İsveç’in Savaşlardaki Gurur Kaynağı Osmanlı Gemileri
Follow @dusuncemektebi2
1697 yılında henüz 15 yaşındayken İsveç’te tahta geçen XII. Karl’ın Rus Çarı Deli (Büyük) Petro ile giriştiği Poltova Savaşını (1709) ağır kış şartları ve orduda baş gösteren salgın hastalıklar nedeniyle kaybetmesi İsveçliler ile Türkler arasında bugün bile gururla bahsedilen bir dostluğun başlamasına neden oldu.
Ordusu dağılan XII. Karl, dönemin en güçlü devleti olan Osmanlıya sığınarak Rusların eline esir düÅŸmekten kurtuldu. AÅŸağı yukarı 5 yıl kadar Ä°stanbul’da kalan XII. Karl’a Yeniçeriler bu uzun misafirliÄŸinden mülhem ‘‘DemirbaÅŸ Åžarl’’ lakabını taktılar. Ä°yi bir matematikçi ve mühendis olan DemirbaÅŸ Åžarl ise Osmanlı topraklarında kaldığı süreyi Deli Petro’dan intikamını almak için planlar yapmakla geçirdi. O dönemde dünyanın en güçlü donanması Osmanlı Ä°mparatorluÄŸuna aitti.
Åžarl Baltık Denizi’nde Ruslara karşı üstünlük saÄŸlamadan krallığını güvene alamayacağının farkındaydı. Bu yüzden baÅŸta Ä°stanbul olmak üzere Marmara Denizi’nin farklı yerlerinde demirlemiÅŸ gemileri inceledi. O yıllarda sadece Osmanlı donanmasında bulunan bazı özel gemileri yakından görme ÅŸansı bulan Åžarl, en ufak detayları bile not alıyordu. Bizzat kendi eliyle çizdiÄŸi iki gemi modelini Ä°sveç’e göndererek kendisi ülkeye dönene kadar bu gemilerin yapılmasını istedi. MisafirliÄŸi sırasında öÄŸrendiÄŸi Osmanlıca ile DemirbaÅŸ Åžarl bu gemilere ‘Yaramaz’ ve ‘Yıldırım’ [Ä°sveççe: Jarramaz, Jilderim] ismini koydu.
44 top taşıyan 39 metre uzunluÄŸundaki ‘Yaramaz’ Ä°sveç donanmasının sancak gemisi oldu ve ilerleyen yıllarda baÅŸta Rusya olmak üzere birçok ülkeye karşı Ä°sveç’in kazandığı zaferlerde önemli bir rol oynadı. Öyle ki Ä°sveçliler Yaramaz’ın uÄŸurlu olduÄŸuna inanmaya baÅŸladı. Bu yüzden yıllar sonra hizmetten çekildiÄŸinde yerine yapılan daha modern bir gemiye yine ‘Yaramaz’ adı verildi. Bu böyle yıllarca devam etti. 1944 yılında Nazi Almanya’sına karşı son görevine çıkan dördüncü kuÅŸak ‘Yaramaz’ bugün hala Karlskrona ÅŸehrindeki Kraliyet Denizcilik Müzesinin önünde demirli bir ÅŸekilde duruyor ve okul müzesi olarak kullanılıyor.
DemirbaÅŸ Åžarl’ın çizimleri ise Ä°sveçliler ile Türkler arasındaki derin dostluÄŸun tarihi bir vesikası olarak Stockholm Kraliyet Kütüphanesi’nde sergileniyor.
DemirbaÅŸ Åžarl'ın cenazesinin Norveçten yurduna dönüÅŸünü temsil eden tabloKaynak: millimesele.org
Henüz yorum yapılmamış.