Sosyal Medya

İran'ın Dışarıdaki askeri kolu: Kudüs Gücü

26-01-2020 16:01

1979'daki İran İslam Devrimi’nden sonra kurulan İran Devrim Muhafızları Ordusu’nun görevi; rejimi ve var olan düzeni korumak ve sürdürmektir. Kudüs Gücü ise İran Devrim Muhafızları Ordusu’na bağlı 8 askeri birimden biridir.



Sekiz birimin tamamı, Ä°ran Devrim Muhafızları Ordusu Genel Komutanı General Hüseyin Selami ve yardımcısı Ali Fedevi’nin komutası altında faaliyet yürütmektedir. Kudüs Gücü komutanı Devrim Muhafızları’na baÄŸlı diÄŸer birimlerle koordineli çalışır ancak sadece Ä°ran dini lideri Ali Hamaney’den emir alarak operasyonel faaliyet yürütür.
 
Ä°ran dini lideri Ali Hamaney
 
Kudüs Gücü’nün sınır ötesi faaliyetleri
 
Kudüs Gücü, aslında 1980’de resmi olarak faaliyet göstermeye baÅŸlayan Ä°ran Devrim Muhafızları Ordusu’na baÄŸlı, sınır ötesi operasyonlar yürüten bir birimdir.
 
2011’de Suriye’de iç savaÅŸ patlak verene kadar böyle bir askeri birliÄŸin varlığı hiçbir zaman resmi olarak kabul edilmedi. Ancak Kudüs Gücü'nün kuÅŸatma altındaki Suriye lideri BeÅŸar Esad'a arka çıkmak için gösterdiÄŸi yoÄŸun çaba, gücün adını ve komutanı Süleymani'yi gölgelerin arkasından çıkarmış oldu.
 
Kudüs Gücü’nün faaliyet gösterdiÄŸi dikkat çeken bazı alanlardan biri Hizbullah'ı desteklediÄŸi ve hükümet ve güvenlik güçleri üzerinde etki alanını geniÅŸletme arayışı içinde olduÄŸu bildirilen Lübnan; desteÄŸinin hükümet yanlısı milislerin oluÅŸturulmasını kapsadığı Suriye; Ä°ran'la daha yakın iliÅŸkiler kurmaya ve Irak'ın Kürdistan bölgesi ile iliÅŸkileri yönetmeye çalışan HaÅŸdi Åžabi olarak da bilinen Halk Seferberlik Güçlerinin kurulduÄŸu Irak; Suudi Arabistan yönetimine karşı Husileri desteklediÄŸi Yemen; Ä°ran'a yakın siyasi ve silahlı grupları desteklediÄŸi ve hükümeti nüfuz altına almaya çalıştığı Afganistan; ve Hamas’a destek verdiÄŸi Gazze Åžeridi’dir.
 
Bu ülkelerin ötesinde Kudüs Gücü’nün, körfez ülkelerinde gözaltına alınan militanları ve Ä°ran-Bahreyn çekiÅŸmesini de kapsayan faaliyetleri de göz önüne alınırsa Orta DoÄŸu’da geniÅŸ bir faaliyet alanı olduÄŸu açıktır.
 
Görev dağılımı
 
Kudüs Gücü'nün mevcut misyonu içinde yer alan faaliyetler, Åžah’ın devrildiÄŸi ve Åžii dini liderlerin iktidara geldiÄŸi 1979 Ä°slam Devrimi'nden önce pek çok farklı birimin çatısı altında yürütülüyordu. Ä°ran rejiminin attığı ilk adımlardan biri; bu faaliyetlerin çoÄŸunu sürgündeyken silahlı gruplara öncülük eden ve Filistinli ve diÄŸer militan gruplarla sıkı baÄŸları olan devrimci Muhammed Muntazeri komutası altında toplamaktı.
 
Muhammed Muntazeri
 
Muntazeri’nin 28 Haziran 1981'de o zamanki iktidar partisi Ä°slami Cumhuriyet Partisi'nin Tahran'daki genel merkezinde bombalı saldırı sonucu ölümünden sonra, Devrim Muhafızları’nın sınır ötesi faaliyetlerini o zamanlar baÅŸkan olan geleceÄŸin dini lideri Ali Hameney yürüttü. Hameney’in, daha sonra Adalet Bakanlığı yapacak olan Ayetullah Mahmut HaÅŸimi Åžahrudi de dahil müttefiklerinin Ä°ran'daki Iraklı muhalif grupları beslemede desteklediÄŸi söyleniyordu.
 
Åžahrudi, söylendiÄŸine göre 1980-88 Ä°ran-Irak Savaşı sırasında Irak'ta içerde muhalefet oluÅŸturmayı amaçlayan Irak Ä°slam Yüksek Konseyi’nin kurulmasına ön ayak oldu ve Irak Ä°slam Yüksek Konseyi’nin sözcüsü oldu. Zaten bu savaÅŸ boyunca, Devrim Muhafızları Ordusu komutanı Muhsin Rezai, yurt dışındaki Ä°ran destekli gruplarla resmi baÄŸlarını gizliyordu.
 
Muhsin Rezai
 
Bunlar, Devrim Muhafızları’nın yeni kurulan Ä°stihbarat Bakanlığı gibi sistem içinde potansiyel bir rakip karşısında rejimin yurt dışındaki faaliyetlerini, saÄŸlamlaÅŸtırmak için attığı ilk ciddi adımlardı.
 
Rezai, Irak'ın devrik lideri Saddam Hüseyin'e muhalif olan ve Ä°ran tarafından kumanda edilenleri kapsayan bugün Irak'taki Bedir Güçleri olarak da bilinen örgütü oluÅŸturdu. KuruluÅŸundan bu yana, Rezai’nin Irak Ä°slam Devrimi Yüksek Konseyi (SCIRI) ve lideri Muhammed Bakır el-Hekim’e baÄŸlı Bedir Tugayları’nın gözetiminden kaçmaya çalıştığı bildirildi. Daha sonra Hekim’in bu durumu, nüfuzlu eski devrimci Ali Ekber HaÅŸimi Rafsancani ve Hameney’in bizzat kendisine ÅŸikayet ettiÄŸi bildirildi.
 
Bedir Tugayları’nın 2019'da Kerbela'daki mezuniyet töreninden
 
O günlerde Bedir Tugayı’nın saflarında, 3 Ocak'ta BaÄŸdat'ta ABD tarafından düzenlenen bombalı saldırıda Kasım Süleymani ile birlikte öldürülen Ä°ran destekli Åžii milis gücü HaÅŸdi Åžabi'nin BaÅŸkan Yardımcısı Ebu Mehdi el Mühendis de bulunuyordu.
 
HaÅŸdi Åžabi'nin BaÅŸkan Yardımcısı Ebu Mehdi el Mühendis (saÄŸda) Kasım Süleymani'nin babasının cenaze töreninde taziye ziyareti sırasında
 
Mühendis, 1980'lerin başında Irak'tan Kuveyt'e kaçmıştı ve iddiaya göre, Lübnan Ä°slami Cihad Örgütü'nün kurucu üyesi ve ABD’yi ve Kuveyt’teki Avrupa’ya ait birimleri hedef alan Hizbullah’ın 2 numaralı ismi Ä°mad MuÄŸniye ile iÅŸ birliÄŸi yaptıktan sonra Ä°ran'a gitti.
 
Mühendis, sonunda Ä°ran Devrim Muhafızları ile baÄŸlantılı Bedir Tugayı'nın komutanı oldu.
 
O zamanlar Bedir Tugayı'nda aktif olan bir diÄŸer kiÅŸi, Irak’taki Ä°ran destekli HaÅŸdi Åžabi grubunun içindeki en önemli gruplardan biri olan Bedir Örgütü’nün mevcut komutanıHadi el-Amiri’ydi. Karala'daki bir operasyon sırasında, hem Ebu Mehdi el Mühendis hem de Amiri, ABD eliyle Saddam Hüseyin'in devrilmesinden sonra Ä°ran'ın Irak büyükelçisi olan komutan Hasan Danayifer'in altında görev yaptı.
 
Ä°ran Devrim Muhafızları Ordusu’nun sınır ötesi faaliyetlerinin bir diÄŸer kısmı Irak'ta Ramazan Harekatı çerçevesinde gerçekleÅŸtirildi. Åžimdilerde TuÄŸgeneral ve Ä°ran'ın Irak büyükelçisi olan Ä°rac Mescidi, o yıllarda Ramazan Harekatı’nın üst düzey komutanlarından biriydi.
 
Ä°ran'ın Irak büyükelçisi Ä°rac Mescidi
 
Ramazan Harekatı'nda bir baÅŸka komutan, daha sonra Ä°ran devrim Muhafızları’nın Ä°ran'da faaliyet gösteren Besic güçlerini komuta eden Muhammed Rıza Nakdi idi. 1980'lerde Ä°ran devrim Muhafızları’nın faaliyetlerinin çoÄŸu Ä°srail ile sınırı bulunan Lübnan'da gerçekleÅŸtirildi. Ä°lerde Ä°ran Savunma Bakanı olarak görev yapacak olan Hüseyin Dehghan da iÅŸin içindeydi. O yıllarda, Lübnan Hizbullahı'nı komuta etmek için Dehghan’ın altında eÄŸitim görenlerden ikisi; Lübnan Hizbullahı’nın bugünki lideri Hasan Nasrallah ve Hizbullah’ın iki numaralı ismi Ä°mad MuÄŸniye idi.
 
Kudüs Gücü'nün ilk komutanı Ahmed Vahidi
 
Vahidi ve Nejad'ın ayrıca 1980'lerin sonunda Ä°ran-Kontra skandalına yol açan olaylar sırasında Amerikalılarla müzakere etmekle de görevli oldukları bildirildi.
 
Vahidi daha sonra Savunma bakanı oldu ve bugünlerde de Ä°ran Ulusal Savunma Üniversitesi'nde baÅŸkanlık görevini yürütüyor. Nejad daha sonra Ä°slam Cumhuriyeti Haber Ajansı'nda (IRNA) yöneticilik yaptı ve ÅŸu anda medya danışmanı olarak görev yapıyor.
 
Ä°ran-Irak Savaşı’ndan ve Ä°ran Ä°slam Cumhuriyeti'nin kurucusu Ayetullah Ruhullah Humeyni'nin ölümünden sonra, Ali Hamaney ve HaÅŸimi Rafsancani’nin Devrim Muhafızları ile Ä°stihbarat Bakanlığı arasında bir rekabet yaratmaya çalıştıkları biliniyor.
 
Dehghan'dan sonra Hizbullah ile iliÅŸkileri yöneten ve sürdüren diÄŸer iki Ä°ranlı, Devrim Muhafızları’nın o zamanki komutanı ve kurulduktan sonra Kudüs Gücü'nün ilk komutanı olan Ahmed Vahidi ve Fereydun Verdi Nejad (daha sonra Mehdi Nejat olarak anıldı) idi.
 
HaÅŸimi Rafsancani (solda) ve Ali Hamaney.
 
Ä°ran rejimine muhalif grupların liderlerini hedef alan suikastlar da dahil olmak üzere yurt dışındaki siyasi muhaliflere yönelik faaliyetler esasen Ä°stihbarat Bakanlığı’na tevdi edildi.
 
Ä°ran dışındaki müttefik grupların kontrol ve yönetimi ise Devrim Muhafızları ordusuna verildi. Iraklı Kürtler ve Åžiiler ile iliÅŸkilerden sorumlu olan Rıza Seyfullah baÅŸkanlığında Nasr Komutanlığı haline gelecek olanlar da dahil olmak üzere çeÅŸitli alt grupların hepsinin birleÅŸtirildiÄŸi ve Kudüs Gücü'nün kurulduÄŸu, ancak yıllarca kamuoyunda tartışılmadığı biliniyor.
 
Süleymani’nin yükseliÅŸi
 
Kasım Süleymani, 1997 yılında o dönemin Kudüs Gücü komutanı Vahidi’nin yerine geçti. Örgüt kısa süre içimde geliÅŸmeye ve nüfuzunu ülke içinde ve dışında geniÅŸletmeye baÅŸladı. Hamaney’in gözde Devrim Muhafızları ordusu komutanlarından biri olan Süleymani, bu tarihlerde belirleyici bir figür olarak ortaya çıktı.
 
Ä°ran dini lider Ali Hamaney, Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani'yi Ä°ran'ın en yüksek askeri niÅŸanı ''Zülfikar NiÅŸanı'' ile ödüllendirirken
 
Kudüs Gücü'nü faaliyet gösterdiÄŸi ülkelere göre ayrı ayrı birimlere ayırdı. Her birimin başında doÄŸrudan Süleymani’ye baÄŸlı komutanlar vardı.
 
Süleymani ayrıca Ä°stihbarat, Finans, Politika, Sabotaj ve Özel Kuvvetler de dahil olmak üzere her birimin komutanının olduÄŸu Komutanlar Konseyi adı verilen organizasyon vasıtasıyla koordinasyonu saÄŸladı.
 
Ancak Kudüs Gücü ve komutanı, 2011 yılında Suriye'de iç savaÅŸ patlak verene kadar gündeme çok gelmedi.
 
Suriye’nin Ä°ran’a “stratejik derinlik” saÄŸlayacağını savunan Süleymani, Ali Hamaney’i Esed saflarında Suriye’ye müdahil olmak için ikna etti.
 
Raporlarda, kısa süre içinde Kudüs Gücü'nün binlerce militanının ve eÄŸitimli Irak Åžii milislerinin, Esed karşıtı güçlerle savaÅŸmak için Suriye'ye sevk edildiÄŸi bildirildi.
 
Bu arada, Kudüs Gücü yetkililerinin Süleymani’nin doÄŸrudan denetimi altında, Suriye'de de savaÅŸmaları için Afganistan ve Pakistan'dan getirilen Åžii azınlıkları eÄŸitmeye baÅŸladıkları bildirildi.
 
Süleymani’nin Halefi
 
62 yaşındaki Ä°smail Kaani’nin 3 Ocak'ta Kudüs Gücü komutanlığına terfi etmesi üzerine, Hamaney, Kaani’yi "en seçkin Devrim Muhafızları Komutanlarından biri" olarak niteledi. Hamaney gibi Horasan eyaletinden olan Kaani, dini lidere yakınlığıyla biliniyor.
 
Kudüs Gücü'nün yeni komutanı Ä°smail Kaani, dini lider Ali Hamaney ile birlikte
 
Kaani, 8 AÄŸustos 1957'de Horasan eyaletinin baÅŸkenti, Ä°ran'ın en büyük ikinci ÅŸehri olan MeÅŸhed'de doÄŸdu.
 
1979 devriminden sonra 1982'de Ä°ran Devrim Muhafızları'na katılan Kaani, Ä°ran- Irak Savaşı sırasında Nasr 5 ve daha sonra iki birime ayrılan Ä°mam Rıza 21 Tugaylarını komuta eden tecrübeli bir komutan olarak biliniyor. Kaani, 1988'de merkezi MeÅŸhed’deki Devrim Muhafızları Kara Kuvvetleri’nin 8. Operasyon Bölgesi’nde komutan yardımcısı oldu.
 
Kudüs Gücü'nde Süleymani ile yakın çalışan Kaani, karşı istihbarat biriminde görevler üslendi.
 
Kaani, kurulduÄŸu günden bu yana Kudüs Gücü’ne mensup ve son yirmi yılda Süleymani’ye baÄŸlı, istihbarat baÅŸkanı ve baÅŸ komutan yardımcısı olarak görev yaptı. Kaani, ABD tarafından öldürülen Süleymani ile iliÅŸkisini anlatırken, "Biz savaÅŸ çocuklarıyız. Biz savaÅŸ alanında arkadaÅŸ olduk" ifadelerini kullandı.
 
Kaani, ABD Hazine Bakanlığı'nın, Lübnan Hizbullah’ı, Orta DoÄŸu, Afrika ve özellikle Gambia’da mali yardımları ve silah sevkıyatını idare etmedeki rolü sebebiyle mal varlığına el koyulan, ve ABD vatandaÅŸlarıyla ticaret yapması yasak olan isimler listesinde yer alıyor.
 
Kaynak: Mecra

Etiketler :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.