Osmanlı Uç Beyinin Türbesinde Gök Tanrı İnancı Motifleri Bulundu

Türbede, Türklerin evren tasavvuru, hayat aÄŸacı ve ÅŸamanın göÄŸe yükselmesi gibi figürler yer alıyor.

(Osmanlı Döneminden Binlerce FotoÄŸraf EriÅŸime Açıldı)

ErtuÄŸrul Gazi’nin, uç beyi olarak görevlendirdiÄŸi Ä°sa Sofi’nin Bilecik’teki türbesinde tadilat sırasında bulunan figürlerin, eski Orta Asya Türk inancına ait olduÄŸu tespit edildi.

Osmanlı Devleti’nin kurucusu Osman Gazi’nin babası ErtuÄŸrul Gazi’nin uç beyi olarak görevlendirdiÄŸi Ä°sa Sofi’nin türbesi, SöÄŸüt ilçesi Borcak Köyü’nde bulunuyor.

Türbede yapılan tadilatta gün yüzüne çıkan motifleri inceleyen uzmanlar, bunların Orta Asya Türk inancına ait olduÄŸunu tespit etti.

Tarihçiler bu türbeyi, orijinalliÄŸiyle ayakta kalabilen ender yapılar arasında gösteriyor.

Bilecik Åžeyh Edebali Üniversitesi CoÄŸrafya Bölüm BaÅŸkanı Prof. Dr. Nurfeddin Kahraman, türbenin yapılış tarihinin, Osmanlı’nın kuruluÅŸ yıllarına dayandığını söyledi.

Ä°sa Sofi’nin, ErtuÄŸrul Gazi’nin yakın arkadaÅŸlarından olduÄŸunu anlatan Kahraman, ÅŸöyle konuÅŸtu:

“Bizi en çok ilgilendiren konulardan biri, türbede eski Orta Asya inancına ait motiflerin bütün duvarlara iÅŸlenmiÅŸ olması. Orta Asya’daki bazı toplumların inancına göre oluÅŸan üç katlı evrendeki motifler var. Bunlar kök boya kullanılarak yapılmış. Işık alemi, gökyüzü katları, gökyüzünün en yüksek kesim noktası, onun altında 17 kat olarak tasavvur ediliyor. GüneÅŸ motifleri, bütün katlara ulaÅŸan hayat aÄŸacı ve yer altındaki yaÅŸam ile ilgili çizimler var.”

Söz konusu figürlerin restorasyon sırasında bulunduÄŸunu aktaran Kahraman, ÅŸöyle devam etti: “Sıvası, keçi tiftiÄŸi ile daha çok kireçten oluÅŸan harçla yapılmış. Bu sıvanın üzerine de motifler çizilmiÅŸ. Anadolu’nun Türkler tarafından ana yurt haline dönüÅŸtürülmesi safhasından bu özellikleriyle ayakta kalan tek örnek gibi görünüyor. Osmanlı’nın kuruluÅŸ yıllarından bu zamana kadar bozulmadan gelmesi bizim için Bilecik ve SöÄŸüt için büyük bir ÅŸanstır. Türbenin, SöÄŸüt ile entegre edilerek turizm açısından deÄŸerlendirilmesi büyük önem arz etmektedir.”

Ä°slami öge yok

Aynı fakültenin Tarih Bölümünden Dr. ÖÄŸr. Üyesi Refik Arıkan da türbenin iç tezyinatının, Gök Tanrı inancına dair motifler içermesi bakımından önemli olduÄŸunu belirtti.

Türbe tezyinatında uygulanan üslubun, dönemin inanç sistemi ve Ä°sa Sofi’nin kimliÄŸiyle ilgili önemli ipuçları verdiÄŸine deÄŸinen Arıkan, “Asıl ilginç ve dikkat çekici olan ise Ä°slami bir kimlik taşıyan ve bu konuda topluma liderlik ettiÄŸini düÅŸündüÄŸümüz kiÅŸinin türbesinde, mezarın yönünden baÅŸka Ä°slami öge bulunmaması. Kompozisyonda yer alan Türklerin evren tasavvuru, hayat aÄŸacı ve ÅŸamanın göÄŸe yükselmesi gibi figürler, toplumun bu dönemdeki inanç sistemini göstermesi bakımından önemi haizdir” dedi.