Sosyal Medya

Yaşam tarzı çelişkisi

28-12-2019 10:35

Hem Asch deneylerinde hem de Milgram deneylerinde insanların yaklaşık üçte biri inandığı doğrunun arkasında durur, gerçekte ısrar eder, kendi değerlerine karşı davranmaz. Hakikat ısrarı gösterir. İnandığı gibi davranma cesareti gösterir. İnandığı gibi yaşayabilmek cesareti güçlü bir benliğin en güzel ve sağlıklı göstergelerinden biridir.



Ä°nsan tekinin yaÅŸayabileceÄŸi en büyük çeliÅŸkilerden birisi de “yaÅŸam biçimi çeliÅŸkisi” olduÄŸu kanaatindeyim. YaÅŸam biçimi çeliÅŸkisi, kiÅŸinin neye inandığı ve nasıl yaÅŸayacağı konusunda ikilemde kalmasıdır. YaÅŸam biçimi çeliÅŸkisi; bazen varoluÅŸsal düzeyde oldukça teorik, bazen de gündelik yaÅŸam düzeyinde oldukça pratik bazen de her ikisinden bir parça ÅŸeklinde yaÅŸanabilir. YaÅŸam biçimi çeliÅŸkisi hem kiÅŸinin iç dünyasında hem de sosyal çevresinde gerilimler ve bunalımlar üretebilir. 
 
Ä°NANIÅžLARIMIZA SOSYAL ÇEVRE ETKÄ°SÄ°
 
Ä°nançlarımız her zaman teorik veya mesele üzerine düÅŸünüp seçerek oluÅŸmaz. Ä°nançlarımız çoÄŸu zaman gündelik hayatta karşı karşıya kaldığımız sosyal durumlar tarafından etkilenir. DüÅŸünce deÄŸiÅŸimi hayatın pratik etkileriyle çok yakından iliÅŸkilidir. Verili olan, önümüzde duran, bizi kuÅŸatan hayat pratiÄŸi bizi düÅŸünce ve deÄŸer deÄŸiÅŸimine zorlar. “Ä°nandığın gibi yaÅŸamazsan, yaÅŸadığın gibi inanırsın” sözü tam da bu durumu tanımlar. 
 
YAÅžAM BÄ°ÇÄ°MÄ° BASKISI
 
ÇoÄŸunluk olan, baskın olan, kültürel iktidarı elinde bulunduran sosyal gruplar, biraz istemli biraz da dolaylı yaÅŸam biçimi baskısı yaparlar. Kanaatimce, Türkiye’de küçük gruplar düzeyinde muhafazakâr yaÅŸam tarzı baskısı mümkünken, daha büyük ölçekte seküler yaÅŸam tarzı baskısı vardır. Seküler yaÅŸam tarzı baskısının bir kısmı ülke içinden üretilirken daha büyük kısmı tüm dünyadaki modernleÅŸme ve sekülerleÅŸme trendinden gelir.  Her yönüyle dünyaya açık bir toplum olan Türkiye, dünyadaki büyük modernleÅŸme ve sekülerleÅŸme trendinden büyük oranda etkilenir.  Seküler yaÅŸam tarzının az bir kısmı kaba ve çirkin yapılırken, daha büyük kısmı incelikli bir doÄŸallıkla yaÅŸanır. Birinci ÅŸekle karşı koymak daha kolayken, ikincisine kendini kaptırmak daha kolaydır. 
 
KÜLTÜREL KÄ°MLİĞİN KORUNMASI VEYA DÖNÜÅžÜMÜ
 
Ä°nançların yaÅŸam biçimi ve görünüme direk ettiÄŸi durumlarda korunma daha mümkün olur. ÖrneÄŸin cübbe giyerek dolaÅŸmak kiÅŸiyi gündelik hayatta daha fazla dışlanmaya maruz bırakmakla beraber, kiÅŸinin kimliÄŸini korumasını da kolaylaÅŸtırır. ÖrneÄŸin New York’ta geleneksel bir Yahudi gibi giyinmek bir tarafından gettoya sığınmaya mecbur bırakırken öbür taraftan kimliÄŸin korunmasına yol açar. 
 
Kendi kimliÄŸinin sembollerini daha yumuÅŸak tutmak baÅŸkalarıyla iletiÅŸimi daha kolaylaÅŸtırıp, daha az ayrımcılığa uÄŸramaya sebep olurken, öbür taraftan kimliÄŸin korunamamasına sebep olabilir. 
 
EÄŸitimde baÅŸarılı bir çocuÄŸu Ä°mam Hatip Lisesi’ne gönderen bir muhafazakâr aile, çocuÄŸunu yabancı dilde eÄŸitim veren batılıların kurduÄŸu kolejlere gönderen bir muhafazakâr aileye göre daha güvenli bir yol seçmiÅŸ olur. Ä°ki tarafta da çocuÄŸun ailenin deÄŸerlerinden farklılaÅŸması mümkünken, bu risk batılıların kurduÄŸu bir kolejde daha yüksektir. Dil veya daha iyi eÄŸitim adına bu riski alan muhafazakâr aile, çocuÄŸunu kendi deÄŸerleri doÄŸrultusunda tutabilme mücadelesi içinde kalır. Çocuk ise yaÅŸam biçimi gerilimini daha güçlü hisseder. 
 
Ä°NANIÄžI GÄ°BÄ° YAÅžABÄ°LME CESARETÄ°
 
Ä°nsan teki çoÄŸunluÄŸun haline uyma eÄŸilimindedir. Bunu Solomon Asch’ın deneylerinden biliyoruz. Bu deneyde bir kiÅŸi diÄŸerlerinin deney grubundan olduÄŸu, ama deneÄŸin bunu bilmediÄŸi, bir grubun içine alınır. Boyları açısından farklı olan çizgiler gösterilir. Bir dönem sonra deney ekibinden kiÅŸiler bilerek yanlış cevabı verirler. ÇoÄŸu kiÅŸi açıkça gözlerinin önünde olan bir gerçekliÄŸe raÄŸmen çoÄŸunluÄŸun cevabını vermeye baÅŸlarlar. Bu deney sosyal psikolojide çoÄŸunluÄŸun yaptığı baskıya uyumu, baÅŸkalarının etkisi altında kalmayı gösterir. 
 
Öbür taraftan hem Asch deneylerinde hem de Milgram deneylerinde insanların yaklaşık üçte biri inandığı doÄŸrunun arkasında durur, gerçekte ısrar eder, kendi deÄŸerlerine karşı davranmaz. Hakikat ısrarı gösterir. Ä°nandığı gibi davranma cesareti gösterir. Ä°nandığı gibi yaÅŸayabilmek cesareti güçlü bir benliÄŸin en güzel ve saÄŸlıklı göstergelerinden biridir. 
 
 
Müellif: Medaim Yanık / Star

Etiketler :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.