Sosyal Medya

Tercüme Haber

Tercüme Haber: Çin, Uygurları sakal ve internete girme gibi sebeplerle tutukluyor

25-02-2020 08:09

Sızdırılan bilgiler Çin’in Uygur Türklerini sakal uzatmak ya da yabancı web sitelerini ziyaret etmek gibi sebeplerle tutukladığını ortaya koyuyor.


"KarakaÅŸ listesi" olarak bilinen veri tabanı, insanların "ufak çaplı dini enfeksiyon" gibi sebeplerle gözaltı kamplarına gönderildiÄŸini gösteriyor.
 
Sızdırılan veri tabanına göre, sakal uzatmak, peçe takmak ya da yabancı bir internet sitesini yanlışlıkla ziyaret etmek Çin'in Uygurları toplama kamplarına gönderme gerekçelerinden bazıları.
 
Yakın zamanda ortaya çıkarılan ve derlendiÄŸi bölgeden dolayı "KarakaÅŸ listesi" olarak bilinen bu veri tabanı 137 sayfadan oluÅŸuyor ve Sincan'ın Taklamakan çölünün kenarında 300'den fazla insanın tutuklanmasının ana sebeplerini ayrıntılarıyla açığa çıkarıyor.
 
Bu veri tabanında, tutuklular ve ailelerinin izlendiÄŸi, katı ve net tanımlanmış kategorilerle sınıflandırıldığı görülüyor. Aileler, "güvenilir" ya da "güvenilir deÄŸil" gibi sıfatlarla tanımlanıyor ve ailelerin tutumu "sıradan" ya da "iyi" gibi sıfatlarla derecelendiriliyor. Ailelerin "hafif" ya da "yoÄŸun" dini "ortamları" ve kaç tane akrabalarının cezaevinde olduÄŸu ya da "eÄŸitim kamplarına" gönderildiÄŸi gibi bilgiler belgelerde kayıt altına alınıyor.
 
Yetkililer, bu kategorileri daha önce herhangi bir suç iÅŸlememiÅŸ olsalar bile, söz konusu kiÅŸilerin ne kadar ÅŸüpheli olduÄŸunu belirlemek için kullanıyorlar.
 
Gözaltına alınmak gerekçesi olarak listelenen diÄŸer sebepler arasında "ufak çaplı dini enfeksiyon", "birilerini sebepsiz yere ziyaret ederek rahat etmek", "anlaşılması güç düÅŸünceler" ve "belirli bir on yıl içinde doÄŸmuÅŸ olan güvenilmez kiÅŸi" gibi maddeler yer alıyor.
 
KarakaÅŸ listesindeki raporu düzenleyen, gözaltı merkezleri alanında uzman olan Adrian Zenz'in verilerinin analizine göre, sonuncu maddenin genç erkekleri iÅŸaret ettiÄŸi görülüyor.
 
Zenz, "Bu, hükümetin cadı avı zihniyetini ve her ÅŸeye nasıl suç muamelesi yaptığını vurguluyor." diyor.
 
 
Belgedeki en yakın tarih Mart 2019. Listelenen tutuklular, nüfusun %97'den fazlasını Uygur Türklerinin oluÅŸturduÄŸu yaklaşık 650 bin kiÅŸilik geleneksel bir yerleÅŸim alanı olan KarakaÅŸ Ä°lçesi'nden geliyor. Bu liste, eski KarakaÅŸ sakinleriyle yapılan görüÅŸmelerle, Çin kimlik doÄŸrulama araçlarıyla ve Associated Press tarafından yayımlanan diÄŸer liste ve belgelerle desteklenmiÅŸ durumda.
 
Veri tabanı bilgilerin çoÄŸunun camilere atanan, evleri ziyarete gönderilen ve topluluklara yerleÅŸtirilen ekipler tarafından toplanmış olduÄŸunu gösteriyor. Bu bilgiler sonrasında kiÅŸilerin akrabaları, toplulukları ve dini geçmiÅŸlerine dair verilerin depolandığı “üç halka” olarak adlandırılan bir dosyada derleniyor.
 
Ayrıca belge, KarakaÅŸ yetkililerinin insanları yurtdışına çıkmak, pasaport almak, yabancı bir yazılım yüklemek ya da yabancı bir internet sitesine giden bir baÄŸlantıyı tıklamak gibi eylemleri nedeniyle hedef aldığını gösteriyor.
 
Veri tabanı ayrıca Çin hükümetinin, bir tutuklama sebebi olarak dine odaklandığını ve bu tutuklamaların yetkililerin iddia ettiÄŸi gibi sadece siyasi aşırılık nedeniyle deÄŸil ibadet etme, camiye gitme hatta sakal uzatma gibi sıradan faaliyetlerden dolayı dahi gerçekleÅŸtirilebildiÄŸini vurguluyor. Aynı zamanda ailenin rolünü de ortaya koyuyor: Tutuklanmış akrabaları olan insanların kampa alınma, bütün ailelerininse suçlu muamelesi görme ihtimali çok daha yüksek.
 
Benzer ÅŸekilde, tutukluların serbest bırakılıp bırakılmayacağında, ailenin geçmiÅŸi ve tutumu, tutuklanan kiÅŸinin davranışından daha büyük bir faktör olarak görülüyor.
 
"Dini uygulamaların hedef altına alındığı çok açık." diyor, Sincan'da gözetleme teknolojisinin kullanımı üzerine çalışan Colorado Üniversitesi araÅŸtırmacısı. 
 
Çin, yerli Uygurların uzun zamandır Pekin'in uyguladığı zalim kurallara karşı koydukları Sincan'ın uzak batı bölgesini kontrol altına almak için onlarca yıldır uÄŸraşıyor.
 
2014'te Sincan'ın merkezindeki bir tren istasyonunda bombaların patlamasından sonra, BaÅŸkan Xi Jinping Sincan'ı dijital bir polis devletine dönüÅŸtürerek sözde "terörle mücadele" baÅŸlatmıştı. 
 
Sincan bölgesel yönetimi, AP tarafından son veri tabanı sızıntısı hakkındaki yorum taleplerine cevap vermedi.
 
Dış Ä°ÅŸleri Bakanlığı Sözcüsü Geng Shuang, Sincan'ın dindar insanları ve ailelerini hedef alıp almadığı sorulduÄŸunda, "Bu tür bir saçmalık hakkında yorum yapmaya deÄŸmez."  diye cevap verdi.
 
Pekin ise daha önce bu gözaltı merkezlerinin gönüllü iÅŸ eÄŸitimi için olduÄŸunu ve din odaklı bir ayrımcılığın söz konusu olmadığını söylemiÅŸti.
 
 
Müellif: Darren Byler / Kaynak: The Guardian
 

Etiketler :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.