Sosyal Medya

Taha Akyol: Türkiye’nin ta Kanuni zamanından beri sorunu, yeterince ihracat yapamamak

01-10-2019 07:44

Deprem toplanma alanlarının AVM’lere dönüşmesi rant ekonomisinin ne boyutlara tırmandığının bir göstergesidir. Rant ekonomisi krizin de asıl sebebidir.



Bu gerçek, iktidarın Temmuz 2019’da yasalaÅŸtırdığı “11. Kalkınma Planı”nda de teknik dille ifade ediliyor.
 
Ä°stanbul’da deprem toplanma alanı olarak belirlenen 493 bölgeden 416’sına AVM ve rezidans yapılmış olması her ÅŸeyi anlatıyor.
 
Elbette yerleri değişebilir ama miktarı ve dağılımı bozulmamalıydı.
 
‘TAÅžA TOPRAÄžA GÄ°TTÄ°’
 

 

CumhurbaÅŸkanlığı sistemi döneminde hazırlanan “11. Kalkınma Planı”nında, geride kalan 2014-2018 arasındaki beÅŸ yıllık dönem konusundu ÅŸu tespit yapılıyor:
 
“Sabit sermaye yatırımları, bu dönemde ortalama yüzde 4,5 oranında artarken, kaynakların sanayi sektöründen ziyade dış ticarete konu olmayan sektörlere yönelmesiyle üretkenlik arz eden alanların yatırım kompozisyonu içindeki payı görece azalmıştır. Orta ve uzun vadede ekonominin potansiyel büyüme oranının artırılması için ülkemizin küresel deÄŸer zinciri hiyerarÅŸisindeki konumunu yükseltecek verimli alanlara yönelik yatırımlara ihtiyaç sürmektedir.” (Paragraf 130)
 
Ne diyor?..
 
Ekonomi politikalarında sanayi sektörünün yeterince desteklenmediÄŸini söylüyor.
Kaynakların “dış ticarete konu olmayan sektörlere”, yani öncelikle inÅŸaata yöneldiÄŸini söylüyor…
 
Sanayici Rahmi Koç ne demiÅŸti:
 
“Yatırımların çoÄŸu taÅŸa topraÄŸa ve çimentoya gitti. Oysa memlekete ihracat getirecek, rekabeti kuvvetlendirecek, ‘greenfield’ dediÄŸimiz yeni yatırımlar, yeni fabrikalar, yeni iÅŸler açılması lazımdı... Uluslararası rekabette 7-8 yıl yerimizde saydık, ilerlemedik.” (18.2.2016)
 
2019 yılında, resmî 11. Plan’da da söylenen budur.
 
 
BABACAN SÖYLEMÄ°ÅžTÄ°
 
Ä°nÅŸaat sektörü elbette gerekli ama bir noktadan itibaren kaynakları öncelikle sanayiye yöneltmek gerektiÄŸini Ali Babacan ÅŸöyle ifade etmiÅŸti:
 
“Bir gecede bir kalem deÄŸiÅŸikliÄŸiyle, mevzuat deÄŸiÅŸikliÄŸiyle saÄŸlanan rantların söz konusu olduÄŸu bir alan varken, ister istemez sanayi gibi uzun vadeli, gerçekten çok emek isteyen, ciddi fedakarlık isteyen bir sektöre ister istemez ilgi düÅŸebiliyor. Bunu yeniden bir dengelememiz gerekiyor.” (Finans Zirvesi, 17 Eylül 2014)
 
Babacan ÅŸu çok önemli uyarıyı da yapmıştı:
 
“Gayrimenkulde her bir proje yeni bir tekel. Sanayici birikimini sanayiye mi yatırsın, yoksa rezidans, AVM mi yapsın; oraya kayış var, bu tehlikeli. ÜreteceÄŸiz, hak edeceÄŸiz daha sonra lüks AVM’lerde alışveriÅŸ yapacağız, daha lüks konutlarda oturacağız. Üretmeden dışarıdan saÄŸlanan krediyle lüks alışveriÅŸ, lüks konut Türkiye’yi çıkmaza sokabilir” (CNBC, 23 Temmuz 2014)
 
Babacan “dikey mimari”nin iktisadi zararlarını da anlatmış, haksız eleÅŸtirilere hedef olmuÅŸtu!
 
DavutoÄŸlu’nun baÅŸbakanlığı döneminde bu tür rantları vergilendirmek için çalışmalar yapılmışsa da orada kalmıştı.
 
Meselenin sadece ÅŸehirlerin betonlaÅŸması deÄŸil, ekonomiyi de krize soktuÄŸu açık.
 
‘Çılgın proje’ de nihayet bir inÅŸaat projesi deÄŸil mi?..
 
KANUNÄ°’DEN BERÄ°
 
Halbuki Türkiye’nin ta Kanuni zamanından beri sorunu, yeterince ihracat yapamamak ve uluslararası ekonomik rekabetle baÅŸa çıkamamaktır.
 
Bu ancak sanayi ve teknolojiyle mümkündür.
 
Ayrıca “rant ekonomisi”nin insan tipiyle, “endüstriyel insan” tipinin farklı olduÄŸunu da unutmamak lazım; eÄŸitim ve zihniyet sorunu yani…
 
Bu konuda iki eser tavsiye etmek isterim: Merhum Erol Göngür’ün dilimize kazandırdığı John Nef’in “SanayileÅŸmenin Kültürel Temelleri” adlı kitabı… Murat Yülek’in “Ulusların YükseliÅŸi” adlı yeni kitabı.
 
11. Kalkınma Planı’nda bu gerçekler teknik terimlerle anlatılıyor, çözümün sanayileÅŸme, teknoloji ve ihracat olduÄŸu birçok bölümde vurgulanıyor.
 
Mesela geçen dönemde dünya bizi kıskanıyor dediÄŸimiz ekonomik büyümemizin ortalama yüzde 4.9 olduÄŸu ama bunun 3 puanının tüketimden, sadece 1.3 puanının sabit sermaye yatırımlarından, 1 puanın da ihracattan geldiÄŸi belirtilerek sanayi ve ihracatın önemi vurgulanıyor. (Paragraf 131)
 
Ne hamasi kavgalar yaptık değil mi? Halbuki zaaflarımızın asıl sebebi sanayileşme noksanımızmış!
 
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak dün Üç Yıllık Program açıklamasında sanayileÅŸmeyi iÅŸaret etti, rant vergisi imasında bulundu...
 
Güzel fakat bunun için oy hesabını rafa kaldırarak “iktisadi rasyonalizm”in gereÄŸini yapmak lazım.
 

Etiketler :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.