Sosyal Medya

Özel / Analiz Haber

Kemal Sayar: Bir evi yuva yapan nedir?

30-09-2019 09:20

Bir önceki yazım kimi hanım okurlarımızdan eleştiri aldı. Neden eve yorgun argın gelen kişi erkek olsundu? O halde bu yazıya alternatif senaryoyla başlıyoruz. Adam, gecenin geç saatinde arkadaşlarıyla hoş beşten eve gelir. Gün boyu onu beklemiş olan eşi üç beş kelam etmek için kapıda karşılar ve sofraya buyur eder. Selam faslından sonra kelam faslı bir türlü açılamaz zira adam zaten toktur ve eve gelir gelmez cep telefonuna gömülmüş, paralel bir evrene geçiş yapmıştır. Bu senaryoda hala cinsiyetçi bir tını var derseniz, dışarıda işinden yorgun gelen kişi hanımefendi olsun ve içeride televizyonda spor programına gömülmüş olan erkek, kafasını bile çevirmeden selamı alıp beyaz cama geri dönsün. Asıl mesele, insanın sevdiğinin yüzünde susuzluğunu gideremiyor oluşu.



Kısa bir zaman öncesine kadar insanlar doÄŸdukları ÅŸehirde yaÅŸar ve ölürlerdi. Modern zaman insanı evini kolay terk edebiliyor. Bellek uçucu ve uçarı. Kök salmıyor, derinlere inmiyor. Bireylerdeki “mekansal” ev algısı, “geçici” ev algısına dönüÅŸüyor. Mekanın deÄŸersizleÅŸmesi, meskun olmanın toplumsal iliÅŸkilerinden bizi mahrum bıraktığı için, dikkatimizi harekete, yer deÄŸiÅŸtirmeye ve küresel hız kültürüne tevdi ediyor. Oysa ev, Bachelard’ın dediÄŸi gibi, insanın düÅŸünceleri, anıları ve düÅŸleri için en büyük bütünleÅŸtirici güçlerden biridir. Evin öÄŸüdü, yaÅŸamlarımızda sürekli bir yankıdır.
 
Bugün mahremiyet adası ve tahayyül mekanı olmaktan çıkararak sığınaklara dönüÅŸtürdüÄŸümüz modern ev, artık adeta evdeki tüm bireylerin ihtiyaçlarını karşılayacak eÄŸlence merkezleri gibi tasarlanıyor. Bireycilik, ev içindeki yaÅŸama da olanca hızıyla etki etmiÅŸ ve evin her odası ayrı bir interaktif yaÅŸam alanı gibi tasarlanmıştır.  Birbirimizden ayrı, yan yana yaÅŸayabildiÄŸimiz bir eÄŸlence merkezi olarak ev. Bir tefekkür, dayanışma, manevi bir çekim merkezi olmak yerine bir oyalanma adacığı. Ä°ÅŸte bu evin anlamdan boÅŸalmasıdır. ÇocuÄŸun kendisini daha geniÅŸ bir bütünün parçası, karı kocanın birbirlerini daha yüksek bir mefkurenin taşıyıcısı olarak algılamadığı bir ev, anlamdan boÅŸalmıştır.
 
Aileyi bir arada tutan ÅŸey yakınlıktır. Menfaatsiz, teklifsiz, hesapsız, maskesiz, sadece kendi olmanın tatlı huzuru. Ev yuva olmaktan çıkarılıp bir eÄŸlence merkezine veya bir pansiyona dönüÅŸtüÄŸünde, herkesin başının çaresine bakması gerekecektir. SoÄŸuyan insan iliÅŸkileri aileyi de muhasara altına almış bulunuyor ama yapmamız gereken, geçmiÅŸin yasını tutmak yerine, insan olmanın özüne sadık kalmak. Bu da evi yeniden sıcak bir yuva olarak tesis edebilmekle olur. Yani elektronik aletleri, bizi dış dünyanın keÅŸmekeÅŸine açan ve ruhlarımızı her türlü istilaya hazır hale getiren ekranları kapatarak, birbirimizin gözlerinin içine bakabilmekle. Dış dünyanın kaosunu, kendi içimizde,  evin sıcaklığı ve samimiyetiyle bir nebze söndürebiliriz.
 
Aile bireyleri evde kendilerini muhafaza altında ve güvenli hissedebilmek için ruhun çaÄŸrısına kulak vermeli ve birbirlerine olan o mesafeyi, sevgi sözcükleriyle yürümeye gayret etmelidir. Karı koca ve ebeveyn çocuk arasındaki mesafeyi kalplerimizi birbirine yakın kılarak kısaltmak zorundayız. Ama sadece gözlerimizin içine bakmak yetmez. Bir ufuk gözlerimizi kamaÅŸtırabilmeli, insan olmanın anlamına dair bir soru bir ruhtan diÄŸerine misafir gidebilmeli. Malayani olanın deÄŸil ruhu daha yukarılara kanatlandıracak bir bilincin kanatlarına tutunarak, hayatlarımızın ve ölümlerimizin boÅŸuna olmadığının bilgisiyle birbirimize uÄŸramalıyız. Bu dünyada misafiriz, evlerimizde ve bedenlerimizde misafiriz.
 
Saint-Exupery çok sevdiÄŸim bir bilge yazar, ÅŸöyle söyler: ‘Hayat bize aÅŸkın birbirimizin gözlerinin içine bakmak deÄŸil, birlikte dışarı aynı yöne bakmak olduÄŸunu öÄŸretir’. Evlilik terapisti Gottman çiftleri yıllarca izledikten sonra boÅŸanmayla sonuçlanan evlilik etkileÅŸimlerini dört ana baÅŸlık altında özetlemiÅŸtir. Çatışma zamanlarında eÅŸlerin birbirine karşı gösterdiÄŸi dört temel olumsuz tutum, yani ‘dört atlı’ ÅŸunlar:  AÅŸağılama, eleÅŸtiri, savunmacılık veya duvar örme. Bu dört atlı, bir bakıma narsistik kiÅŸiliÄŸin tezahürleri olarak karşımıza çıkıyor. Bir zamanlar sevdikleri kiÅŸiye ÅŸimdi saldıran veya onlardan uzaklaÅŸan eÅŸler, genellikle kendi ihtiyaçlarının artık karşılanmamasından mustariptir. Biz her zaman deÄŸiÅŸiyoruz ve aÅŸk da aynı kalmıyor. Gerçekte evlilikler, her kiÅŸi kendi kimlik ve gayesini geliÅŸtirebildiÄŸinde daha uzun ömürlü olabiliyor. Sıcak yuva, her bireyin kendisini rahatlıkla ifade edebildiÄŸi ve yaÅŸama hünerini serbestçe keÅŸfedebildiÄŸi bir yerdir. Bir aÄŸaç gibi derinlere kök salarken, dallarıyla gökyüzünü kucaklayan bireyler.
 
Haddi zatında âşık olmak kolay ama bir baÅŸka insanla yaÅŸamak zor. Romantik aÅŸk, diÄŸer kiÅŸinin bir ruh ikizi veya mükemmel uyumlu kiÅŸi olarak ülküleÅŸtirildiÄŸi bir süreci içerir. Âşıklar adeta, ‘birbirleri için yaratıldıkları’nı hisseder. AÅŸkın çılgınlığında ötekinin imgesi benim ihtiyaçlarıma göre yeniden kurulur. Sevilen kiÅŸiyi kendi benliÄŸimin bir imgesi olarak görür ve farklılıkları görmezden gelirim. Oysa ideal sevgiliyi bulma inancı bir yanılsamadır ve uzun ömürlü bir yakınlığa temel teÅŸkil edemez. Ä°liÅŸkinin bir yerinde büyü bozumu mukadderdir. Romantik aÅŸk pek sahip olmadığımız, yeterince sahip olmadığımız veya ona bel baÄŸlayacak kadar sahip olmadığımız bir ÅŸeye iÅŸaret ederek adeta mutsuzluÄŸu çağırır. Sonunda ya aÅŸk ölür ya da aşıklar. Tolstoy’un Anna Karenina’da söylediÄŸi gibi, ‘mutlu aileler hep birbirine benzer, her mutsuz ailenin ise kendine özgü bir mutsuzluÄŸu vardır’.
 
GeçmiÅŸte de pek çok mutsuz evlilik olduÄŸu halde boÅŸanmak çok daha zordu. Ancak insanlar yakınlık ihtiyaçlarını sadece evlilik bağından devÅŸirmiyordu. Evlilik bağının bu kadar kolay çözünmesinin bir sebebi de tek bir iliÅŸkiden artık çok ÅŸeyin bekleniyor olması. Toplumsal olarak parçalanmış bir dünyada sevgililer her ÅŸeyi yakın iliÅŸkilerinden bekliyor. Çünkü ÅŸu kalpsiz dünyada bir sığınak kalmamıştır ve görünen son sığınak da aÅŸk ve ailedir. Yüksek gerilim aileyi infilak ettiriyor. Olgun bir sevgi iliÅŸkisi için sevgililerin birbiri içine geçtiÄŸi, eriyip tek kiÅŸi olduÄŸu bir halden benliklerinin birbirinden ayrıştığı bir hale geçebilmek gerek. Öteki insanın farklı ihtiyaçları olabileceÄŸini kabullenmekle olgun bir yakınlığın yolunda ilk adımı atarız.
 
Büyülenmenin sona ermesi için birkaç yıl yeter. EvliliÄŸin sonsuza dek bir aÅŸk esrimesine gömülü olacağını sanan, aldanır. Evlilik sürecekse eÄŸer, ortak hedefler için birlikte gayret göstermenin, karşılıklı saygı ve dostluÄŸun ön plana çıkması gerekir. Bir insanla yaÅŸamak belki tüm duygusal ihtiyaçlarımızı karşılamaz, belki eÅŸimiz ruh ikizimiz falan da deÄŸildir. Ä°liÅŸkide mevcut olan, canlılığını devam ettiren her neyse ondan istifade etmemiz lazım. Dış dünyadaki ve iç alemimizdeki huzur kaynaklarımızı çoÄŸaltmamız da evlilik bağı üzerindeki gerilimi düÅŸürecektir.
 
On yıllar boyunca terapistler çocukların sorunları için anne babaları suçlamıştır. Sanki çocuk yetiÅŸtirmenin tek bir doÄŸru yolu varmış gibi. Mutsuzluk ve kötü davranışın bütün biçimleri kötü anne babalığa izafe edilmiÅŸtir. Çocukların anne babaların elinde bir hamur gibi yoÄŸrulduÄŸu ve hayatlarının daha sonraki dönemlerinde karşılaÅŸtıkları ruhsal sorunların kötü anne babalığın neticesinde ortaya çıktığına dair bir efsane oluÅŸturulmuÅŸtur. Bu, hakikatin ancak dörtte biri olabilir. Sadece çocukları deÄŸil, onların anne babalarını da incitmiÅŸ olan bir inançtır bu. Artık biliyoruz ki çocuk boÅŸ bir kâğıt deÄŸil:  Davranış genetiÄŸi üzerine yakın zamanlı çalışmalar, geliÅŸim üzerinde kalıtsal etkenlerin ebeveynlikten çok daha fazla rol oynadığını bize gösteriyor.
 
EÅŸler ve sevgililer, ötekinden kendilerini mutlu etmesini beklediÄŸinde hayal kırıklığına uÄŸrar. Ebeveynler çocuklarından kendilerini mutlu etmelerini beklediÄŸinde hayal kırıklığına uÄŸrar. Ailelerimizin tadını daha fazla çıkarmak için daha geniÅŸ sosyal ortamlara çıkmalıyız. Manevi bir ortak iklimi teneffüs etmek,  aile bireylerini bir ruhsal akrabalıkla birbirine baÄŸlar. Akrabalarımızla, iÅŸ arkadaÅŸlarımızla ve aynı toplumu paylaÅŸtığımız insanlarla daha sık birlikte olmalıyız. Yakınlık ve toplumsallık deÄŸiÅŸik baÄŸlanma ihtiyaçlarını giderir ve pek çok insan her iki türlü iliÅŸkiye de ihtiyaç duyar. Bu sebeple yakın aile çevresinin dışında da bir dizi baÄŸlanma geliÅŸtirmeye de ihtiyacımız var. Hayat bizim etrafımızda deveran etmiyor ve mutlak bir mutluluk yok. BaÅŸka insanlarla birlikte yaÅŸamak bize uzlaÅŸmayı ve ihtimamı öÄŸretir.
 
Bir evi yuva yapan, ocağında tüten muhabbettir. Güzellik, sıradan gerçekliÄŸi aÅŸan yaÅŸantılarda bize göz kırpar. Ruhun ebediyete kapı araladığı anlar, sevginin bizi güzelleÅŸtirmesine izin verdiÄŸimiz anlardır. Bir evi yuva yapan, orada bulduÄŸumuz güzelliktir. Demem o ki göz ve ruhlarımız birbirine deÄŸsin. Sonra omuzlarımız birbirine deÄŸsin de birlikte ufku seyredelim.
 
Kaynak: Gerçek Hayat

Etiketler :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.