Sosyal Medya

Güncel

Türk Boylarında Ayaz Ata Öyküsü

12-11-2019 18:42

Ayaz Ata öyküsü bizlere eski folklorumuzdan gelmektedir. Ayaz Ata hakkında nice hikayeler ve masallar anlatılmıştır.



Onu ilk önce soÄŸuktan çıkmış bir ruh olarak tanımlamışlardır. Bu anlatımlarla 19 asrın sonlarında iyi niyetli, yardımsever, Ayaz Ata kimliÄŸi ortaya çıkar. Ä°lk önce ona “Kutsal Baba”, “Çam Baba”, daha sonra “Ayaz Ata” demiÅŸlerdir.
 
Hikayelere göre ona iyiliklerinde yardım ve eÅŸlik eden kızı, bazı hikayelere göre de torunu olmuÅŸtur. Ona da “Ayaz Kız” yada “Kar Kızı” ismini vermiÅŸlerdir.
 
Ayaz Ata tüm ihtiyacı olan insanlara gizli yardım ederek onları mutlu etmiÅŸtir. Yaptıkları iyilikler hep gizemli kalmıştır. Ayaz Ata Özbekçe: “Ayoz Bobo” veya “Ayaz Ota”, Kırgızca: “Ayaz Ata””, Kazakça: “Ayaz Ata” denilip Türk, Altay ve Orta Asya mitolojilerinde, özellikle Kazaklarda ve Kırgızlarda SoÄŸuk Tanrısı olarak tanınır. Ayaz Ata, “Ayas Han” olarak da bilinir ve ay ışığından yaratılmıştır da denilmektedir.
 
Burada adı “Ak Ayas” olarak da geçer. Bu hikâyeye göre Ülker burcunun altı yıldızı göÄŸün altı deliÄŸidir ve oradan soÄŸuk hava üfler. Böylece kış gelir. Ayaz, tüm Türk halklarında yakıcı soÄŸuk anlamına gelir. Ay’ın gökte rahatlıkla görüldüÄŸü açık havalarda meydana geldiÄŸi için Ay Tanrısı’nın (veya ona baÄŸlı Ayas Han’ın) gönderdiÄŸi düÅŸünülür.
 
 
Ayaz Ata bazı kültürlerde kışın soÄŸukta ortaya çıkan ve kimsesizlere, açlara yardım eden bir evliyadır.
 
Kimi görüÅŸlere göre “Ayas Han” ile aynı kiÅŸidir. Kazaklarda kışın karşılanması ile ilgili olarak “SoÄŸumbası” isimli bir eÄŸlence bulunmaktadır. Ä°lk karın yaÄŸması ve ilk soÄŸuÄŸun vurması ile kutlanan bayramdır. Bu bayramla bir ilgisi olması muhtemeldir.
 
Bazı Kazak araÅŸtırmacılara göre de Ayaz Ata Noel Baba’dan esinlendiÄŸi düÅŸünülür.
 
Özbekçede “Åžahta” sözcüÄŸünün “Ocak” anlamına gelmesi ise kelimenin anlamı açısından dikkat çekicidir. Azerbaycan Türkleri’nde de “Åžahta Baba” olarak geçer. BaÅŸkurt dilinde, Ayaz Ata, “Kış Babay” (“Kış Babası”) olarak yer alır. Torunu ise “Karhılıu” (“Kar Güzeli”) adıyla anılır. Tatar kültüründe “Kış Babay”, (“Kış Babası”), torunu ise “Kar Kızı” (“Кar Kızı”) olarak bilinir.

Etiketler :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.