Sosyal Medya

Hariri'nin stratejik istifasından sonra Lübnan için sırada ne var?

02-11-2019 19:21

Başbakan Saad Hariri'nin istifasından sonra olacaklar için en az üç senaryo var.



29 Ekim'de, Lübnan'da kitlesel protestoların patlak vermesinden 13 gün sonra, BaÅŸbakan Saad Hariri istifasını CumhurbaÅŸkanı Michel Aoun'a sundu ve bunu ülkeye çok ihtiyaç duyulan bir "olumlu ÅŸok" olarak nitelendirdi.
 
Ancak istifa, Hariri'nin iktidar oligarÅŸisinden tamamen uzak olduÄŸu anlamına gelmiyor. Daha ziyade, Aoun'un baÅŸkanlığı ele almasının önünü açan Gelecek Hareketi ile Hizbullah'tan Arındırılmış Vatansever Hareket ittifakı arasında 2016 siyasi anlaÅŸmasının parametrelerini deÄŸiÅŸtirme niyetini yansıtıyor.
 
Hariri ikinci kez aniden baÅŸbakanlık görevinden ayrılıyor. Ocak 2011'de Washington ziyareti sırasında Hizbullah ve Özgür Yurtsever Hareket'i (FPM) temsil eden bakanlar istifa ederek hükümetini geçersiz kılmıştı ve Hariri de Najib Mikati önderliÄŸinde yeni bir oluÅŸum düzenine yol açarak istifa etti.
 
Ancak bu kez, Hariri'nin siyasi çıkışına yol açan farklı bir baskı kaynağı oldu: Protestocular...
 
Protestocular, siyasi sınıfla baÄŸlantısı olmayan, teknokratlar tarafından yönetilen yeni bir hükümetin kurulmasını talep ediyorlar.Ancak bazı siyasi güçler direniyor ve geçen yıl seçilen mevcut Lübnan parlamentosunun bileÅŸimini yansıtacak yeni bir kabine kurmaya hazırlanıyorlar.
 
Lübnan'daki protestolar, Lübnan'daki siyasi ve güvenlik durumunu istikrara kavuÅŸturan, yolsuzluÄŸu ve hesap verebilirliÄŸi teÅŸvik eden mezhepsel güç paylaşımı anlaÅŸmasını güçlendiren 2016 baÅŸkanlık anlaÅŸması üzerinde baskı oluÅŸturuyor. Bu kamuoyu baskısı, iktidardaki oligarÅŸiyi bu siyasi anlaÅŸmadan önceki siyasi hesaplarına geri dönmeye davet ediyor.Siyasi sınıf, protestocuların deÄŸiÅŸim çaÄŸrılarını dinlemek ve yönetim kavramını yeniden düÅŸünmek yerine, iktidarda kalmak için siyasi pozisyonlarını tahkim etmek ve sürdürmek niyetinde oldukları görünümü veriyorlar. 
 
Hariri, Ä°lerici Sosyalist Parti genel baÅŸkanı Walid Jumblatt ve Lübnan Kuvvetleri BaÅŸkanı Samir Geagea ile el ele verip, CumhurbaÅŸkanı Aoun'un damadı ve dışiÅŸleri bakanı Gebran Bassil'i görevden alarak bu siyasi ''güç paylaşımı'' anlaÅŸmasınının parametrelerini zayıflatmak istemiÅŸti.Hariri'nin bu tavrı, ayrıştırıcı söylemi ve hükümet düzeyinde iktidarı ele geçirmeye çalışması nedeniyle geniÅŸ çapta eleÅŸtiri almıştı.
 
Hizbullah ve Aoun ÅŸimdilik onu hükümette tutmakta ısrar ediyorlar. Ancak, baÅŸkanın tutumu, kendi ailesindeki iç çekiÅŸmeler göz önüne alındığında hükümetteki durumu belirsiz görünüyor. Aoun'un üç kızından ikisi Bassil'in babalarının güvenilirliÄŸini ve mirasını lekelediÄŸine ve gitmesi gerektiÄŸine inanıyor. Öte yandan da Hizbullah, Hariri'nin baÅŸbakanlık görevini sürdürmesi halinde Bassil'in hükümetten çıkarılmasını kabul etmeyeceÄŸini bildirdi.Top ÅŸimdi Hizbullah ve Aoun'un sahasında görünüyor.
 
BaÅŸbakan Hariri
 
Bu noktada, farklı olası sonuçları olan üç senaryo var.
 
Ä°lk olarak, Hizbullah ve parlamentodaki müttefikleri Hariri'ye yeni bir kabine kurma yetkisi verebilirler ve bu durumda baÅŸbakan, Hizbullah-FPM'yi mutlu eden bir kabine kurmaya mı yoksa protestocuların talebini kabul edip  yürürlüÄŸe koymaya karar vermek zorunda kalacak. 
 
Hizbullah ve Aoun, kamuoyu baskısına ve kendi siyasi hesaplarına baÄŸlı olarak direnmeye veyahut kolaylaÅŸtırmaya karar verebilirler. Hizbullah için  erken parlamento seçimleri, teknokratlar tarafından yönetilen bir hükümete teslim olmak ve gücünü azaltabilecek yeni bir siyasi süreç anlamına gelebilir. Hariri teknokratlardan oluÅŸan bir hükümeti ele alırsa, bu Hizbullah'ın ülkenin siyasi sistemine dahil olmaktan geri adım attığı anlamına gelebilir.
 
Ä°kinci senaryo, Hizbullah ve müttefikleri de yeni kabinenin meclis oylamasında başı çekebilecek ve Hariri'nin yerine güvenilir bir baÅŸbakan atayabilecekler. Yeni baÅŸbakan, Hizbullah ve Hariri'nin rızasıyla protestocuları yatıştıracak teknokratik bir kabine kurmaya çalışabilir, ancak her iki partinin de kontrol edemedikleri bakanlara politikayı teslim edeceÄŸini hayal etmek zor.
 
Üçüncü ve en olası senaryo, mevcut kabinenin yakın gelecekte geçici bir hükümet olarak kalması ve siyasi oligarÅŸinin bekleme oyununa olan bahislerini atması. Bu da, ülkenin siyasi ve ekonomik felcini süresiz olarak uzatacağı için protestoculara vazgeçmeleri için baskı uygulayacak.
 
Bu nedenle Hariri'nin istifası, krizi çözmekten çok uzak kaldı ve ülkeyi siyasi kargaÅŸaya daha da itti. Kısa vadede, Lübnan'ın çeÅŸitli güç dengelerini tartana kadar siyasi bir çıkmazla karşı karşıya kalması olası. Hızlı bir çözüm büyük ölçüde Hizbullah'ın kendi seçmenlerinin önemli bir bölümünün karşı tarafında inkar da bulunup bulunmayacağına ya da esneklik gösterip nihayetinde Lübnan ayaklanmasının yeni gerçeklerini tanıyıp tanımayacağına baÄŸlı olacak.
 
Müellif: Joe Macaron / ABD OrtadoÄŸu politikalır Analisti / Kaynak: Al Jazeera English
 
Mütercim: Hasan Nurhan Çelik

Etiketler :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.