Sosyal Medya

Taha Akyol: Koronavirüs vakası ve Çin'i tanıyabilmek

28-02-2020 10:41

Çin’de ortaya çıkan Korona virüsü nasıl bir virüstür, hangi yollardan yayılıyor, beklendiği gibi Nisan ayına kadar aşısı bulunabilecek mi?.. Bunlar cevaplarını bilim insanlarından alabileceğimiz sorular.


Her halde bilim çözüm bulacaktır. 
 
Ancak salgının bütünüyle dünya ekonomisini kötü etkilemesi, ekonomik sıkıntıların siyasi sonuçlarının olması ayrı bir konudur.
 
Salgının hızla yayılıyor olması “küreselleÅŸme” çağında, ülkelerin kendi kabuklarına çekilemeyeceÄŸinin tipik örneÄŸidir.
 
‘DÜÅžMAN KOMPLOSU’
 
Çin’den bu virüsün “emperyalist saldırı” olduÄŸu yolunda bir açıklama gelmedi. Fakat Ä°ran CumhurbaÅŸkanı Ruhani, Ulusal Koronavirüs Önleme Merkezi Toplantısı’nın ardından yaptığı konuÅŸmada ÅŸöyle diyor:
 
“Tüm kurumlar dikkatli olmalıdır. Toplumda korkunun yayılması ve ülkenin tatil edilmesi, düÅŸmanın bir planı ve komplosudur.”
 
Virüs korkusunun güçlü olduÄŸu toplumlarda, evet, adeta hayat duruyor; Çin’de böyle. Fakat bu bir “düÅŸman komplosu” deÄŸil, insani bir refleks… 
 
ÇeÅŸitli ülkelerde okulları kapatmak gibi tedbirler de alınıyor.
 
Toplumlar tabii ki paniÄŸe kapılmamalı ama bunun yolu tedbirler konusunda bilim insanlarının ve devletin güvenilir açıklamalar yapması, vatandaşın nelere dikkat etmesi gerektiÄŸinin iyi anlatılmasıdır.
 
SaÄŸlık Bakanı Fahrettin Koca’nın alınan tedbirlere dair açıklamaları ve vatandaÅŸlara hijyen tavsiyeleri iyi bir örnek. 
 
Tabii ki bilimin bu kadar geliÅŸtiÄŸi bir çaÄŸda, korona virüsü Orta ÇaÄŸ’daki veba salgınları gibi kitlevi ölümlere yol açmayacak; virüse yakalananlar arasında ölüm oranı yüzde 2.4’ten ibaret zaten.
 
Fakat virüs, ekonomide ağır hasar yaratacak gibi gözüküyor.
 
KOMPLO TEORÄ°LERÄ°
 
Öyle bir çaÄŸdayız ki, ulaşım ve iletiÅŸimdeki muazzam geliÅŸmeler sebebiyle milletlerin saÄŸlıkları da ekonomileri de iç içe geçmiÅŸ durumda.
 
Hangi ülkede salgın çıkması istenebilir ki!.. Bize de bulaÅŸabilir…
 
Hangi ekonominin çökmesi istenebilir ki!.. Bizim dış ticaretimiz zarar görür.
 
Çağımızda Çin’de ortaya çıkan virüs bütün ülkelerde insanların saÄŸlığını tehdit ediyor. Bu satırlar yazılırken virüs 17 ülkede görülmüÅŸtü. Çin’den sonra ilk sırada Ä°ran var. Ä°ran’ın ruhani baÅŸkenti Kum, Çin’de virüsün çıktığı Vuhan kenti gibi.
 
Ekonomide “küresel” faktör daha dikkat çekici… 
 
Çin ekonomisindeki büyümenin virüs yüzünden 1.1 puan daha düÅŸük olacağı, 140 milyar dolar kayba uÄŸrayacağı yolunda tahminler var.
 
Çin’in ithalat ve ihracat taptığı ülkelerin ithalat, ihracat ve turizminin bundan etkilenmesi düÅŸünüldüÄŸünde dünya ekonomisinde 1 trilyon dolar daralma olacağı söyleniyor.
 
Belli ağırlığı olan herhangi bir ülkedeki finansal kriz de bütün diÄŸer ülkelerin ekonomilerine zarar veriyor.
 
Kimse Türkiye ekonomisinin de çökmesini istemez. Artık ekonomimizi yıkmaya çalışıyorlar gibi komplo teorilerini bırakıp iktisadi sorunlara iktisadi rasyonalizmle bakmak ve dünyaya da bu rasyonalizmi göstermek zorundayız.
 
ÇÄ°N’Ä° TANIMAK
 
Bu vesileyle Çin’i tanımanın önemine dikkat çekmek isterim. 
 
Tabii Sadece Çin’in deÄŸil; Japonya, Güney Kore ve Uzak DoÄŸu modeli…
 
Biz tarihimizin hiçbir döneminde, aynı dönemdeki Uzak DoÄŸu modernleÅŸmesinin baÅŸarısını gösteremedik. Bunun sebeplerini iyi düÅŸünmeliyiz.
 
Hepimizin bu konuda önyargıları var ama ne kadar bu meseleyi araÅŸtırdığımızı bir düÅŸünelim!
 
En büyük sorunumuz, önyargılarımızı bilgi sanmak ve araÅŸtırmaya ihtiyaç duymamak olmasın!
 
Koç Üniversite yayınlarından Mustafa ÇaÄŸrı ve Caner Bakır’ın “Çin Bilmecesi” adlı kitabı yeni yayımlandı.
 
Kitabın alt baÅŸlığı “Çin’in Ekonomik YükseliÅŸi, Uluslararası Ä°liÅŸkilerde DönüÅŸüm ve Türkiye”dir.
 
Mao’dan kurtulduktan sonra Komünist Çin piyasa ekonomisine ve dışa açılmaya yöneldi… 2000’li yıllarda Türkiye en fazla yılda 20 milyar dolar yabancı yatırım çekmiÅŸti, Komünist Çin’in kapitalist Batı’dan çektiÄŸi yabancı sermaye yılda 290 milyar dolara kadar çıkmış!
 
Çin yazısının zorluÄŸu malum. Buna raÄŸmen kitapta Çin’in okuryazarlıkta ve eÄŸitimde Türkiye’den hayli baÅŸarılı olduÄŸunu gösteren rakamlar veriliyor.
 
Çin’in ÅŸimdiki ‘Tek Adam’ı Xi Jimping’in “eli sopalı yönetimi”nde ekonomik geliÅŸmenin yavaÅŸlamaya baÅŸladığı ve Çin’in “orta gelir” tuzağını aÅŸmakta zorlanacağı anlatılıyor.
 
Özetle her alanda bilgi, merak, araÅŸtırma ruhu, mukayese, perspektif, yaratıcı düÅŸünce…
 
Bu çağın lokomotifi bunlar.
 
 
Karar

Etiketler :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.