Sosyal Medya

Amerika ve Rusya arasında dönen zor oyun

21-11-2019 07:04

Günümüzde Amerika Çin’e karşı Rusya’yı yanına almak için kapsamlı bir paylaşım uzlaşmasına girmiş olabilir mi? Umalım ki yoktur böyle bir şey! Yoksa Rusya’da bir Bolşevik ihtilali daha çıkması beklemekten başka çare kalmaz!


Rusya 19. yüzyıldan beri güçlü bir dünya devleti olarak milletlerarası siyaseti etkiliyor. Osmanlı Devleti’nin 18. ve 19. yüzyılda Rusya ile iliÅŸkileri her zaman önemini korumuÅŸtur. Zaman zaman savaÅŸa varan bu iliÅŸkiler Rus yayılması sebebiyle nadiren dostluk kelimesiyle ifade edilebilecek bir mahiyet kazanmıştır. Gerçi 1833’te Hünkâr Ä°skelesi AndlaÅŸması var Ruslarla. Ä°ÅŸe bakın ki, bu anlaÅŸmayı kabule zorlanmamızın sebebi, Mısır’ı ele geçiren ve sonra vali olarak kabul edilen Kavalalı Mehmed Ali PaÅŸa’nın metbuu olduÄŸu Osmanlı Devleti’ne isyanıdır. Ä°syanın sebebi, Vehhabi Ayaklanmasını bastırmada rolü olan oÄŸluna Suriye valiliÄŸini istemesi. Merkez bu emrivakiyi kabul etmedi ve oÄŸul Ä°brahim PaÅŸa ordusuyla Kütahya’ya kadar dayandı…
 
Bu ilerleyiÅŸ, aslında dönemin güçlü devletlerini ilgilendirmeliydi. Buna raÄŸmen Fransa ve Ä°ngiltere gereken ilgiyi göstermedi. Akdeniz’e inme projesi her zaman gündemde olan Rusya da elbette konuyla ilgiliydi. Donanmasından bazı gemileri gönderip BoÄŸaz’da demirletti. Osmanlı hariciyesi Rusya’nın konumu üzerinden Ä°ngilizleri harekete geçirmeye çalıştıysa da muvaffak olamadı.
 
Bu anlaÅŸma gizli maddeleriyle Ruslara boÄŸazlar üzerinde bazı haklar tanıyordu. Neticede mesele “boÄŸazlar meselesi”ne dönüÅŸtü ve iÅŸe Avusturya Fransa ve Ä°ngiltere karıştı.
 
Ä°ÅŸte tanzimata giden yol, belki de bu anlaÅŸmanın gelecekte yol açacağı tehlikeler üzerine Ä°ngilizlerin Rusya’ya karşı Osmanlı Devleti’ni destekleme siyasetine sevketmesiyle açıldı. 19. yüzyılın sonunda kadar, Osmanlı Rusya’ya karşı Ä°ngiltere’yi yanında hissetti. Arada Kırım harbini de unutmamak lâzım.
 
Sonra ne oldu?
 
Osmanlı hilafetinin gücünden sömürgelerde yararlanmak isteyen Ä°ngilizler bir süre sonra gördüler ki, Osmanlı Devleti Ä°slâm dünyası için bir atıf merkezine dönüÅŸüyor. Bu arada Ä°ttihad-ı Ä°slâm veya panislamizm kavramı yaygınlaşıyor. Ve güçlü bir dayanışma hissi oluÅŸuyor.
 
Sultan Abdülhamid’in güçlenen Almanya’ya dayanarak Ä°ngilizlere karşı sürdürdüÄŸü denge siyaseti bir süre sonra Ä°ngilizlerin Osmanlı Devleti’ni, sömürgeci siyasetinin önünde engel olarak görmelerine yol açtı. Bu onları Osmanlı hilafetini yok etme fikrine götürdü ve Ruslarla Ä°ngilizler Osmanlı devletin paylaÅŸmakta anlaÅŸtılar…
 
***
 
Birinci Dünya Savaşı yaklaşırken, Osmanlı donanması için Ä°ngiliz tersanelerinde gemiler inÅŸaa ediliyordu. Ä°ngilizler, bu gemileri paraları ödendiÄŸi halde vermediler. Osmanlı’yı Alman blokuna mahkûm ettiler. Çünkü Ruslarla anlaÅŸmışlar, Fransa ve Ä°talya’yı da bu anlaÅŸmaya dahil etmiÅŸlerdi. Bu tam bir paylaşım anlaÅŸması idi.
 
Bu felaketli durumdan Rusya’da BolÅŸevik ihtilalinin patlamasıyla kurtulduk! SoÄŸuk savaÅŸ döneminde de 19. yüzyıldaki konumumuza döndük. SoÄŸuk harp bitti, medeniyetler çatışması baÅŸladı!
 
Suriye meselesi patladığında Rusya taraflar arasında açık olarak var mıydı? Bizim kanaatimiz Rusya’yı denkleme Obama döneminde ABD’nin kattığı yönünde. Türkiye’ye karşı operasyonu tek başına yapmamak için böyle bir yola girildiÄŸini düÅŸünüyorum. Ne de olsa stratejik müttefikimiz!
 
Dönelim Suriye meselesine…  ABD Barış Pınarı harekatı üzerine askerlerini çekti, üslerini bıraktı. Ne oldu? Buralara Rusya yerleÅŸti. ABD’nin Suriye’deki güçleri uzaktan kumandalı. Rusya öyle mi ya?
 
Görünen ÅŸu: ABD ve Rusya anlaÅŸmışlar. Bu anlaÅŸmanın boyutları hakkında bir bilgimiz yok. Türkiye adeta oyalanıyor. Bu arada Suriye’ye ilaveten Irak, Lübnan ve Ä°ran karışıklıklar içinde. Bunlar nereye kadar tesadüf?
 
Ne Amerika’ya  ne de Rusya’ya güvenmemiz için sebep yok.
 
BolÅŸevik ihtilalinin akabinde ihtilalciler Ä°slâm dünyasının emekçilerine bir beyanname yayınladılar ve çarların imzaladığı Müslümanların aleyhine olan anlaÅŸmaları tanımadıklarını açıkladılar. O büyük paylaşım anlaÅŸmasından o zaman haberimiz oldu. BoÄŸazlar ve Anadolu’nun kuzey batısı Ruslara veriliyordu. Ä°ngilizlerin, Fransızların ve Ä°talyanların payları da belli idi…
 
 
 
Müellif: D. Mehmet DoÄŸan / Karar
 
Millî Mücadele iÅŸte bu ÅŸartlarda baÅŸladı. Rusya’nın konum deÄŸiÅŸtirmesi sonucu etkiledi.
 
Günümüzde Amerika Çin’e karşı Rusya’yı yanına almak için kapsamlı bir paylaşım uzlaÅŸmasına girmiÅŸ olabilir mi? Umalım ki yoktur böyle bir ÅŸey! Yoksa Rusya’da bir BolÅŸevik ihtilali daha çıkması beklemekten baÅŸka çare kalmaz!

Etiketler :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.