Sosyal Medya

Özel / Analiz Haber

Uzman görüşleri: İntihar vakaları neden artıyor

21-02-2020 10:27

Farklı uzmanlık alanları bulunan 5 isim, son dönemdeki intihar vakalarını Independent Türkçe'ye değerlendirdi. Hastalıklar, ekonomik sıkıntılar ve gelecek kaygısı intihar nedenlerinde başı çekerken, erkeklerin intihara daha meyilli olduğu belirtildi



Türkiye’de son dönemde art arda intihar vakaları yaÅŸanıyor.
 
Haftasonu Konya’da evli ve iki çocuk babası kamyon ÅŸoförü Mevlüt Çankaya’nın canına kıymasına iliÅŸkin tartışmalar soÄŸumadan, yeni intihar haberleri geldi.
 
Kayseri’de inÅŸaat bekçisi Saadettin K., Ankara’da ise matematik öÄŸretmeni Ä°nan AvÅŸar dün canına kıydı.
 
Şırnak’ın Cizre ilçesinde engelli vatandaÅŸ Nezir Kılıç, önceki gün Kaymakamlık binasından atlarken, Ä°stanbul Üniversitesi Radyo-Televizyon ve Sinema Bölümü son sınıf öÄŸrencisi Hakan TaÅŸdemir yaÅŸamına son veren bir diÄŸer isim oldu.
 
Hatay ValiliÄŸi önünde 7 Åžubat tarihinde kendini yakan Adem Yarıcı, tüm müdahalelere raÄŸmen kurtarılamazken, 5 Ocak’ta Ä°stanbul Üniversitesi öÄŸrencisi Sibel Ünli, Çorum’da ise 18 Aralık’ta Oktay A. intihar etti.
 
Siyanürlü ölümler
 
Son dönemdeki intihar vakaları, bu ölümlerle sınırlı deÄŸil.
 
GeçtiÄŸimiz aylarda Ä°stanbul Fatih’te dört kardeÅŸ, Bakırköy’de biri çocuk üç kiÅŸi, Antalya’da da dört kiÅŸilik bir ailenin cansız bedenlerine ulaşılırken, bu kiÅŸilerin siyanür sonucu öldükleri anlaşıldı.
 
TÜÄ°K: 2018’de 3 bin 161 kiÅŸi intihar sonucu öldü
 
Türkiye Ä°statistik Kurumu (TÜÄ°K) 2019 yılına iliÅŸkin intihar verilerini henüz açıklamadığından ülkedeki intihar oranlarının artıp artmadığına iliÅŸkin net bir bilgi bulunmuyor.
 
Ancak intihar vakalarının daha görünür olduÄŸu ve basında bu tip haberlere daha sık rastladığımız da bir gerçek.
 
TÜÄ°K'in açıkladığı son verilere göre 2018’de 3 bin 161 kiÅŸi yaÅŸamını yitirdi.
 
Bu da her gün ortalama 9 kiÅŸinin yaÅŸamına son verdiÄŸi anlamına geliyor.
 
 
Hastalıklar ve geçim sıkıntısı öne çıkıyor
 
432 ölümle en fazla intihar vakası Ä°stanbul'da yaÅŸanırken, bu kenti Ankara, Ä°zmir, Bursa ve Konya takip ediyor.
 
Ä°ntihar kaynaklı ölümlerde erkek sayısının (2 bin 391) kadınların (770) yaklaşık 3 katı olduÄŸu görülüyor.
 
Ä°ntihar nedenleri arasında psikolojik rahatsızlıklar baÅŸta olmak üzere hastalıklar, geçim zorluÄŸu, aile geçimsizliÄŸi gibi nedenler yer alıyor.
 
Kayıtlara “mobbing intiharı” olarak geçmese de iÅŸ yerinde gördüÄŸü baskı nedeniyle canına kıyanlar da bulunuyor.
 
Ä°ntihar oranları Türkiye’de yüz binde 3,88, Avrupa’da 12,9
 
Türkiye’deki kaba intihar hızı (intihar oranı) 3,88.
 
Bu rakam Avrupa ve dünya ortalamasının altında.
 
Zira Dünya SaÄŸlık Örgütü (WHO) verilerine göre her 100 bin Avrupalıdan 12,9'u intihar ederken, dünya genelinde bu oran 10,5.
 
Ancak Türkiye’deki intihar oranları, Avrupa ve dünya ortalamasının altında kalsa da son dönem haberlerdeki artış dikkat çekiyor.
 
Türkiye’deki intihar vakalarını Üsküdar Üniversitesi Sosyoloji Bölümü’nden Doç. Dr. Barış ErdoÄŸan, Ä°stinye Üniversite Hastanesi Liv Hospital BahçeÅŸehir Psikiyatri Bölümü’nden Uzm. Dr. Sibel Bolluk, NiÅŸantaşı Üniversitesi’nden Dr. ÖÄŸretim Üyesi Uzm. Klinik Psikolog Elif Güneri Yöyen, Ä°stanbul Üniversitesi Ä°lahiyat Fakültesi Emekli ÖÄŸretim Üyesi ve Süleymaniye Vakfı Din ve Fıtrat AraÅŸtırmaları Merkezi BaÅŸkanı Prof. Dr. Abdulaziz Bayındır ile AltınbaÅŸ Üniversitesi ÖÄŸretim Üyesi Prof. Dr. Emre Alkin, Independent Türkçe’ye deÄŸerlendirdi.
 
 
“Toplumsal yapı deÄŸiÅŸime izin vermezse intihar etme riskiniz artabilir”
 
Ä°ntiharların sanılanın aksine psikolojik sorunlardan ziyade toplumsal temelli olduÄŸunu belirten Üsküdar Üniversitesi Sosyoloji Bölümü ÖÄŸretim Üyesi Doç. Dr. Barış ErdoÄŸan, "Bireyin içinde yaÅŸadığı toplumsal kurallar ve normlar üzerinde çok büyük baskı, düzenleme yaparsa ve bunun deÄŸiÅŸmesinin imkansız olduÄŸunu birey düÅŸünürse intihar etme riski artabilir. ÖrneÄŸin kadınların aşırı baskıya uÄŸradığı kapalı toplumlarda bunu görüyoruz, geçmiÅŸ zamanlarda köle intiharları da böyleydi" dedi.
 
“KiÅŸiler fakirlikten deÄŸil, mevcut durumlarını kaybettiklerinde intihar ediyor”
 
Ä°ntihar vakalarının salt “fakirlik” ile iliÅŸkilendirilemeyeceÄŸi görüÅŸündeki ErdoÄŸan, kiÅŸilerin genel anlamda mevcut sosyal statülerini, güçlerini kaybettiklerinde intihara yönelme risklerinin arttığını ÅŸu sözlerle belirtti:
 
"KiÅŸiler fakirlikten deÄŸil, mevcut ekonomik imkânlarını kaybettiklerinde ya da aşırı kazanım elde ettiklerinde intihar ediyor. Fakir zaten yaÅŸadığı hayat standartlarını bir ölçüde kabul edip, hayatını bu ÅŸekilde sürdürebiliyor. Burada asıl sorun, mevcut durumda aşırı büyük pozitif veya negatif deÄŸiÅŸim yaÅŸayan grupta görüyoruz. Alışık olmadığı toplumsal yaÅŸam standartlarına uyum saÄŸlayamayan bireyler, zorlanıyor ve intihar etme riskleri artıyor. Ä°ntihar vakaları sadece ekonomi ile de açıklanamaz. Ekonomisi güçlü olan Japonya’da intihar oranları yüksek. Avrupa’da da öyle. Zenginler arasında intihar daha yaygın. Ä°nsan bulunduÄŸu toplumsal ortamın bir parçası olarak görmeyince, ya da toplumdan dışlanınca da intihar ediyor.
 
Ä°ntihar haberleri “bulaşıcı” mıdır?
 
Barış ErdoÄŸan, kiÅŸilerin intihar haberlerinden etkilenerek intihara yöneldiklerine iliÅŸkin yorumlara ise katılmıyor ve “Ä°ntihar haberleri ‘bulaşıcı’ deÄŸildir” yanıtını verdi.
 
“Ä°nsan intihar haberi gördü diye intihar etmez”
 
Bu tip haberlerin yalnızca intihara yatkınlığı olan kiÅŸileri etkileyebileceÄŸini kaydeden ErdoÄŸan ÅŸöyle konuÅŸtu:
 
Herhangi bir sorunu olmayan insan sırf intihar haberi gördü diye intihar etmez. Ama intihar etme riski taşıyan bir gruptaysa yani içinde bulunduÄŸu toplumsal grup tarafından dışlanıyorsa, topluma entegre  olması engelleniyorsa, daha önceki yaÅŸam standartlarından ve normlarından sert ve hızlı bir ÅŸekilde uzaklaÅŸmışsa (çok zenginleÅŸme, çok fakirleÅŸme, evliyse boÅŸanma gibi) o zaman medyada gördüÄŸü intiharları taklit ederek intihar etme riski olabilir. Bu haberler çoÄŸunlukla intihar etme yöntemi konusunda riskli gruba fikir verebilir.
 
İntihar oranları nasıl azaltılır?
 
Sosyolog Barış ErdoÄŸan, toplumdaki akrabalık, komÅŸuluk gibi sosyal baÄŸlar ile sosyal güvenlik sistemini güçlendirmenin, tüketim faaliyetlerinden ziyade hayata anlam katan etkinliklere yönelmenin intihar oranlarını azaltabileceÄŸi yorumunu yaptı.
 
“Azınlık gruplarda intihar oranları daha düÅŸük”
 
YalnızlaÅŸma, bireyselleÅŸme gibi etkenlerin de intihar oranlarını artırdığını söyleyen sosyolog Doç. Dr. ErdoÄŸan, birbirine güçlü baÄŸlarla tutunan azınlık gruplarında ya da toplu ibadetlerin ve faaliyetlerin yapıldığı gruplarda intihar oranlarının daha düÅŸük olduÄŸunu söyledi. 
 
 
 
“Erkekler intihara daha yatkın”
 
Ä°stinye Üniversite Hastanesi Liv Hospital BahçeÅŸehir Psikiyatri Bölümü’nden Uzm. Dr. Sibel Bolluk da intihar oranlarının erkeklerde daha yüksek olduÄŸunu görüÅŸünde.
 
Ä°ntihar vakalarının genellikle genç eriÅŸkinlerde, özellikle de erkeklerde, baÅŸta depresyon olmak üzere duygu durum bozukluÄŸu, alkol madde kullanım bozukluÄŸu, ağır kiÅŸilik bozuklukları ve ÅŸizofreni gibi psikotik bozukluklarda görüldüÄŸünü belirten Bolluk, "Ä°ntihar davranışı psikiyatrik, sosyolojik ve ekonomik pek çok durumdan kaynaklanabilen bir halk saÄŸlığı sorunudur" ifadelerini kullandı. 
 
Uzm. Dr. Sibel Bolluk / FotoÄŸraf: Ä°stinye Üniversitesi
 
En riskli grup kim?
 
Psikiyatr Bolluk, intihar giriÅŸiminde bulunan kiÅŸilerin, kısa bir süre önce yakınlarına, arkadaÅŸlarına bundan bahsedebileceÄŸini belirterek, “Bildirimde bulunulan kiÅŸi dikkat etmeli ve müdahalede bulunmalı” dedi.
 
Ä°ntihar vakalarında en riskli grubun daha önce intihar giriÅŸiminde bulunan kiÅŸiler olduÄŸunu söyleyen Bolluk, bu bireylerin benzer bir davranışı sergileyebileceÄŸi uyarısını yapıyor.
 
Bu gibi durumlarda sıklıkla yakın gözlem, psikiyatri servisinde yatırılarak tanı, tedavi ve önleme giriÅŸimlerinin önemli olduÄŸunu belirten Bolluk’un bir de medyaya çaÄŸrısı var.
 
Medyaya çaÄŸrı
 
Bolluk, bunun tedavi edilebilir bir rahatsızlık olduÄŸunun belirtilerek halkın bilinçlendirilmesi ve kiÅŸilerin uzmanlara yönlendirilmesi gerektiÄŸini söylüyor.
 
“Ä°ntihar giderek artan bir halk saÄŸlığı sorunudur ancak önlenebilir”
 
NiÅŸantaşı Üniversitesi’nden Dr. ÖÄŸretim Üyesi Uzm. Klinik Psikolog Elif Güneri Yöyen de Sibel Bolluk ile benzer görüÅŸü savundu.
 
Kendilerini yetersiz, eksik, çaresiz, deÄŸersiz, umutsuz veya karamsar hisseden bireylerin uykularının, yaÅŸam biçiminin, beslenme alışkanlıklarının ve sosyal çevreleriyle iliÅŸkilerinin bozulduÄŸunu belirten Yöyen, risk altındaki kiÅŸilerin bir psikiyatr ya da psikologdan yardım almasının ÅŸart olduÄŸunu söyledi.
 
Ekonomik yetersizliÄŸin, kiÅŸisel veya ailevi ihtiyaçları karşılamaya yetmediÄŸinde, sosyal hayatta diÄŸer kiÅŸilere ulaşıp onlarla olumlu iliÅŸkiler sürdürülemediÄŸinde, bireylerin “YaÅŸamanın anlamı yok, ölsem daha iyi" ya da “Ne yaparsam yapayım bu anlamsızlıktan, bu boÅŸluktan, bu çıkmazdan kurtulamam” görüÅŸüne kapılarak intihara sürüklendikleri belirtti.
 
Uzm. Klinik Psikolog Elif Güneri Yöyen / FotoÄŸraf: NiÅŸantaşı Üniversitesi
 
Umutsuzluk, karamsarlık, deÄŸersizlik, yetersizlik gibi negatif duygulara sahip kimi bireylerin intiharı, acı veren duygu ve düÅŸüncelerinden bir kurtuluÅŸ yolu olarak gördüÄŸünü belirten Yöyen, intiharın uygun müdahale programlarıyla önlenebilir bir halk saÄŸlığı sorunu olduÄŸuna dikkati çekti.
 
“Ayetlerin hükmünden uzaklaÅŸmayın”
 
Ä°ntihar vakalarının bir de dini yönü bulunuyor. Zira Ä°slam dinine göre intihar giriÅŸimi günah.
 
Ä°stanbul Üniversitesi Ä°lahiyat Fakültesi Emekli ÖÄŸretim Üyesi ve Süleymaniye Vakfı Din ve Fıtrat AraÅŸtırmaları Merkezi BaÅŸkanı Prof. Dr. Abdulaziz Bayındır, Nisa suresinde yer alan “‘Kendinizi öldürmeyin” ayetini hatırlatarak, Ä°slam dininde intiharın yasaklandığını vurguladı.
 
Bakara suresinden örnek veren Bayındır, ihtiyaç sahiplerine gerekli desteÄŸin saÄŸlanmasının ÅŸart olduÄŸunu ifade ederek ÅŸunları kaydetti:
 
Allah’ın ekonomik faaliyetler ile ilgili verdiÄŸi emir ve koyduÄŸu yasaklara uymadığımız takdirde, çöküntü içine düÅŸeceÄŸimiz ve artık yaÅŸamanın mümkün olmayacağı bir düzene doÄŸru bozulacağımız anlaşılmaktadır. Dolandırıcılığın, gaspın, hırsızlığın, rüÅŸvetin, yolsuzluÄŸun, zorbalığın ve sahteciliÄŸin olduÄŸu yerde yaÅŸanmaz. Piyasa koÅŸulları bu hale geldiÄŸi takdirde en temel ihtiyaçlardan baÅŸlayarak çöküÅŸ oluÅŸacaktır. Ne kadar kötü duruma düÅŸülebileceÄŸi bu ve ilgili diÄŸer ayetlerin hükmünden ne kadar uzaklaşıldığı ile doÄŸru orantılıdır.
 
Prof. Dr. Abdulaziz Bayındır / FotoÄŸraf: Independent Türkçe
 
“Siyaset kesimi bunlar yokmuÅŸ gibi davranıyorsa da rakamlar gösteriyor”
 
AltınbaÅŸ Üniversitesi ÖÄŸretim Üyesi Prof. Dr. Emre Alkin ise intihar vakalarının Türkiye’de ÅŸiddetin yaygınlaÅŸmasıyla birlikte ele alınması gerektiÄŸi görüÅŸünde.
 
Ekonomist Alkin, gelir dalgalanmaları, ebeveynlerin gerekli standartları saÄŸlayamaması gibi ekonomik gerekçelerin intihar sebepleri arasında gösterilebileceÄŸini belirtse de, son yıllarda “adalete olan inancın yara almasının” da etkili olduÄŸunu savundu. 
 
Prof. Dr. Emre Alkin, ÅŸunları söyledi: 
 
Adalet sistemi doÄŸru çalışmıyor! KiÅŸi, okulda, iÅŸ yerinde, adliyede, mahallede ya da hukuk karşısında adalet istediÄŸinde karşılığını bulamıyor ve mutsuz oluyor. KiÅŸilerin adalet duyguları zedeleniyor ve kendilerini çaresiz hissediyorlar. Ekonomik kırılma bunun son noktası. zenginler de intihar ediyor. Büyük bir ümitsizlik söz konusu. 70 sente muhtaçken Türkiye daha mutluydu?  Neden? Çünkü çaresizlik yoktu, umut vardı. Varlıkta anlaÅŸamadık ama yoklukta mutluyduk. OECD ülkeleri arasında çocuk yaÅŸta sefaletin en çok yaÅŸandığı ülke Türkiye! Bu durum, anne-babaların çaresizliÄŸi demek! Ebeveynlerin çaresizliÄŸi konusunda hamasi yorumların yapılmasını doÄŸru bulmuyorum. Siyaset kesimi bunlar yokmuÅŸ gibi davranıyorsa da rakamlar gösteriyor. Anne ve babalar, gerekli standardı saÄŸlayamıyor. Devletin ailelere yaptığı sosyal yardımın milli gelire oranı açısından da sonuncuyuz.
 
 
 
Derleyen: Lale ElmacıoÄŸlu Muhabir / Kaynak: The Independent Türkçe

Etiketler :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.