Teskere sonrası seyri değişen Libya meselesi
Follow @dusuncemektebi2
Libya’da yaşanan çatışmaların durdurulma ihtimali çok yüksektir. Türk ordusunun Kuzey Afrika’daki varlığı birtakım olumlu değişimleri müjdelemektedir. Bunun, coğrafyamız açısından çok kıymetli olduğunu teslim etmek gerekir.
Libya’da taraflar arasında ateÅŸkese varan fakat Hafter’in imza atmamasıyla ÅŸimdilik yara alan süreç, Türkiye’nin askerî yardım kararından sonra baÅŸladı. Yeni yılın ikinci gününde Türk askerinin Libya’ya gönderilmesine imkân tanıyan tezkerenin TBMM’den geçmesi derin bir sarsıntıya yol açtı. Cezayir’den baÅŸlayarak bütün Kuzey Afrika, Mısır, Arap yarımadası ve Ä°ran’ı doÄŸrudan etkileyen tezkere Yunanistan, Ä°talya ve Fransa için de aynı ölçüde sonuçlar doÄŸurabilecek bir öneme sahiptir. Türkiye ve Rusya’nın öncülük ettiÄŸi ateÅŸkes anlaÅŸması sürecine Ä°talya’nın da dâhil olması asker gönderme kararının yerinde olduÄŸuna iÅŸaret eder. Terörden arındırılan ve dağılmayan bir Libya’nın Türkiye ile birlikte önemi giderek artacaktır.
Libya’da çatışma sürecine birçok tarafın dâhil olmasını DoÄŸu Akdeniz enerji kaynakları üzerinde hâkimiyet savaşı belirliyor olsa da yakın coÄŸrafyamızın geleceÄŸi açısından konuyu çıkar iliÅŸkilerine indirgeyemeyiz. EÄŸer Türkiye müdahil olmasaydı bir terör baronu Libya’da yönetimi ele geçirecek ve uluslararası iliÅŸkilerde gayr-i meÅŸruluÄŸa alan açılmış olunacaktı. Buradan doÄŸabilecek karmaÅŸanın hangi ülkeleri tehdit altına alacağını kimse tahmin edemez. Onun için Türkiye ve Rusya’nın öncülük ettiÄŸi ateÅŸkes anlaÅŸması süreci birçok ülkeyi yakından ilgilendirmektedir. Türkiye, küresel rekabeti tetikleme potansiyeli göz önünde bulundurulduÄŸunda kendi açısından oldukça riskli bir adım atmış olmakla birlikte Ä°talya’dan sonra Mısır’dan da süreci destekleyen açıklamalara sebep olmuÅŸtur. Mısır’ın deÄŸiÅŸken pozisyonu, kendi başına karar veremediÄŸini gösteriyor. Süreç, Libya’nın çözülüp dağılmasının engellenebileceÄŸine iÅŸaret ediyor.
BelirttiÄŸimiz gibi, Libya’yı ve diÄŸer Kuzey Afrika ülkelerini doÄŸrudan etkileyebilecek Türkiye müdahalesini iktisadî boyuta indirgemek ve DoÄŸu Akdeniz’deki kazançlarımıza odaklanmak sınırlı bir perspektife iÅŸaret eder. Elbette Libya’da iç çatışmanın körüklenmesiyle DoÄŸu Akdeniz’in imkânları, Batı için kullanılabilir hâle gelecekti. Fakat Türkiye’nin Cezayir, Tunus ve Libya’yı farklı bir düzleme taşıma ihtimali bulunan müdahalesini çok daha geniÅŸ açıdan görmek gerekir. Tezkereye karşı çıkıp Türk askerinin Libya’daki varlığını Hafter’in paralı askerleriyle savaÅŸa indirgeyen muhafazakâr muhalefet unsurlarının 15 Temmuz öncesi ve sonrası siyasî iliÅŸkilerine ve duruÅŸlarına iyi bakmak gerekir. Zira bir dönem FETÖ’cülerin Kuzey Afrika’yı bir üs gibi kullandıkları biliniyor. Türkiye, zamanında müdahale etmek suretiyle yeni bir çözülmeyi durdurmak ve kuÅŸatmayı kırmak istemektedir.
Libya’daki çatışmayı bitirme ihtimali bulunan ateÅŸkes anlaÅŸmasına Mısır’ın destek vermesi beklenen bir geliÅŸme deÄŸildi. Türkiye’de muhalefet unsurları, daha düne kadar Mısır ile kötü giden iliÅŸkileri bir eleÅŸtiri malzemesi olarak görüyordu. Mısır’ın anlaÅŸma süreciyle ilgili geçici olumlu yaklaşımı, Türkiye’nin müdahalesiyle ÅŸartların deÄŸiÅŸebileceÄŸini gösteriyor. Libya’daki terör baronunu desteklemede bir sakınca görmeyen darbeci Sisi, Akdeniz’deki haklarının önemli bir kısmından Yunanistan lehine vazgeçmiÅŸti. Libya’da ÅŸartlar deÄŸiÅŸmeye baÅŸlayınca yeni bir durum deÄŸerlendirmesi yapmış olmalılar. Türkiye’nin askerî ve siyasî müdahalesiyle bir dizi deÄŸiÅŸimin yaÅŸanmakta olduÄŸu açıktır.
Siyasî, iktisadî ve entelektüel muhalefetin erken davranıp tavrını açık etmesini yüz yıl öncesinin kötü hatıraları ile gerekçelendirmek abesle iÅŸtigaldir. Ne yazık ki bugünkü muhalefet, geçmiÅŸin hatıralarına da sırtını dönmüÅŸ durumdadır. Ne imparatorluÄŸu kaybetmenin sarsıntısı ne de Türkiye’nin kuruluÅŸ heyecanı ile ilgililer. BaÅŸka bir durum yaÅŸadığımız açıktır. Lejyoner suçlamasını yöneltenlerin devÅŸirme hassasiyetine sahip olduklarını söylediÄŸimiz zaman suçlama yapmış olmuyoruz. Bu, bir durum tespitidir. Batı’ya göre düÅŸünme alışkanlığının derinliÄŸi ÅŸaÅŸkınlık vericidir. EÄŸer sadece geçmiÅŸin acı hatıraları ile sınırlı bir sorun söz konusu olsaydı Türkiye’nin baÅŸarılarıyla tedavi olabilirlerdi. Tam aksine Türkiye’nin ve ErdoÄŸan’ın baÅŸarılı hamlelerinden sonra daha da hastalıklı bir ruh hâline bürünerek kendilerini açık etmekte bir sakınca görmüyorlar.
Libya’da yaÅŸanan çatışmaların durdurulma ihtimali çok yüksektir. Türk ordusunun Kuzey Afrika’daki varlığı birtakım olumlu deÄŸiÅŸimleri müjdelemektedir. Bunun, coÄŸrafyamız açısından çok kıymetli olduÄŸunu teslim etmek gerekir.
Müellif: Selçuk Türkyılmaz / YeniÅŸafak
Henüz yorum yapılmamış.