İbrahim Tenekeci: İnsanın içinde olacak
Follow @dusuncemektebi2
Çocukluk ve ilk gençlik yıllarımızda, gülü olan evleri parmakla gösterirlerdi. Öyle nadirdi. Şimdi yol kenarlarına bile gül dikiyorlar. İnanılmaz bir bolluğun içindeyiz. Buna karşılık, eskiden gülün manevi bir tarafı vardı. Şimdi dekorasyon malzemesi gibi bir şeye dönüştü.
Fırsat buldukça Alibeyköy semtindeki belediye fidanlığına gidiyorum. Aslında böyle yerlere gitmek, birkaç saksısı olanlar için sadece üzüntü veriyor. Ä°thal ve yerli, aklınıza gelebilecek her türden çiçekler, aÄŸaçlar. Hangi birini sayalım? Kekik, nane, biberiye, altın çanağı, sardunya, ortanca, lavanta, karanfil, zambak, defne… Sığla fidanı bile var. Fiyatları da uygun sayılır.
Yirmili yaÅŸların başında, begonvil çiçeÄŸini görmek için Büyükada’ya gittiÄŸimi hatırlıyorum. Oraya tek gidiÅŸim odur zaten. Åžimdi nereye baksak begonvil görüyoruz. En makul çiçeklerden biri oldu kendisi.
Çiçekler, rabbimizin en güzel tecellisidir. Fakat garip ve anlaşılmaz bir yere geldik. Özellikle bizim camia. Yani çoÄŸunluÄŸunu köy ve kasaba kökenlilerin oluÅŸturduÄŸu mütedeyyin kesim. Siyaset ve ticaretin dışındaki her ÅŸeyi ‘çiçek böcek edebiyatı’ diye küçümseyen, hafife alan büyük bir kitle oluÅŸtu. Ä°nceliÄŸin yerini kabalık alıyor.
Nihayet dergisi, temmuz sayısında oldukça faydalı bir dosya yapmış: KuÅŸlar, böcekler, otlar. EmeÄŸi geçen herkese teÅŸekkür etmek isterim. Ä°slâm Dalp, ot toplamak bahsini kaleme almış. Ben de yıllar evvel ÅŸiirini yazmıştım: Ot Toplayan Kadınlar.
Bir kuÅŸ fotoÄŸrafçısıyla tanışmıştım. Nadir bir kuÅŸ türünün fotoÄŸrafını çekebilmek için Ä°stanbul’dan Hatay’a dört kez gitmiÅŸ. Nasibi deÄŸilmiÅŸ demek ki. Hâlâ o kuÅŸun peÅŸinde. Ä°çimizden kaç kiÅŸi, arkadaşımızın bu çabasını anlayabilir? Ne gereÄŸi var, öyle deÄŸil mi?
Ä°ÅŸte bu fotoÄŸrafçıların kurduÄŸu bir internet sitesi var. Türkiye’nin tüm kuÅŸları. (trakus.org) Ara sıra girip bakıyorum. Nihayet, bu sitenin fotoÄŸrafçılarından biri olan ve aynı zamanda kuÅŸ gözlemcisi Özmen Yeltekin’le kıymetli bir söyleÅŸi gerçekleÅŸtirmiÅŸ. Okumak lazım.
***
AÄŸaçlara bile ideoloji penceresinden bakmaya baÅŸladık. Onları da siyasete âlet ediyoruz. Bölücü terör örgütünün yaktığı muazzam ormanlara kayıtsız kalanlar, devletin kestiÄŸi birkaç aÄŸaç için eylem yapabiliyor. AÄŸaçların hakkını savunmak için kurulmuÅŸ bazı derneklerin tavrı genellikle böyledir.
Bir plan doÄŸrultusunda aÄŸaçlar kesilir, yeni fidanlar dikilir. ‘Orman gençleÅŸtirme sahası’ ilan edilen bölgeler olur. Sadece bugün yapılmıyor bunlar.
Yine, devletin ormanları sıkı bir koruma altına aldığını, sıkı tedbirler uyguladığını biliyoruz. Kaçak aÄŸaç kesimi geçmiÅŸ yıllarda hayli yaygındı. Bu iÅŸi meslek olarak yapanlar vardı. Åžimdi böyle bir ÅŸeye teÅŸebbüs etmek, ileri derecede cesaret istiyor.
Son gezimizde birkaç daÄŸ köyüne uÄŸradık. Onca yeri gezdik. Sadece bir tane ahlat aÄŸacı görebildim. Hepsi buharlaÅŸmış sanki. Nedenini bölgenin yerlisi arkadaÅŸa sordum. Cevabı: “Ormandan çam, gürgen, kayın, meÅŸe gibi aÄŸaçları kesmek imkânsız hale gelince, insanlar yabani meyve aÄŸaçlarına yöneldi. Onlar henüz yasak deÄŸil.” Olan yine garibana olmuÅŸ anlaşılan.
Tabiat bir bütündür. AÄŸaçlar sadece görünen kısmıdır.
TopraÄŸa çöp atan, suları kirleten, kuÅŸları gündemine almayan, avcılığın yasaklanması için çalışmayan, çiçekten anlamayan, otları tanımayan bir kiÅŸinin sadece aÄŸaçlara dikkat kesilmesi, ÅŸekilcilikten baÅŸka bir anlama gelmez. Ä°steyen üstüne alınabilir.
***
Saksı çiçekleriyle baÅŸladık, kırlarda ve daÄŸlarda yaÅŸayanlarıyla devam edelim.
Yaz tatillerinde köye giderdik. Köylüler salep toplamaya çıkardı. Topladıklarını ilçeye götürüp satarlardı. Yakın zamana kadar böyleydi bu. Köye son gittiÄŸimde, yol kenarları ve ormanın belli yerleri uyarı levhalarıyla doluydu. Orkidegiller familyasından olan salep koruma altına alınmış.
Salep soÄŸanı toplarken yakalanan kiÅŸilere son zamanlarda rekor cezalar veriliyor. Bir haber: Zonguldak’ta salep toplayan dört kiÅŸiye 240 bin lira idari para cezası kesilmiÅŸ. Suçları, biyolojik çeÅŸitliliÄŸi tahrip etmek. Konuyla DoÄŸa Koruma ve Milli Parklar Ä°l MüdürlüÄŸü ilgileniyor.
Tunceli’de koruma altındaki ters lale soÄŸanlarını alan üç kiÅŸiye 160 bin lira para cezası verildi. Görüntüleri sosyal medyaya da yansıdı. Ters lalenin bir diÄŸer adı da AÄŸlayan Gelin’dir. Burada ‘aÄŸlatan’ olmuÅŸ.
Ormanlar, nadir çiçekler ve nesli tehlikede olan hayvanlar artık devlet tarafından korunuyor. Öte yandan: EÄŸitim, bilgilendirme, cezai önlemler, caydırıcı tedbirler, resmi görevliler, kolluk kuvvetleri ancak bir yere kadardır. Ä°nsanın içinde olacak.
Tabiatın manevi tarafını önce kendimiz öÄŸrenmeli, sonra evlatlarımıza öÄŸretmeliyiz. Topraktan uzaklaÅŸan insanın neye yakınlaÅŸtığını iyi anlamak gerekiyor.
Henüz yorum yapılmamış.