸüyordum. Ailem, akrabalarım ve arkadaÅŸlarım tek tek bu programdan beni silmeye baÅŸladılar. Ve uzun bir süre haber alamadım” diyen Jevlan 2019’da ailesinin Çin’in “Meslek edindirme kursu” dediÄŸi toplama kamplarına alındığını öÄŸrendi.
Devlet memuru anne, emekliliğine 3 ay kala tutuklandı
Bir süre sonra babası ve kardeÅŸi toplama kampından bırakıldı ama mahkemeye çıkarılan anne “terör” suçlamasıyla 5 yıl hapse mahkum edildi.
Jevlan, “Annem, babam ve kardeÅŸim üniversite mezunu. Herhangi bir teknik eÄŸitime ihtiyaçları yok. Zaten tutuklanmasalardı 3 ay sonra emekli olacaklardı. Bu insanlar hangi gerekçeyle zorunlu eÄŸitime tabi tutuluyor” diye sordu.
Ailesiyle iletiÅŸime geçmek isteyen Jevlan, Çin’in Ä°stanbul’daki baÅŸkonsolosluÄŸuna müracaat ettiÄŸini anlattı. Muhatabına sadece telefonla ulaÅŸabildiÄŸini kaydeden Jevlan haber alamayınca sosyal medya hesaplarından durumu kamuoyuna duyurmaya çalıştığını belirtti.
Babası ve kardeÅŸi toplama kampına götürülen Jevlan'ın annesi teröre destek suçlamasıyla hapse atıldı / FotoÄŸraf: Independent Türkçe
2 ay sonra konsolosluktan bir görevlinin kendisini aradığını idile getiren Jevlan, görevlinin ”Baban ve kardeÅŸin seninle görüÅŸmek istemiyor. Annen de teröre yardım suçlamasıyla tutuklu” dediÄŸini aktardı.
“Mısır'a gitmediÄŸim halde gitmiÅŸim gibi davrandılar“
“Bir baba yıllardır görmediÄŸi oÄŸluna en azından bir nasılsın demek ister” diye sitem eden Uygur genç konsolosluk görevlisinin kendisine de terör suçlaması yönelttiÄŸini söyledi.
“Mısır ve Türkiye’de çeÅŸitli bölücü faaliyetlere karıştığımı iddia ettiler. Ben kanıt istedim” diyen Jevlan konsolosluk görevlisinin kendisine ÅŸunları söylediÄŸini aktardı:
Heyecanlanma, devlet bize senin durumunun çok ağır olmadığını söyledi. BaÅŸkasının etkisi altında kalmış olabilirsin. Ya da bazı örgüt üyeleriyle iletiÅŸime geçmiÅŸ olabilir misin? Tavsiyem sen bir düÅŸün. Mısır’da ya da Türkiye’de hangi teÅŸkilat üyeleriyle iletiÅŸimde bulundun? Senin durumunla ilgili biz devlet ile görüÅŸtük. Onlar da senin durumunun ağır olmadığını söyledi. Ä°yice düÅŸün, nerede hata yapmış olduÄŸunu bizimle paylaÅŸ. Çin hükümeti seni ailenle görüÅŸtürmeyi tekrar düÅŸünebilir.
Jevlan Türkiye’de ya da DoÄŸu Türkistan’da herhangi bir sivil veya siyasi oluÅŸumun içinde yer almadığını veya Çin’in iddia ettiÄŸi gibi Mısır’a hiç gitmediÄŸini kaydetti.
Konsolosluk görevlisiyle yaptığı bu görüÅŸmeyi kayda alan Jevlan, kaydın ilgili bölümlerini Independent Türkçe ile paylaÅŸtı.
Kayıtta görevliye “Pasaportumun giriÅŸ-çıkış kayıtlarını inceleyebilirsiniz, kayıtlar çok net, Mısır’a hiç gitmedim” cevabını veren Jevlan, mezun olduktan sonra Çin’e dönmeyi düÅŸündüÄŸünü ama ailesiyle iletiÅŸiminin koptuÄŸu için geri dönmediÄŸini söyledi.
Çin konsolosluk görevlisi: En önemlisi devletin seninle ilgili kararını deÄŸiÅŸtirmesi
Çin konsolosluÄŸu görevlisinin Jevlan’a cevabı ise ÅŸu ÅŸekilde:
Bak, biz de sana çok yardımcı etmek istiyoruz. Sonuçta hepimi Çinliyiz, sana yardım etmek isteriz. Medyaya çıksan da problemini çözemezsin. Öyle deÄŸil mi? Devlet de senin suç durumunun çok ağır olmadığını düÅŸünüyor. Sen burada ne yaparsan yap bir iÅŸe yaramayacak. Sana tavsiyem suç durumunu net bir ÅŸekilde açıkla. Biz devlet ile görüÅŸüp ilk önce baban ve kardeÅŸin ile iletiÅŸime geçmeni saÄŸlamaya çalışalım. EÄŸer devlet senin burada yanlış bir ÅŸeyler yaptığı kanaatindeyse kime sana yardımcı olmaz. En önemlisi devletin seninle ilgili olan kararını deÄŸiÅŸtirmesi.
Konsolosluk görevlisi ile tartışmaya baÅŸlayan Jevlan, kendisiyle annesinin durumu arasında ne gibi bir iliÅŸki olacağını da soduÄŸunda aldığı cevap ise “Ä°kinizin durumu aynı” oldu.
Teklif edilen başkaları da var
Jevlan'ın paylaÅŸtığı kayda göre konsolosluk görevlisi, “Sen bize deÄŸil kendine yardım edeceksin, sonrası kolay olur” diyerek teklifini sürdürüyor.
Türkiye’deki Uygurlar, çeÅŸitli ÅŸehirlerde yaÅŸayan çok sayıda gence benzer tekliflerin yapıldığını iddia ediliyor.
Diasporanın ileri gelenlerine göre bu tekliflerin bazıları örtük iÅŸbirliÄŸi bazıları da açıkça ajanlık.
Cihat Arpacık / The Independent Türkçe
Henüz yorum yapılmamış.