Sosyal Medya

Irak'ta müstakbel başbakan için istikrar adına bir umut var mı?

05-02-2020 18:48

1 Ekim’de protesto gösterileri başladı. 1 Aralık’ta Adil Abdulmehdi istifa etti. Yeni başbakan adayı Allavi’ye 1 Şubat’ta hükümet kurma görevi verildi. Müstakil Başbakanın işi kolay değil. Zira destekleyenler olduğu gibi karşı çıkanlar da az değil



“Mezhepçilik ve siyasi hizipçilik temeline dayanmayan, Irak'ın tüm kültür ve renklerini, liyakat sahiplerini kapsayan bir hükümet kurulacak. Siyasi güçler tarafından, hükümeti kurma sürecinde herhangi bir baskıya maruz kalırsam da bunu çıkıp halkla açıkça paylaÅŸacağım. Irak'ın hem dış saldırılardan korunması hem de çekiÅŸme sahası olmaması için çalışacağım"
 
Yukarıdaki sözlerin sahibi Irak’ın müstakbel baÅŸbakanı Muhammed Tevfik Allavi.
 
Görevi alır almaz yaptığı ilk açıklamasında dile getirdikleriningereÄŸini yapmak o kadar da kolay olmayabilir. 
 
Hele bunu OrtadoÄŸu coÄŸrafyasındaki en sorunlu ülkesinde gerçekleÅŸtirmenin imkansız olduÄŸunu düÅŸünenlerin sayısı az deÄŸil. 
 
Çünkü Irak fiili olarak üçe bölünmüÅŸ bir ülke. Ve çözüm bekleyen yüzlerce sorunu var. 
 
En önemli sorunların başında ise etnik ve mezhebi parçalanmışlık geliyor. 
 
Tahran ve Washington'un çekiÅŸme sahasına dönüÅŸen Irak
 
Sünniler, Kürtler ve Åžiiler bu parçalı yapının en önemli unsurları. Ayrıca her unsur da kendi arasında gruplara ayrılmış durumda. 
 
Irak'ta protesto gösterileri devam ediyor
 
Ülke siyasetinde içte pek çok aktör var. Dışarıdakilerin de sayısı hiç de azımsanmayacak nitelikte. 
 
Irak’a müdahale eden dış faktörlerin oyun kurucuları ise gizli deÄŸil: Birincisi Amerika BirleÅŸik Devletleri, diÄŸer ise Ä°ran. 
 
Ama bu sıralama dönem dönem deÄŸiÅŸebiliyor.
 
BaÄŸdat, açık ÅŸekilde Tahran ve Washington’un çekiÅŸme sahasına dönmüÅŸ durumda. 
 
Sorunların üstesinde gelmek elbette çok büyük beceri gerektiriyor. Peki CumhurbaÅŸkanı Behrem Salih’in hükümeti kurma görevi verdiÄŸi Allavi, bu vasıfları taşıyor mu?
 
Allavi, görevi aldığında önemli bir mesaj verdi. YumuÅŸak güce baÅŸvuracağının iÅŸareti sıralarken karşılaÅŸacağı olası sorunları da cümle arasında yansıttı. 
 
Allavi, Iraklı Åžii bir ailenin çocuÄŸu olarak 1954 yılında BaÄŸdat’ta doÄŸdu.
 
BaÄŸdat Üniversitesi Ä°nÅŸaat MühendisliÄŸi bölümünü kazandı ama bitiremedi. 
 
Allavi, 1977’de Kerbela olaylarının yıl dönümü etkinliklerinden, -Irak’ta Peygamberin torunu Hüseyin ve 72 arkadaşının öldürülmesi matem törenleri olarak yad ediliyor. Erbain olarak ifade edilen bu olaylara sadece Iraklılar deÄŸil çevre ülkelerden de yüzbinlerce insan katılıyor- sonra Irak’ı terk ederek Lübnan’a taşındı.
 
Muhammed Tevfik Allavi
 
Burada, yüksek eÄŸitim hayatını sürdüren Allavi, 1980’de Beyrut Amerikan Üniversitesi Ä°nÅŸaat MühendisliÄŸi’nden mezun oldu.
 
Nuri Maliki ile ihtilafa düÅŸtü
 
2003 sonrası seçimlere ABD’nin desteklediÄŸi Ä°yad Allavi liderliÄŸindeki koalisyona katılarak milletvekili seçilen müstakbel baÅŸbakan, 2006’da Ä°letiÅŸim Bakanı olarak görevlendirildi.
 
Allavi, 2010’da ikinci defa Ä°letiÅŸim Bakanı seçildi. Dönemin BaÅŸbakanı Nuri Maliki ile Necef ve Erbil’deki iki toplantıya katılması nedeniyle ihtilafa düÅŸtü ve 2012’de bakanlıktan istifa etti.
 
AnlaÅŸmazlık nedeniyle hakkında soruÅŸturma komisyonu kuruldu. “Kamu malını israf etmekten” 7 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
 
Allavi, cezaevine girmemek için birçok siyasetçinin yaptığı gibi Irak’ı terk etti. 2014’te geri dönerek suçlamalarla yüzleÅŸti. Delil yetersizliÄŸinden hakkında açılan dava düÅŸtü. BaÅŸka bir ifadeyle aklanmış oldu. 
 
Allavi, siyasete uzak durmadı. Ülkesinin içinde bulunduÄŸu duruma karşı da kayıtsız kalmadı. 1 Ekim’den bu yana protestoların devam ettiÄŸi Irak’ta Adil Abdulmehdi’nin istifa etmesinin ardından baÅŸbakanlık için birçok kiÅŸinin ismi geçti. 
 
Ama CumhurbaÅŸkanı Salih, Allavi’yi tercih etti. 1 Åžubat'ta hükümeti kurma görevini alan Allavi'nin 30 günlük süresi var. Allavi’nin hükümeti kurma süresindeki takvim iÅŸliyor. 
 
Muhammed Tevfik Allavi - Behrem Salih
 
Karşı çıkanlar olduÄŸu gibi destekleyenler de var
 
Allavi’ye görev verilmesine ilk karşı 1 Ekim'den bu yana sokakta olan hükümet ve sistem karşıtı göstericiler.
 
Eylemcilerin yanı sıra Allavi'ye görev verilmesine karşı çıkan etnik ve mezhebi gruplar da bulunuyor.
 
Zaten, daha hükümet kurma giriÅŸimlerini tam anlamıyla baÅŸlatmayan Allavi’nin sorunların üstesinden gelemeyeceÄŸi tartışması yapılıyor.
 
Ä°ran'a yakınlığıyla bilinen Åžii politikacı Hadi Amiri liderliÄŸindeki Fetih Koalisyonu ve Mukteda es-Sadr liderliÄŸindeki Sairun Koalisyonu, Allavi’nin adaylığını destekliyor.
 
Sadr, Allavi’ye görev verilmesini tarihi olarak nitelendirdi. Sosyal medya hesabından açıklama yapan Sadr, hükümeti kurmakla görevlendirilen baÅŸbakan adayına desteÄŸini belirterek, Allavi’nin siyasi partiler deÄŸil halk tarafından seçildiÄŸini savundu.
 
Sünni ve Kürtler ise Allavi’nin görevlendirilmesine iliÅŸkin ÅŸu ana kadar resmi düzeyde olumsuz bir açıklama yapılmadı. 
 
Sünnilerin, Allavi’ye ÅŸartlı destek vereceklerini kaydediliyor. Usame en-Nuceyfi liderliÄŸindeki KurtuluÅŸ ve Kalkınma Cephesi Partisi konuyla ilgili bir açıkmaya yaptı. 
 
Açıklamada, "Bağımsız geçiÅŸ hükümetinin kurulması, göstericilerin taleplerinin karşılanması ve yasalara uyulması" ÅŸartıyla Allavi'ye destek verileceÄŸi ifade edildi.
 
Irak’taki Kürtler de Allavi’ye olumlu bakıyor. Erbil yönetimi açık ÅŸekilde Allavi’ye destek açıklaması yaptı. 
 
Irak Kürdistan Bölgesi (IKB) Dış Ä°liÅŸkiler Dairesi Sorumlusu Sefin Dizayi, Erbil merkezli yerel bir televizyona yaptığı açıklamada, baÅŸbakanlık için Åžiiler arasında bir konsensüs saÄŸlanmışsa Sünni ve Kürtlerin de adaya destek vereceÄŸini kaydetti.
 
Irak'ta protesto gösterileri devam ediyor
 
Kimler karşı çıkıyor?
 
Ekim ayından bu yana hükümet karşıtı protestolar düzenleyen göstericiler, Allavi’nin baÅŸbakanlığına karşı olduklarını eylemleriyle ortaya koydu. 
 
Eski baÅŸbakanlardan ve seküler bir siyaset izleyen Vataniye Koalisyonu lideri Ä°yad Allavi, Twitter üzerinden yaptığı açıklamada, “BaÅŸbakan adayının halkın desteÄŸiyle meÅŸruiyetini alması gerekiyor. Aday, desteÄŸini Ä°ran'dan deÄŸil göstericilerden, sendikalardan, ulusal siyasi ve Ä°slami partilerden almalı” diyerek tepki gösterdi.
 
Ä°ki dönem baÅŸbakanlık görevini yürüten Nuri Maliki ise aday belirleme sürecinin bir parçası olmadıklarını belirterek, Iraklıların üzerinde anlaÅŸtığı ÅŸartlara uymayan adaylara hiçbir ÅŸekilde destek vermeyeceklerini aktardı.
 
Önceki dönem baÅŸbakanlarından Haydar Ä°badi liderliÄŸindeki Nasr Koalisyonu da Allavi'nin seçilmesi sürecine müdahil olmadıklarını belirterek, “Allavi tarafsız olduÄŸunu ispatlamak istiyorsa buyursun göstericileri öldürenlerden hesap sorsun” çaÄŸrısında bulundu.
 
Irak’ı çekiÅŸme sahasına döndüren Ä°ran ve Amerika da Allavi’yi yakında izliyor. Bu anlamda Ä°ran Allavi’ye görev verilmesini memnuniyetle karşıladığını açıkladı. 
 
Ä°ran DışiÅŸleri Bakanı Sözcüsü Abbas Musevi, yaptığı açıklamada “Ä°ran, Irak'ın toprak bütünlüÄŸü, bağımsızlığı ve demokrasiyi güçlendirme ve meÅŸru hükümet ile halkın talebi doÄŸrultusunda, ABD'nin bu topraklardan çıkartılması çerçevesinde
 
Muhammed Tevfik Allavi'nin baÅŸbakanlığa seçilmesini memnuniyetle karşılamaktadır” ifadelerini kullandı. 
 
Benzer bir açıklama ise ABD’nin BaÄŸdat BüyükelçiliÄŸince yapıldı. Açıklamada “ABD, Irak'ın güvenliÄŸi, refahı ve egemenliÄŸi için yeni hükümet ile çalışacaktır” denildi. 
 
Bu sadece Allavi’nin hükümet kurma sırasında karşılaÅŸacağı zorlu sürecin bazı ipuçları olarak deÄŸerlendiriliyor. 
 
Hükümet kurulduktan sonra ise çözüm bekleyen sorunlara gelince bunu aylardır Irak sokaklarını terk etmeyen göstericiler dillendiriyor. 
 
Ä°ÅŸsizlik, yozlaÅŸma ve kötü yönetim, altyapı sıkıntıları, ülkedeki koÅŸulların kötü olması, iki ABD iÅŸgali görmüÅŸ ve BM yaptırımlarına maruz kalmış ülkenin halkı yıpratması o sorunlardan sadece bir kaçı.
 
Ama müstakbel BaÅŸbakan iddialı: Göstericilerin taleplerini karşılayacak ehliyet ve liyakata dayalı bir kabine oluÅŸturmak. 
 
Bunu nasıl baÅŸaracağını zaman gösterecek ama akan kanı durdurması baÅŸarısının en büyük delili olacak.
 
 
Müellif: Abdulhakim Günaydın / Kaynak: The Independent Türkçe

Etiketler :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.