Taha Akyol: Beklenen Ä°stanbul Depremi
Follow @dusuncemektebi2
İstanbul’a kanal değil, açık, şeffaf, kayırmasız ihalelerle ve tamamen denetlenebilir bir kentsel dönüşümler lazım.
Bu satırlar yazılırken AFAD’a göre, son depremde hayatını kaybeden vatandaÅŸlarımızın sayısı Elazığ’da 34, Malatya’da 4 olmak üzere toplam 39’dur. Enkaz altından 45 vatandaşımız kurtarılmış, hastanelere baÅŸvuran 1.607 vatandaşımızdan 1.516’sı taburcu edilmiÅŸtir.
Kurtarma ve yardım çalışmaları baÅŸarılıdır; kutlamak gerekir.
Görülüyor ki, eksiklikleri ortaya koymakla birlikte, kayıplar geçmiÅŸ büyük depremlere göre nispeten azdır.
1939 Erzincan ve 1999 Gölcük depremleri hem daha büyük ve ÅŸiddetli, hem can kaybı ve hasarı çok korkunç boyutlardaydı.
Elazığ depremi ise 6.8 ÅŸiddetindeydi ve yüzeye yakındı. DiÄŸer bir faktör, geliÅŸen ekonomi sebebiyle yeni binaların daha dayanıklı olmasıdır.
Ä°ktisadi geliÅŸme ve kamu kurumların örgütlenme düzeyi deprem kayıplarını azaltıyor.
1939 ERZÄ°NCAN DEPREMÄ°
22 Aralık 1939’da kış kıyamette meydana gelen Erzincan depremi, rasathaneye göre Anadolu’nun gördüÄŸü en büyük depremdi. 7.9 büyüklüÄŸündeki depremde Erzincan ve Kemah yerle bir olmuÅŸ, köyler moloz yığınına dönmüÅŸtü.
20-01/27/ekran-resmi-2020-01-27-235900
Deprem Samsun’a, Ankara’ya, Kayseri ve Erzurum’a kadar çok geniÅŸ bölgede etkili olmuÅŸtu. Bütün bu bölgede 32.963 kiÅŸi ölmüÅŸ, 100 bin kiÅŸi yaralanmış, 116 bin bina yıkılmıştı.
Burada, o zamanki binaların inÅŸa tarzını hatırlamak lazımdır. Kontrolleri yapacak devlet ve belediye örgütlenmesi de henüz zayıftı.
Yardım için bütün Türkiye seferber olmuÅŸ fakat kurtarma ekipleri ancak iki gün sonra ulaÅŸabilmiÅŸlerdi; kış ve yol ÅŸartlarından dolayı.
Ä°yi ki “demir aÄŸlar” politikası tamamlanmıştı da Ankara’dan Erzurum’a kadar tren hattı yapılmıştı.
Devlet yaraları sarmak ve yeni bir Erzincan kurmak için 1946 sonuna kadar o zamanın parasıyla 23 milyon lira harcamıştı. Ä°kinci Dünya Savaşı’nın olaÄŸanüstü savunma giderlerini de akıldan çıkarmamak lazım.
1999 GÖLCÜK DEPREMÄ°
Gölcük depremi 7.8 büyüklüÄŸündeydi. Erzincan’dan bir milim sonra, Anadolu’nun gördüÄŸü en büyük ikinci deprem!
Hayatını kaybedenler sayısı 17.480’di, onbinlerce insan yaralanmıştı. 73 bin bina yıkılmış ve hasar görmüÅŸtü.
1939’daki Erzincan vilayetinin nüfusu 133 binden ibaretti.
Gölcük’ün baÄŸlı olduÄŸu Kocaeli vilayetinin nüfusu ise 2000 yılında 1 milyon 200’e çıkmıştı. Gölcük’te km kare başına düÅŸen nüfus sayısı 1940 yılında 100 kadardı, 1999 yılında 662’ye çıkmıştı!
Nüfus yoÄŸunluÄŸu arttıkça, depreme karşı daha bir keskin tedbirler gerekir elbette.
Gölcükte binalar 1930’lara göre daha yeni malzeme ve teknoloji ile yapılmış olduÄŸu halde, inÅŸaat hırsızlıkları ve denetim noksanları yüzünden, bu nüfus-yoÄŸun bölgede deprem 15 bine yakın insanımızın canını almıştı.
Hazırlıksız kamu kurumları çökmüÅŸ, BaÅŸbakan Ecevit bir süre telefon irtibatı kuramamıştı! Sivil toplum kuruÅŸları yardım götürmede kamu kurumlarından daha etkili olmuÅŸtu.
Ä°stanbul için asıl ders alınması gereken; Gölcük depremidir!
KANAL DEĞİL, DEPREME TEDBİR
15 milyon nüfuslu Ä°stanbul’da nüfus yoÄŸunluÄŸu, bugün km kare başına 3.837’dır. Evet 3 bin 837.
Gölcük’te bu sayı 662 kadardı.
Ä°stanbul’da depreme dayanıksız olduÄŸu belirtilen bina sayısı, 30 binden 50 bine kadar telaffuz ediliyor.
Allah korusun, beklenen ‘büyük deprem’ meydana gelirse, bu balık istifi sıkışık Ä°stanbul’da enkazlar yüzünden kurtarma ve yardım nasıl ulaÅŸtırılabilir?
Apartmanlardan, gökdelenlerden, AVM’lerden fırlayacak insanlar nerede toplanır?
Deprem toplanma alanları imara açılmadı mı?
Ä°stanbul’u bu kadar betona, bu kadar nüfusa boÄŸmanın ne manası vardı?
Ä°stanbul depreminin ‘en ÅŸiddetli deprem’ olması ihtimali, herkesi düÅŸündürmelidir.
Onun için Ekrem Ä°mamoÄŸlu’nun “Kanal’ı bırak, depreme bak” sözünü haklı buluyorum.
Ä°stanbul’a kanal deÄŸil, açık, ÅŸeffaf, kayırmasız ihalelerle ve tamamen denetlenebilir bir kentsel dönüÅŸümler lazım.
Karar
Henüz yorum yapılmamış.