Dünün kapanan tekkeleri ve bugünün şeyh ve dervişleri
Follow @dusuncemektebi2
Tekkeler kapatıldığında hayatta olan şeyhlerin isimleri sayılsa, içlerinden ne şairler, ne musikişinaslar, ne mütefekkirler çıkar. Ya bugünün şeyhleri? Şiirleriyle tanınan bir şeyh hatırlıyor musunuz? Musıkî üstadı bir şeyh var mı? Ya fikirleriyle kitleleri etkileyen bir şeyh biliyor musunuz?
Bir asra yaklaşıyoruz; 94 yıl oldu, tekkeler kapanalı…
Hayretle şunu soranlar olabilir: Tekkeler kapandı mı?
Çünkü günlük hayatta tekkelere, tarikatlara atıfların ardı arkası kesilmiyor. Kendini ÅŸeyh sananlar, mürÅŸid ilan edenler. Mürid geçinenler, derviÅŸlik taslayanlar. Sakallar, sarıklar, ileri geri laflar, iddialar…
Tekkeler, zaviyeler, dergâhlar…kanunla kapatıldı. “Ä°nkılâp kanunu” olduÄŸu için Anayasa’da yürürlükleri teyid ediliyor.
Peki öyle de, nedir bu ÅŸeyhler, derviÅŸler, müridler, müntesipler vs.?
Öyleleri var ki, devletin kimi kurumlarında kümelendikleri söyleniyor. Öyleleri de var ki, ciddi bir iktisadî güce ulaÅŸmışlar. Siyaseti, ekonomiyi, sosyal hayatı, hatta eÄŸitimi etkileyen tekkeler mi var zamanımızda?
“Var” desek, kanun müsaade etmiyor.
“Yok” desek, hakikat bırakmıyor.
Nedir öyleyse?
Tekkeler resmen kapandı, kanun böyle diyor. Kanun ancak görünen, fiziken var olan ÅŸeyleri engelleyebilir, kapatabilir, men edebilir. Bu anlamda tekkeler kapandı, birçok tekke yapısı harab oldu. Olmayanların da içi boÅŸaldı. Zamanla tamir edilenler çeÅŸitli maksatlarla kullanıldı.
Tekkeler, dergâhlar binaya indirgenebilir mi?
“Kurum olarak da kapatıldı” diyecekler. Tekkelerin kurum yapısı da ortadan kaldırılmış olabilir, fakat bu konuda binaların kapatılması kadar rahat konuÅŸamıyoruz.
Geldik esasa: Tekkeler toplumun hangi ihtiyacına cevap veriyordu? Eğer halk nezdinde bir yeri yoksa, zaten kendiliklerinden kapanır giderlerdi. İşte o cevap verdikleri şey ne ise, o ortadan kalkmış olabilir mi?
Bugünkü durum ortadan kalkmadığını gösteriyor. O yüzden etrafta tekkelerle, dergâhlarla, tarikatlarla ilgili bir sürü ÅŸey dolaşıyor. Tekkeler kapanmadan önceye göre Türkiye’de daha fazla ÅŸeyh var desek, haddinden fazla mürid var desek…
Yanlış bir ÅŸey söylemiÅŸ olmayız!
Esasen çok doÄŸru bir ÅŸey de söylemiÅŸ olmayız!
Kapanık tekkelerin ürettiÄŸi müridler ne kadar mürid, ÅŸeyhler ne kadar ÅŸeyh?
Bugünkü tarikatlar ne kadar tarikat, tasavvuf nereye kadar tasavvuf?
Tekkeler kapandığında ÅŸeyh olanlar -hani keramet gibi bir ÅŸey olsa da- bugünün ÅŸeyhleri ile bir araya gelselerdi ne olurdu? Bana sorarsanız, “bizim bu tekkelerle, bu tarikatlar bir alâkamız yoktur” deyip savuÅŸurlardı.
Ya bugünün ÅŸeyh geçinenleri hani yine kerameten 1924 yılına götürülse idi, zamanın tekkelerinin kapısından geçebilirler miydi?
EstaÄŸfurullah! (Elbette sözümüz halis niyetlilere deÄŸil.)
Bazıları diyor ki “tekkeler zaten kapanmıştı.” Tekkeler o kapanmış halleriyle bile bugünün tekkeleri ile kıyas kabul etmez mevkideydi. Bugünün tekkeleri “cumhuriyet tekkeleri” olarak kabul edilse yeri var. Bütün varlıklarını tekkelerin kapatılmasın borçlu olan tekkeler bunlar! Bunlar cumhuriyet tekkesi olması, bir ÅŸekilde ortadan kaldırılmaz mı?
Tekkeler kapatıldığında hayatta olan ÅŸeyhlerin isimleri sayılsa, içlerinden ne ÅŸairler, ne musikiÅŸinaslar, ne mütefekkirler çıkar.
Ya bugünün ÅŸeyhleri? Åžiirleriyle tanınan bir ÅŸeyh hatırlıyor musunuz? Musıkî üstadı bir ÅŸeyh var mı? Ya fikirleriyle kitleleri etkileyen bir ÅŸeyh biliyor musunuz?
Bilenler haber versin, bigâne kalmayalım!
D. Mehmet DoÄŸan / Karar
Henüz yorum yapılmamış.