Sosyal Medya

Orta Doğu uzmanı Valansi: Netanyahu'nun önünde hapis tehlikesi olduğu için başbakan olması önemliydi

18-09-2019 17:04

İsrail halkını beş ay sonra tekrar sandığa götüren erken seçimler bir kez daha Binyamin Netanyahu'nun liderliğini yaptığı Likud ile Eski Savunma Bakanı Benny Gantz'in liderliğini yaptığı Mavi ve Beyaz Parti arasında kıyasıya bir yarışa sahne oluyor. İsrail'de son sandıklar sayılırken Mavi ve Beyaz Parti Knesset'te bir sandalye fark ile Likud'un önünde bulunuyor.


Resmi olmayan seçim sonuçlarını deÄŸerlendiren Orta DoÄŸu uzmanı Karel Valansi, iki partinin de geçen seçime kıyasla oy kaybı yaÅŸadığını ancak eÅŸitliÄŸin bozulmadığına dikkati çekti. Valansi, Likud'un bir sandalye geride olmasıyla ilgili olarak da, "Netanyahu’nun hem hakkındaki soruÅŸturmalar, hem de olası bir Ä°ran-ABD yakınlaÅŸması nedeniyle sıkıntı yaÅŸadığını ve bunu yansıttığını söyleyebiliriz" yorumunda bulundu.
 
Netanyahu'nun yakın zamanda üç farklı yozlaÅŸma davasından hâkim karşısına çıkacağını hatırlatan Valensi, Likud liderinin BaÅŸbakan olması durumunda "meclis üyelerine görevleri süresince dokunulmazlık saÄŸlayan bir yasa  çıkarmak önceliÄŸi olacaktır" deÄŸerlendirmesinde bulundu.
 
Valansi'nin deÄŸerlendirmeleri ÅŸöyle:
 
Ä°srail’de sandıkların neredeyse tamamı açıldı. Son sandıklarda Likud ile Mavi ve Beyaz Parti neredeyse aynı oyu aldı diyebiliriz, bu sonucu nasıl deÄŸerlendiriyorsunuz? 
 
Resmi olmayan sonuçlara göre Gantz bir sandalye ile Netanyahu’nun önünde; 32’e 31 Nisan seçimlerinde her iki parti de 35’er sandalye kazanmışlardı. Demek ki genel bir düÅŸüÅŸ var. 6 ayda bir seçime gitmenin kızgınlığı olabilir seçmende. Ayrıca Netanyahu’nun hem hakkındaki soruÅŸturmalar, hem de olası bir Ä°ran-ABD yakınlaÅŸması nedeniyle sıkıntı yaÅŸadığını ve bunu yansıttığını söyleyebiliriz. SaÄŸ oylara gözünü diken Netanyahu’nun seçim günü sarf ettiÄŸi ve çok tepki çeken “Araplar sandıklara koÅŸuyor!” söylemi de oy olarak ona geri dönmemiÅŸ.
 
Netanyahu zorunlu olmasaydı bu seçimlere gitmezdi
 
Bir koalisyon hükümeti kurma konusunda hangi partiyi daha avantajlı görüyorsunuz? 
 
Devlet BaÅŸkanı Rivlin partilerle görüÅŸtükten sonra hükümet kurma görevi için bir kiÅŸiyi görevlendirecek. Bu illa ki en yüksek oyu alan olmak zorunda deÄŸil. Rivlin’in üçüncü bir seçimi engellemek isteyeceÄŸini düÅŸünüyorum. EÄŸer aralarındaki fark düÅŸük kalırsa Gantz’a verme ihtimali de var, ancak bu Netanyahu’nun hiç hoÅŸuna gitmeyecek. Üçüncü bir seçimi engellemek için birlik hükümeti de kurulabilir. Likud’dan bir baÅŸka isim öne çıkarılabilir. Hiçbir çözüm bulunamazsa, Aralık-Ocak gibi üçüncü bir seçim yapılabilir.  
 
Netanyahu’nun erken seçim kararı kendisini geçen haftalarda olduÄŸundan daha zor bir duruma sokacak diyebilir miyiz? 
 
Zorunlu olmasaydı bu seçimlere gitmezdi. Karşısında onu bekleyen üç dava var. Sonucu hapis ile bitebilecek bir süreç bu. Bu nedenle baÅŸbakanlık koltuÄŸuna oturmak onun için çok önemli. BaÅŸbakan olması durumunda meclis üyelerine görevleri süresince dokunulmazlık saÄŸlayan bir yasa  çıkarmak önceliÄŸi olacaktır. Bu duruma itiraz etmesi bir hayli mümkün olan Yüksek Mahkemenin yetkilerini de kısıtlama yoluna gidebilir. Bu da demokrasi adına ayrı bir tartışmayı tetikleyecektir. 
 
Bu beklenenden uzun süren seçim sürecinde ABD BaÅŸkanı Donald Trump’ın adını sıkça duyduk, hatta yüzünü sokaklarda Likud afiÅŸlerinde gördük. Sizce Trump’ın Netanyahu’ya verdiÄŸi destek seçmen üzerinde nasıl bir etki yarattı? 
 
Trump yönetiminin aldığı Ä°srail yanlısı kararların Netanyahu’nun Trump ile olan dostluÄŸu sayesinde oluÅŸtuÄŸu kanısı bir hayli yüksek. Özellikle Nisan seçimleri öncesi Netanyahu dünya lideri olduÄŸunu, farklı bir lige ait olduÄŸunu ve Ä°srail ile bir çok ülkenin yakınlaÅŸmasının kendi sayesinde gerçekleÅŸtiÄŸinin altını çizdi hep. Bu da onun vazgeçilmez ve yeri doldurulamaz lider imajını pekiÅŸtirdi. Ancak seçim sonrasına ertelenen bir barış planı var. Bu planın içeriÄŸinde, Ä°srail’in pek de hoÅŸuna gitmeyecek ancak ABD’ye kızgın Filistin tarafını masaya oturtabilecek ödünlerin olması gerekiyor. Bir de Trump-Ruhani görüÅŸmesi olabilir yakında. Bu da Netanyahu’yu endiÅŸelendiren bir konu. Ä°ran konusunda tek başına kalmak istemiyor.   
 
Ä°lhakın gerçekleÅŸeceÄŸini sanmıyorum
 
Netanyahu seçimlere kısa süre kala Filistin’in bir bölümünü ilhak etme vaadinde bulundu. Netanyahu’nun bu yıl yaÅŸadığı oy kayıplarından Ä°srail’de çoÄŸunluk artık barış istiyor sonucuna ulaÅŸabilir miyiz? 
 
Bu bir seçim vaadiydi. SaÄŸ kesimi oy kullanmaya ve baÅŸka saÄŸ partilere deÄŸil Likud’a oy vermeye teÅŸvik eden bir vaat. Belki yerleÅŸimler geniÅŸletilebilir, yeni yerleÅŸimler kurulabilir ancak ilhakın gerçekleÅŸeceÄŸini sanmıyorum. Öte yandan, Ürdün Vadisi Ä°srail’e stratejik derinlik saÄŸladığı için çok önemli. Ürdün ile Ä°srail arasındaki barış anlaÅŸması o sınırın sakin kalmasını saÄŸlıyor. Ancak Ä°srail’in korkusu, Kral Abdullah’ın devrilmesi durumunda neler olacağı. Suriye örneÄŸi bu endiÅŸeyi canlı tutuyor. Ä°lhak tartışmasının ardında bu endiÅŸe yatıyor.  
 
Gantz liderliÄŸinde kurulacak bir hükümetin Türkiye’ye karşı duruÅŸu nasıl olur? Ä°srail’in Orta DoÄŸu politikalarında nasıl bir deÄŸiÅŸim bekleyebiliriz? 
 
Buna cevap verebilmek için çok erken. Ä°srail bir koalisyonlar ülkesi. Åžu an nisan ayındaki seçimlere göre daha zayıf yani diÄŸer partilere daha çok taviz vermesi gereken iki lider var. Hükümetin kurulması haftalar alabilir. Hükümet bir saÄŸ salim kurulsun önce... 
 
Netanyahu kısa bir süre içinde yolsuzluk davaları için hakim karşısına çıkacak. Bu davanın sonucunu Netanyahu’nun salona baÅŸbakan ya da muhalefet mensubu olarak gitmesi etkileyecek midir? Netanyahu ne gibi bir ceza alabilir? 
 
Dava sürerken görevini yerine getirebilir. Ama bu durumda  olan bir liderle aynı hükümette yer almak istemeyen partiler veya isimler mevcut. Hapis cezası ile sonuçlanabilir. En uzun süre baÅŸbakanlık yapmış olması bir ÅŸeyi deÄŸiÅŸtirmez. Ceza alan Devlet baÅŸkanları, baÅŸbakanlar var Ä°srail’de. Ancak baÅŸbakan olursa, görevi başında bu süreci yaÅŸayacak olan ilk isim Netanyahu olacak.  
 
Kaynak: T24.com

Etiketler :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.