Sosyal Medya

Türkiye-Rusya diplomasisinin muhtemel seyri

02-03-2020 08:12

Rusya ile ilişkilerin doğal olarak tadı ve rengi değişti. Lakin Türkiye-Rusya arasındaki diplomasi yine devam edecek. Şu ana kadar ki yatırımlar, karşılıklı ekonomik projeler devam edecek. En kötü dönemlerde bile diplomatik kanalların açık tutulması, büyük devletlerin vazgeçilmezidir.



Ä°çinde bulunduÄŸumuz duygusal ve fiili durum, Rusya’ya yönelik kinin pekiÅŸmesine yol açtı. Çünkü ÅŸehit verdik! Çünkü koordinasyona raÄŸmen kontrol merkezlerimize saldırı düzenlendi. Evet, Rusya "ben yapmadım" dedi. Türkiye Savunma Bakanı Hulusi Akar ise "Rusya bilgilendirilmesine raÄŸmen ordumuza saldırıldı" demesi de, Rusya tarafının argümanını çürüttü.
 
Putin - ErdoÄŸan iliÅŸkilerinin, iki devlet arasındaki iliÅŸkileri pekiÅŸtirdiÄŸi de açıktır. Ä°dlib'de Türk askerine saldırı sonrası günlerce susan Putin, neyin hesabını yapmaktaydı acaba? Bu kadar pekiÅŸen iliÅŸki nasıl ÅŸekillenecek? Ne cevap verecek acaba bu sorulara? Mevcut olaylar olmadan hesaba katmıştır muhtemelen. Bekledi! Türkiye’nin kararlı duruÅŸunu gördü, geri dönüÅŸ yapmayacağımızı anladı ve sonra ErdoÄŸan'la görüÅŸme talebinde bulundu.
 
Putin ve Rusya'nın bu kadar tavır deÄŸiÅŸtirmesinin sebebi ne oldu? ErdoÄŸan'la iliÅŸkilerin bozulmaması için bürokratlarına defalarca talimat veren de aynı Putin idi. Ne deÄŸiÅŸti?
 
Türkiye’nin dikkati önce Fırat'ın doÄŸusuna idi. Rusya bu konuda Türkiye ile ortak duruÅŸ sergilemenin, kendi çıkarları için de uygun olduÄŸunu öngördü.
 
Åžimdiki noktada Rusya ile çıkarlarımızın çatıştığı yerdeyiz. Peki, bu çatışan noktaların paydaÅŸlığa dönüÅŸme ihtimali ne kadardır? "Bundan sonrası nasıl ÅŸekillenir" esas sorudur?
 
Rusya-Türkiye iliÅŸkileri, ağır olaylarla dolu bir kaç gün yaÅŸamış olmamıza raÄŸmen, çok renkli siyaset, çok taraflı strateji konseptine göre devam etmelidir. Çünkü bu devletlerarası iliÅŸkiler için bu esastır.
 
Yani Rusya ile konjonktürel olarak da "düÅŸman olmanın anlam taşımadığı" düÅŸüncesini devam ettirmekteyim.
 
Ankara-Moskova arasında uzun yıllara dayalı siyasi alışveriÅŸ yapmadığımız için de, siyaset anlayışlarının farkı ve yerine göre deÄŸiÅŸkenliÄŸi konusunda fikir sahibi deÄŸildik!
 
"Rus'tan dost olmaz" tanımı, belki böyle ağır günlerden geçtiÄŸimiz için geçerli cümle olabilir! Lakin devletlerarası iliÅŸkiler; "dostlukları" deÄŸil, "çıkarları" içerdiÄŸi için, bu cümlenin siyasi literatüre geçmesi söz konusu deÄŸildir. Biz Rusya ile konuÅŸmalı, oturmalı ve anlaÅŸma yollarını bulmalıyız. Nedeni çok basit, çok renkli ve alternatifli siyaset, Türkiye için önem arz ediyor. Aynen ABD ile olduÄŸu gibi! Bu kadar müttefiklik hukukuna raÄŸmen, Türkiye’yi tehdit eden terör örgütlerini silahlandırması, sınırlarımızda terör devleti oluÅŸumunu pekiÅŸtirme çabası olmasına raÄŸmen, Türkiye - ABD iliÅŸkileri devam ediyor ve etmelidir.
 
Rusya içinde çok katmanlı devlet anlayışı olmasa bile, farklı güçlerin hakim olduÄŸu iktidar çevresi söz konusudur. Bu durumda "Putin'in nasıl ve neden kırılma noktasına iteklendiÄŸini", Rusya açısından da masaya yatırmamız ÅŸarttır. Rusya ile savaÅŸmak deÄŸil, ortak paydada anlaÅŸmanın yollarını bulmak, iki ülke için de geçerli tutumdur. Rusya-Türkiye iliÅŸkilerinin bozulması için, "uçak vurulması" olayı, "Büyükelçi Karlov'un öldürülmesi" süreci ile pekiÅŸtirilmekte olduÄŸunu unutmazsak iyi olur. Ä°ÅŸte ÅŸimdi hatayı Moskova ve Putin yaptı! Åžimdi "nasıl düzeltmeye gayret edilecek", doÄŸrusu merak ediyorum. BildiÄŸim tek ÅŸey ÅŸudur. Elimizin güçlü olması için çok renkli ve alternatifli stratejiler üretmek faydamızadır. Dolayısı ile Rusya-Türkiye iliÅŸkilerinin geleceÄŸinde, özellikle Ä°dlib konusunda nasıl yol takip edileceÄŸi önemlidir.
 
GeldiÄŸimiz noktada, Rusya üzerine ciddi çalışmalar yapılmalı. Analiz araÅŸtırma merkezlerinin devreye girmesi gereklidir. Rusya'da nasıl bir yapı var? Putin tek başına her konuya hakim mi? Ä°dlib konusunda farklı tutumun devreye girmesi, acaba "nasıl bir Rusya ile karşı karşıyayız" sorusunu masaya getirmekte! Ankara'nın doÄŸal olarak bu çeliÅŸkinin üzerinden "acaba Putin’e sahadan doÄŸru bilgiler gitmiyor mu" sorusunu sormaya baÅŸlaması manidardır.
 
"Rusya ile her konuda anlaÅŸacağız" diye bir ÅŸey de düÅŸünmek, fazlasıyla iyi niyetlilik olurdu! Rusya’nın bölgeden beklentileri ile Türkiye’nin nihai hedefi arasındaki kesiÅŸme noktaları ve ters düÅŸen tarafları masaya yatırmamız lazım. Ortak paydanın ne olacağını da masadan kaldırmamak lazım.
 
Yani kısacası Rusya da; ABD, Ä°ngiltere, Ä°ran, Almanya ve Fransa gibi çıkarlara göre yorumlanmalıdır.
 
Rusya ile iliÅŸkilerin doÄŸal olarak tadı ve rengi deÄŸiÅŸti. Lakin Türkiye-Rusya arasındaki diplomasi yine devam edecek. Åžu ana kadar ki yatırımlar, karşılıklı ekonomik projeler devam edecek. En kötü dönemlerde bile diplomatik kanalların açık tutulması, büyük devletlerin vazgeçilmezidir. Rusya-Türkiye iliÅŸkilerini, beyaz ve siyah arasında deÄŸerlendirmek doÄŸru deÄŸildir. Bu tüm iliÅŸkiler için geçerlidir. Denge kurmak, dengenin içinde denge oluÅŸturabilmek için Türkiye’nin; ABD'yle de Rusya'yla da, Ä°ngiltere'yle de, Almanya ve Fransa'yla da iliÅŸkilerini, siyasi hedeflere, çıkarlara ve konjonktüre göre ÅŸekillenmesi doÄŸaldır. Büyük devletler, olaylara en az 100 yıllık perspektif ile bakmakta. Türkiye aynısını yapıyor. Zor dönem, aÄŸrısı ve acısı bol dönem. Åžehitlerimizin kanı ile yoÄŸrulan bu vatan için, mevcut keÅŸmekeÅŸli dönemden yüzü ak çıkmak zorundayız. Evet, çetin dönemdir ama baÅŸaracağız inÅŸallah...
 
Müellif: Sevil Nuriyeva Ä°smayılov / Star

Etiketler :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.