Sosyal Medya

İbrahim Kahveci: Yeni Yıla Yeni Bir Elektrik Zammı İle Girebiliriz

03-10-2019 07:46

İbrahim Kahveci, Karar gazetesindeki bugünkü köle yazısında son elektrik zammından yola çıkarak ekonominin yakın gelecekteki görünümü hakkında düşüncelerini kaleme aldı. Yazar; 'Elektrik ve doğalgaz zamları ile vatandaş ödeyecek, şirketler rahat edecek ve böylece bankalardaki 47 milyar dolarlık enerji kredileri ödenebilir olmaya başlayacak.' dedi.



Zamlar peÅŸ peÅŸe geliyor olsa da henüz bu iÅŸ bitmedi.
 
Konut sektöründeki sorunu kamu bankalarından zararına kredi vererek kısmen aÅŸmaya çalışıyoruz. Ama enerji sektöründe sorun vatandaÅŸ üzerinden çözülüyor.
 
Elektrik ve doÄŸalgaz zamları ile vatandaÅŸ ödeyecek, ÅŸirketler rahat edecek ve böylece bankalardaki 47 milyar dolarlık enerji kredileri ödenebilir olmaya baÅŸlayacak.
 
Bu zamların bir kısmı 2015-2018 arası politik, yani yanlış yönetim zamlarından geliyor. Kalan bir kısmı ise artan kur yüzünden... Yani kur maliyeti.
 
Dolar yükselince bana ne Amerikan dolarından diyen var ise iÅŸte faturanız kapıya gelmeye baÅŸladı. Faiz düÅŸecek ki enflasyon düÅŸsün teorisinin de bu faturalarda payı epeyce yer alıyor zaten.
 
Biz asıl iÅŸimize dönelim.
 
TÜÄ°K-TÜFE hesabında elektrik fiyatı ÅŸu ÅŸekilde yer alıyor.
 
Tabloya baktığımızda 2016 başından 24 Haziran 2018 seçimlerine kadar nerede ise hiç zam yapılmamış. Partili CumhurbaÅŸkanlığı Sistemi ve seçimi için inanılmaz bir popülist politika uygulanmış ve maliyetler gizlenmiÅŸ. Özellikle 2017 ve de 2018’de...
 
Hatta 31 Mart 2019 yerel seçimleri için de 2019 başında fiyatlarda yüzde 10 indirime gidilmiÅŸ ve tekrarlanan Ä°stanbul seçimlerinin bitimine kadar zam yapılmamış. Ama ardından bolca zamlar gelmeye baÅŸladı tabii.. Hem de fazlası ile ve de devamı gelecek nitelikte.
 
Hatırlarsanız aylardır BOTAÅž bilançosunu yazdım. Geçen yıl BOTAÅž’ın borçları 10,2 milyar liradan 26,5 milyar liraya yükseldi. Bu borç artışının önemli bir kısmı (8,8 milyar TL) satılan gazın parası tahsil edilmediÄŸinden. Yani BOTAÅž bazı firmalara parasını almadan gaz satmış.
 
Bu borç maliyeti ithal maliyetinin (ağırlık kur etkisi) yanına yeni bir yük bindirmiÅŸ oldu.
 
Gelelim ikinci meseleye:
 
Åžubat 2018’de elektrik fiyatı 0,4482 kuruÅŸ. Aynı tarihte BOTAÅž’ın elektrik üretim ÅŸirketlerine ham satış fiyatı 0,800 kuruÅŸ (SM3).
 
Elektrik fiyatları temmuz ayındaki yüzde 15’lik zamla 0,6181 kuruÅŸa yükseliyor. Ve son zamla fiyatların 0,7102 kuruÅŸ olacağını hesaplıyoruz.
 
Özetle elektriÄŸe Åžubat 2018’den bu yana yapılan toplam zam %58,5. Aralık 2018’e göre yapılan zam ise %18,9.
 
Mart seçimleri nedeniyle yapılan 6 aylık indirimi lütfen dikkate almayın derim.
 
Åžubat 2018’den bu yana elektriÄŸe yüzde 58,5 zam yapılıyor ama aynı dönemde BOTAÅž’ın doÄŸalgaz termik santrallerine yaptığı gaz satış fiyatına tam %100 zam yapılmış. Ekim 2019 itibariyle BOTAÅž gaz satış fiyatları ÅŸu ÅŸekilde (vergisiz):
 
Konut: 0,764 - 1,252 %63,9
 
Sanayi: 0,800 - 1,550 %93,8
 
Elektrik santralleri: 0,800 - 1,600 %100,0
 
Anlayacağınız doÄŸalgaz üzerinden elektrik üreten tesisler hala açıkta. Hala yeni zamlar gerekiyor ama sadece elektriÄŸe.
 
Bir enerji firması elektrik üretiminde ne kadar doÄŸalgaz termik santraline ağırlık vermiÅŸ ise o kadar daha zor durumda. Yok eÄŸer bunu diÄŸer elektrik üretim alanları ile dengelemiÅŸ ise maliyet riskini de azaltmış olacaktır.
 
DoÄŸalgaz-elektrik üretim maliyetlerinde bir dengelenme yoluna gidilmesi gerekiyorsa ve de doÄŸalgaz satış fiyatlarında bir indirim veya zam yapılmaz ise elektrik için bir yüzde 25’lik zam oranı daha cepte beklemektedir. Fakat bu oranlar için henüz bu yıl için bir ÅŸey söylemek çok zor.
 
Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) Ankara Åžubesi YKB Ömürhan Soysal’ın ÅŸu açıklamasını gördüÄŸümde zaten hesapların ortada olduÄŸunu anlıyoruz. Soysal “Uygulanan bu politika ile Ocak ayında yeni bir zam kaçınılmazdır” diyor.
 
Åžu durumda YEP kapsamında fiyatları zaten belli; doÄŸalgaz termik santraller ise zaten hala maliyet baskısı altında. Geriye ithal ürün kullanmayan yerli büyük HES gibi santrallere baÄŸlı enerji ÅŸirketleri kalıyor.
 
Ama sistemi de bu projeler kurtaramaz.
 
Kurtaramaz çünkü Rusya ve Ä°ran üzerinden garantili gaz alıyoruz. Yani almadığımız gazın parasını ödemek zorunda kalacağız. O nedenle konutların ve sanayinin gaz tüketimi bu garantileri doldurmaktan uzak.
 
Bu yıl doÄŸalgaz termik santrallerinin nerede ise yarısı çalışmadan boÅŸta bekledi. Hala elektrik tüketimi azalmaya devam ediyor. Kriz özellikle sanayide elektrik tüketimini yüzde 6-9 oranında azaltmış durumda.
 
Ä°ÅŸin sonu mu?
 
Dua edelim petrol fiyatlarına endeksli satın aldığımız doÄŸalgaz fiyatları düÅŸsün. Brent petrol yükselmesin. Hatta dolar/TL kuru da yükselmesin ki doÄŸalgaz fiyatlarında indirim için yol gözleyelim. Aksi halde yeni yıla yeni elektrik zammı ile girebiliriz.

Etiketler :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.