Erhan Afyoncu: Kıbrıs'ı niçin fethetmiştik?

Müslümanlar'ın Kıbrıs'ı ilk fethetme teÅŸebbüsleri Hazreti Osman dönemindeydi. Suriye Valisi Muaviye'nin ısrarıyla yapılan sefer sonucunda, Kıbrıs vergiye baÄŸlandı. Seferde, Hazreti Peygamber'in süt halası Ümmü Haram da ÅŸehit düÅŸtü. Türbesi bugün Kıbrıs Rum kesiminde, Larnaka ÅŸehrinin dışındadır ve Hala Sultan Tekkesi diye anılır. Osmanlı gemileri Kıbrıs önlerinden geçerken bu türbeyi top atışlarıyla selamlarlardı.

KIBRIS Ä°ÇÄ°N FETVA

 

II. Selim 1568'de Kıbrıs'ın fethi için hazırlıklara baÅŸlanması emrini verdi. 1569 yılı boyunca hazırlıklar yapıldı. Fransa'yla çok kapsamlı bir kapitülasyon anlaÅŸması imzalanarak Kıbrıs'a sefer açıldığında Batı'da Osmanlılar aleyhine yürütülecek bir ittifakın gücü azaltıldı.

 

1570'te Mısır'dan ÅŸeker ve pirinç getiren bir geminin Kıbrıs'ta barınan korsanlar tarafından zaptedilmesi üzerine, Kıbrıs seferi için düÄŸmeye basıldı. Devrin Åžeyhülislamı Ebussuud Efendi, bir zamanlar Ä°slam toprağı olan Kıbrıs'ın Hristiyanlar'ın eline geçmesiyle, buradaki mescit ve medreselerin harap olduÄŸu ve bu beldenin tekrar Müslümanlar'ın eline geçmesinin Ä°slam âleminin lideri olan Osmanlılara düÅŸtüÄŸü ÅŸeklinde bir fetva verdi.

 

Osmanlı Ä°mparatorluÄŸu, Kıbrıs seferi sırasında cephenin geniÅŸlememesi için Avusturya ve Ä°ran ile iliÅŸkilerini iyi tutmaya gayret gösterdi. Venedikliler, Osmanlılar'ın donanmayı hazırlamasından, kendi üzerine bir sefer hazırlığına giriÅŸtiÄŸinden ÅŸüphelendiler.

 

Türkler'in hazırlıklarının kendi üzerlerine olduÄŸunu anlayınca, papanın aracılığıyla Haçlı ittifakı için harekete geçtiler. Alman Ä°mparatoru Maksimilyan, Avusturya'nın Osmanlılar'la sulh içerisinde olması sebebiyle ittifaka yanaÅŸmadı. Fransa, Osmanlılar'la olan ticari iliÅŸkileri sebebiyle deÄŸil ittifak kurmak, Venedik'in aleyhine çalışıp, Alman prensliklerinin ittifaka katılmasını önledi.

 

Venedik'le ittifaka sadece İspanya ve Papalık katıldı.

 

Malta ÅŸövalyeleri ile bazı Ä°talyan prenslikleri de ittifakı desteklediler.

 

Osmanlı yönetimi, bu ittifakı haber alınca Bosna Eyaleti'nin güney sancaklarını tahkim ettirip, donanmadaki gemi miktarını artırdı. SavaÅŸ ilan edilmeden Venedik'e bir elçi gönderildi. Osmanlı elçisi Kubad ÇavuÅŸ, Kıbrıs ve Dalmaçya kıyılarında meydana gelen korsan saldırılarından devletinin ÅŸikayetini dile getirerek, sulhun devamı için Kıbrıs'ın kendilerine verilmesini istedi. Venedik senatosunun bu talebi reddetmesi üzerine iki devlet arasındaki sulh bozuldu ve Osmanlı kuvvetleri harekete geçti.

 

 

BÄ°R YIL SÜREN KUÅžATMA

Kıbrıs'ın fethi için Serdar Lala Mustafa PaÅŸa ve Donanma Komutanı Piyale PaÅŸa 300 civarında gemi ve 60 bin askerle 1570'in bahar aylarında üç grup hâlinde Kıbrıs üzerine hareket etti. Ä°stanbul'dan hareket eden Osmanlı donanması Finike'ye yaklaÅŸarak, burada bekleyen askerleri de alıp, temmuz ayının başında Limasol Koyu'na demirledi.

 

Ä°lk olarak ele geçirilen yer bu koydaki Leftari kalesi oldu. Osmanlı kuvvetleri Haçlı donanması adaya yardıma yetiÅŸmeden Kıbrıs'a çıktı.

 

Adaya ayak basılmasının ikinci haftası Girne fethedildi. Ardından adanın önemli merkezlerinden LefkoÅŸe kuÅŸatıldı. Behram PaÅŸa, Larnaka koyunda zahire ve cephane gemilerini muhafaza ederken, Piyale PaÅŸa da denizden gelebilecek düÅŸman kuvvetlerini bekliyordu. Bir kısım kuvvetler ise Magosa'nın dışarı ile irtibatını engellemek için görevlendirilmiÅŸti. Bu sırada Åžam ve Halep eyaletlerinin askerleri de adaya gelmiÅŸti. LefkoÅŸe'nin 50 günlük bir kuÅŸatmanın ardından ele geçirilmesi üzerine, Baf ve Limasol kaleleri teslim oldu. Daha sonra Osmanlılar tarafından Tuzla diye anılan Larnaka fethedildi. Adada ele geçirilemeyen tek önemli merkez olarak Magosa kalmıştı.

 

Adanın son önemli mevkii olan Magosa kuÅŸatıldığında kış yaklaÅŸmıştı. Oldukça büyük olan kale iyi tahkim edilmiÅŸ ve bir tarafı deniz olduÄŸu için LefkoÅŸe derecesinde sıkıştırılamıyordu. Muhasara sürerken Venedik gemileri, Magosa'ya mühimmat ve asker ikmalinde bulunmayı baÅŸardılar.

 

Bahar geldiÄŸinde Türk kuvvetleri ÅŸehri tekrar sıkıştırmaya baÅŸladı. Bir taraftan topçu ateÅŸi sürerken, bir taraftan da kazılan lağımlarla kalenin surları tahrip edilmeye çalışılıyordu. Türk kuvvetlerinin bütün uÄŸraÅŸlarına raÄŸmen, kale komutanı Marco- Antonio Bragandino'nun çabaları ve kahramanlığı ÅŸehrin düÅŸmesini engellemekteydi.

 

Magosa'nın ikmal yollarının kesilmesi, ÅŸehrin daha fazla direnmesi imkânını ortadan kaldırınca, kale 1 AÄŸustos 1571'de teslim oldu. On bir aydan beri muhasara edilen Magosa'nın zaptıyla Kıbrıs'ın fethi tamamlanmıştı.

 

 

Kaynak: Sabah-Pazar