Sosyal Medya

Rasim Özdenören: Mutlak umutsuzluk hali olarak intihar

22-12-2019 08:26

Son birkaç ayda medyaya intikal eden intihar vakaları bu olay üzerinde düşünmeyi gerektiriyor.



Vakalar sıklaşınca internet üzerinden kısa bir gezinti yapmak suretiyle 2019 yılında medyaya intikal etmiÅŸ 826 adet intihar vakası tespit ettim. Bu vakaların 64 adedi yurt dışında, 762si yurt içinde…
 
Bu rakamlar benim çok kısa gezintimden elde ettiÄŸim veriler. Elbette kesin deÄŸil. Rakamların gerçeÄŸe en yakın olanı TÜÄ°K’te bulunabilir. O bile kesin olmaz. Çünkü tespitler resmiyete intikal etmiÅŸ vakalara dayandırılıyor.
 
Fakat eldeki rakamlar bile ürkütücü. Bu rakamlara göre ülkemizde 2019 yılında her gün 2,1 kiÅŸi canına kıyıyor…
 
Ä°ntiharlar tek bir sebeple açıklanamayacak kadar girift bireysel ve toplumsal sorunlar yumağını içerir.
 
Ä°ntiharı toplumsal düzlemde ele alan ilk düÅŸünür Emile Durkheim’dır. Ona göre bireysel bir olay tekrarlanıyorsa o olay toplumsal boyut kazanmış olur.1897 yılında yayınladığı Ä°ntihar baÅŸlıklı kitabında olayı toplumsal boyutu ile inceliyor.
 
Yazar, intihar vakalarını temelde toplumsal açıdan ÅŸu üç kategoride ele alıyor: 1. Egoist (Bencil) intihar, 2. Altruist (özgeci) Ä°ntihar, 3. Anomik (Kuralsızlık) intihar…
 
Egoist (bencil) intiharlar genelde birey ile toplum arasındaki bağın gevÅŸemesine baÄŸlı olarak vuku buluyor. ÖrneÄŸin yoksulluk çekerken, aç yaÅŸarken kiÅŸi toplumdan ilgi görmüyor veya ilgi görmediÄŸini düÅŸünüyor. Keza aile baÄŸlarının zayıflaması, kiÅŸinin toplum içinde himayesiz bırakılmış olduÄŸu hissini uyandırıyor ve kiÅŸinin intihar etme eÄŸilimini tetikliyor.
 
Altruist (özgeci, diÄŸerkâm) intihar, baÅŸkası uÄŸruna kendini feda eden kiÅŸinin eÄŸilimini yansıtan intihar türü. Bir bakıma bencil intiharın zıddı da denebilir. Ä°lkinde kiÅŸi kendini toplumdan kopmuÅŸ hissederken, özgecil intiharda kiÅŸi toplum kuralları uÄŸruna kendini feda ediyor. Japonların harakiri eylemi bu tip intiharın tipik örneÄŸidir.
 
Anomik (kuralsız) intihar, toplumsal krizlerin yaÅŸandığı dönemlerde kiÅŸi geleceÄŸine iliÅŸkin güven kaybı yaÅŸar, kiÅŸinin davranış kalıplarındaki istikrar bozulur; bu durumlar da kiÅŸinin canına kıyma güdüsünü kışkırtır… BaÅŸka bir söyleyiÅŸle toplumun istikrarsızlaÅŸması, bireysel istikrarsızlaÅŸmayı tetiklemektedir.
 
Sosyologlar bu üç intihar kategorisine gene Durkheim’dan hareketle bir dördüncüsünü ekliyor: fatalist (kaderci) intihar türü… Anomik intiharın zıddı olarak kabul ediliyor. Birey, toplumun katı kurallarının baskısı altında bunalıma giriyor. Durkheim bu tür intiharın örneÄŸini köleler üzerinden veriyor.
 
Bu baÅŸlıklar mutlak bir sınırlamayı ifade etmiyor. Bir baÅŸlık altında öngörülen intihar türü, birey açısından diÄŸer faktörlere de göndermede bulunabilir.
 
Durkheim her ne kadar intihar olgusunun salt bireysel mutsuzlukla açıklanamayacağını göstermeye çalışmışsa da, olay son tahlilde kiÅŸisel karar sonucu vuku bulmaktadır. Birey açısından bakıldığında olay, kiÅŸinin mutlak umutsuz hali olarak tezahür ediyor…
 
Son zamanlarda intihar vakalarının ülkemizde daha önce görülmemiÅŸ boyutta çoÄŸalması sosyologların, psikologların, kriminologların ilgisini bekliyor diye düÅŸünüyorum.
 
 
 
YeniÅŸafak

Etiketler :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.