Sosyal Medya

Nasiruddin Tusi’nin erdemler sınıflaması

31-08-2019 13:10

Pozitif Psikoloji Hareketi ile beraber bireyleri erdemler açısından geliştirmek psikoloji içinde yer almaya başladı. Bu erdemler genellikle karakter gücü olarak ifade ediliyor. Pozitif Psikoloji Hareketi’nin önde gelen kişilerinden biri olan Martin Seligman’ın listesinde 24 adet pozitif ve güçlü karakter unsuru var. Seligman listesini oluştururken insanlığın geleneksel ve modern tüm bilgisini taradığını söylüyor.



Bizim geleneÄŸimizdeki erdem sınıflaması ile Seligman’ın sınıflamasını beraber görmeyi saÄŸlamak için, önce Seliman’ın listesini vereceÄŸim, sonra da Nasiruddin Tusi’nin erdem sınıflamasını vereceÄŸim. 
 
Martin Seligman’ın erdem / karakter güçleri listesi  
 
Seligman’ın listesi ÅŸöyle: Dünyayı anlama için merak duyma ve deneyime açık olma düzeyi, öÄŸrenmeye ilgi duyma düzeyi, muhakeme etmeye ve eleÅŸtirisel düÅŸünmeye eÄŸilim düzeyi, özgün ve pratik düÅŸünebilme yetisi düzeyi, sosyal ve duygusal zekâ düzeyi, hayata derinlikli ve bilgece bakabilme düzeyi, deÄŸerlerini/inançlarını savunma ve hayatın acılarına dayanmaya karşı cesaret düzeyi, baÅŸladığı iÅŸi bitirme ve amaçlarını gerçekleÅŸtirmede sebatkarlık düzeyi, sahici ve dürüst bir insan olma düzeyi, baÅŸkalarına sosyal ve maddi iyilik yapmaya yatkınlık düzeyi, sevgi alma ve verme düzeyi, cemiyetçi olabilme ve bir gruba baÄŸlılık duyabilme düzeyi, adaletli ve eÅŸitlikçi olma düzeyi, liderlik gösterebilme düzeyi, duygu ve dürtülerini denetleyebilme düzeyi, basiret sahibi ve temkinli olma düzeyi, alçakgönüllü ve tevazu sahibi olma düzeyi, güzel ve mükemmel olana ÅŸeylere deÄŸer verme düzeyi, başına gelen güzel ÅŸeylere karşı ÅŸükür edebilme düzeyi, umut ve iyimserlik düzeyi, hayatın anlamına ve maneviyata ilgili olma düzeyi, merhamet ve affedebilme düzeyi, mizah sahibi ve eÄŸlenceli olabilme düzeyi, tutku ve heves duyabilme düzeyi. 
 
Nasuriddin Tusi’nin erdem sınıflaması
 
Nasuriddin Tusi Ahlâk-i Nâsiri adlı eserinde erdemlerin ve erdemsiz davranışların sınıflamasını yapmıştır. Tusi’nin bu sınıflaması felsefe geleneÄŸinden gelir. Tusi önce dört büyük erdemi kabul etmiÅŸ sonra da bunların her birinin altındaki unsurları belirtmiÅŸtir. Tusi’ye göre dört büyük erdem vardır. Bunlar; hikmet, yiÄŸitlik, iffet ve adalettir. Hikmetin altı alt unsuru vardır. Bunlar zekâ, hızlı kavrama (sür’at-i fehm), zihin berraklığı, öÄŸrenme kolaylığı, güzel akletme, bellekte tutma ve hatırlamadır. YiÄŸitliÄŸin 11 unsuru vardır. Bunlar; nefs büyüklüÄŸü, cesaret, gayelilik, sebat, hilm, soÄŸukkanlılık, gözü peklik, dayanıklılık, tevazu, hamiyet ve inceliktir. Ä°ffet erdeminin ise 12 alt unsuru vardır. Bunlar; haya, yumuÅŸak baÅŸlılık, güzel gidiÅŸatlılık, kendisiyle barışık olma, dinginlik, sabır, kanaat, ağırbaÅŸlılık, sakınma, düzenlilik, hürriyet ve cömertliktir. Adalet erdeminin de 12 alt unsuru vardır. Bunlar; dostluk, birlik, vefa, ÅŸefkat, akrabayı gözetmek, mükafat, iyi iliÅŸki, güzel yargı, sevecenlik, teslimiyet, tevekkül ve ibadettir. 
 
Seligman 24 unsurda özetleme yapmışken, Tusi 41 farklı erdem unsuru saymıştır. Hatta cömertlik altında da sekiz alt unsur belirtmiÅŸtir. Seligman 24 unsuru belirlerken izlediÄŸi sürecin benzeri gibi Tusi’nin bu listesi üzerine çalışılarak erdem ve karakter geliÅŸimi üzerine bir model kurulabilir. 
 
Ek Not: Nasuriddin Tusi Kimdir:
 
Nasiruddin Tusi (1201-1274) 13. yüzyıl Müslüman astronom, matematikçi ve fizikçidir. Kendi döneminde dünyanın en büyük gözlemevi olan Meraga Rasathanesi’ni kurmuÅŸtur. Bu rasathane çağının en önemli astronomi merkezidir.
 
Tusi, burada yaptığı gözlemlerle kendi zamanının en iyi gezegen hareket çizelgeleri ve yıldız haritalarını oluÅŸturmuÅŸtur. Kepler’e kadar GüneÅŸ Sistemi’ni en iyi tarif eden modeli geliÅŸtirmiÅŸtir. Tusi, Samanyolu’nun yıldızlardan oluÅŸtuÄŸunu keÅŸfetmiÅŸtir, kendisinden sonra bu iddiayı ancak 17. yüzyılda Galileo, teleskobunu geliÅŸtirdikten sonra yineleyecektir.
Tusi, Batlamyus’un Dünya’nın durması gerektiÄŸi yönündeki argümanlarını eleÅŸtirmiÅŸtir. Tusi’nin Batlamyus eleÅŸtirisi daha sonra Kopernik tarafından aynen kullanılmıştır. Tusi, kütlenin korunum kanununu Lavoisier’den beÅŸ asır önce keÅŸfetmiÅŸtir.
 
Ay’da 60 km çapındaki bir kraterle, 10269 numaralı cüce gezegen ismini Tusi’den almaktadır. Ä°slami ilimlerle de meÅŸgul olan Tusi; din ve bilimin çatışmadığını savunmuÅŸ ve dindar bir insanın bilimle meÅŸgul olmasının en güzel örneklerinden birini göstermiÅŸtir.
 
*Ä°çerik oluÅŸturulurken Nedaim Yanık'ın makalesinden yararlanılmıştır.

Etiketler :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.