Sosyal Medya

Akif Emre'nin Kaleminden: Post-Sykes Picot modeli mi?

11-12-2019 08:30

Sykes-Picot sınırları kanla çizilmemişti. Osmanlı Çanakkale'den Filistin'e, Basra'ya, Kafkaslara kadar her cephede dökülen kanla yıkıldı. Yerine kurulan Ortadoğu denklemi bu yıkımın bakiyesiydi. Ama hiç bedel ödemeden çizilen sınırlarda yeni devletçikler yükseldi. Irak'la Suriye'nin ayrı devlet olmasını gerektirecek ne tarihi ne de siyasi gerekçe vardı.



Sykes-Picot sonrası ortaya çıkan haritalar tümüyle emperyal heveslerin, bölgenin kültürel, tarihsel genleriyle oynayarak çizilmiÅŸti. Bu durum soÄŸuk savaÅŸ sonrasında stratejik paylaşıma dönüÅŸtü. Mevcut sınırlar üzerinden yeni dengeler kuruldu. Britanya'nın emperyal misyonunu devralan Amerika ve rakibi olarak Sovyetler arasında bir soÄŸuk savaÅŸ dengesi kuruldu.
 
DoÄŸu ve batı kamplaÅŸmasının gergin kutuplaÅŸmasına raÄŸmen siyasal sınırlar hemen hemen deÄŸiÅŸmedi; bir bakıma Sykes-Picot mirası devam etti. Aynı dil ve dine mensup büyük çoÄŸunluk ayrı ulus devletlerin vatandaÅŸları olarak yakalarında iÄŸreti duran yeni ulus kimlikleri edindiler. Ve böylece soÄŸuk savaÅŸ sonuna kadar geldiler. Türkiye zaten baÅŸka bir dünyaya yelken açıp, OrtadoÄŸu ile arasına duvar örmüÅŸtü. Araplar da yapay sınırlarla devletçilik oyunlarını sürdürdüler. Tek reel sınır vardı o da petrol borularının geçtiÄŸi güzergâh.
 
Tüm bu girizgâhı yapmamın sebebi OrtadoÄŸu'nun bunca ayrışmaya raÄŸmen etnik ve sekter parçalanmaya direniyor oluÅŸu… Bu durum oluÅŸturulmak istenen Post -Sykes Picot dengeleri önünde hala engel. Gerek küresel dengeler gerekse bölgeye yönelik büyük rekabetler yeni stratejilerin, yeni aktörlerin devreye girdiÄŸini gösteriyor.
 
Amerika'nın Irak'ı iÅŸgali ile baÅŸlayan süreç yeni dengelerin nasıl bir yöntemle çizilmek istendiÄŸi hakkında yeterince ipucu veriyor. Mezhep eksenli ve Milliyetçilik savaÅŸları ile kanla inÅŸa edilen modern Avrupa'nın tarihi sanki gecikmiÅŸ olarak sahnelenmek isteniyor.
 
Kısaca Irak ve Suriye'de zorlayarak bir sekter çatışma çıkarılmış, adeta araya kan girmiÅŸtir. Benzer durum etnik düzeyde de denenmek isteniyor. Sykes Picot dengesi ulusal sınırlarla bölse de beÅŸeri ve kültürel coÄŸrafyayı parçalayamamıştı.
 
Ufukta beliren Post -Sykes Picot dengeleri henüz ulusal sınırları deÄŸiÅŸtirmese de fiili olarak OrtadoÄŸunun beÅŸeri ve kültürel haritası parçalanmanın eÅŸiÄŸine gelmiÅŸtir.
 
OrtadoÄŸu'nun özeti olan Irak'ta olup bitenler tüm bölgede gerçekleÅŸmesi muhtemel felaketin habercisiydi. Irak'ta Åžii ile Sünni eksenlli kanlı çatışma, Kürt- Arap milliyetçiliÄŸne dayalı ayrışmayla devam ettirildi. Suriye'ye taşınan sekter ayrışma yerel unsurlardan çok bölgesel güçlerin doÄŸrudan devreye girmesiyle tam bir vekalet savaşına dönüÅŸtü. Daha geride küresel hegemonlar zamanın olgunlaÅŸmasını bekler tavırla sürekli yeni aktörleri devreye sokuyor.
 
OrtadoÄŸu'da yeni dönemdeki çatışmalarla elde edilmek istenen husus; siyasal sonuçlarından önce toplum mühendisliÄŸidir. Toplumu kin ve kanla kamplaÅŸtıran, zenginleÅŸtirici farklılıkları, tarihi birikimi düÅŸmanlığa dönüÅŸtüren bir toplum mühendisliÄŸi... Ä°ntihar bombacılarıyal sembolize edilen sekter ve ulusalcı savaÅŸlarla masumlar katledilerek ayrıştırılan halklara dayalı yeni siyasal dizayn...
 
Ankara katliamında öfkeyi aÅŸan bir kurgu ile yapılan suçlamaların neye hizmet ettiÄŸi bu çerçeveden okunabilir. Israrla Türkiye'de kan ve kinle toplumsal kamplaÅŸmanın tohumları atılmak isteniyor. Siyasal hedeflerinin, bu toprakların yoÄŸurduÄŸu ruhu imha etmekten geçtiÄŸini bilenlerin kanla beslenen toplum mühendisliÄŸini göze almalarından korkulur.
 
Bu toprakların derin hafızası bu zamana kadar pek çok oyunu bozmasını bildi. Ä°deolojik öfkeyle siyaset yapanların, mazlumiyeti etnik ve sekter kine dönüÅŸtürmeye çalışanların maskesini düÅŸürecek idrak hala diri.
Önemli olan, kuklayı deÄŸil kuklacıyı görmek…
 
Kaynak: YeniÅŸafak

Etiketler :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.