İsrail'in meşruiyetine giden en önemli adım: Camp David Anlaşması

Mısır ve Ä°srail, Ä°srail'in bölgede meÅŸru bir aktör haline geliÅŸinin baÅŸlangıcı olan Camp David AnlaÅŸması'nı 1979 yılında imzaladı.

1948 yılında kurulan ve Arap ülkeleriyle çok sayıda savaÅŸa giren Ä°srail'e yönelik tavır, Camp David AnlaÅŸması'na dek oldukça net ve olumsuzdu.

Arap ülkeleri ile Ä°srail arasında barış ortamını tesis etmek için, ABD baÅŸkanı seçildiÄŸi tarihten itibaren Jimmy Carter önemli çaba sarf etti. Carter, 242 sayılı BM kararı doÄŸrultusunda Ä°srail'in iÅŸgal ettiÄŸi bölgelerden çekilmesini, Arap ülkelerinin Ä°srail ile barışı, Ä°srail'i tanımasını ve Filistinli mülteciler sorununun çözümünü öngören bir plan için çalışmaya baÅŸladı.

Bu doÄŸrultuda Carter OrtadoÄŸu'da birçok liderle görüÅŸmeler gerçekleÅŸtirdi. ABD BaÅŸkanı Carter'ın görüÅŸmelerinin en önemli ayağını Mısır CumhurbaÅŸkanı Enver Sedat ile yürüttüÄŸü müzakereler oluÅŸturuyordu. Sedat'ın söz konusu barış planına olumlu yaklaÅŸmasında Ä°srail'in ele geçirdiÄŸi Sina Yarımadası'nı geri istemesi, aynı zamanda ABD ile daha yakın iliÅŸkiler istiyor oluÅŸu önemli rol oynadı.

Sedat'ın Ä°srail'in baÅŸkent kabul ettiÄŸi Kudüs'e ziyareti, OrtadoÄŸu'da birçok dengenin deÄŸiÅŸeceÄŸinin habercisiydi. 20 Kasım 1977 tarihinde Enver Sedat, Ä°srail'i ziyaret eden ilk ve tek Arap lider oldu. Sedat'ın bu hamlesi gerek ülkesinde, gerek bölgede büyük tepki topladı.

Devam eden süreçte ABD BaÅŸkanı Carter, Mısır ve Ä°srail liderlerini barış görüÅŸmeleri için ABD'ye davet etti. Ä°srail BaÅŸbakanı Menahem Begin ve Mısır CumhurbaÅŸkanı Enver Sedat, ABD'de, anlaÅŸmaya adını verecek Camp David isimli yerde 5 Eylül günü görüÅŸmeye baÅŸladı.

12 gün süren görüÅŸmeler sonucu Ä°srail ve Mısır arasındaki barışı, Ä°srail'in bölge ülkeleriyle olan barışını ve bölgede bir Filistin yönetimi kurulmasını öngören taslaklar kabul edildi.

Uzlaşı nedeniyle Sedat ve Begin 1978 Nobel Barış Ödülü'ne layık görüldü. Tepkiler ve çekincelerin arasında anlaÅŸma 26 Mart 1979 tarihinde resmi olarak imzalandı ve yürürlüÄŸe girdi. AnlaÅŸma kapsamında Ä°srail askerlerini Sina Yarımadası'ndan çekerken, Mısır ve Ä°srail arasında diplomatik iliÅŸkiler tesis edildi. Aynı zamanda SüveyÅŸ Kanalı ve Tiran BoÄŸazı Ä°srail gemilerinin geçiÅŸine açıldı. ABD anlaÅŸma kapsamında yıllık bazda Mısır'a 1.3 milyar dolar, Ä°srail'e 3 milyar dolar askeri yardımda bulunacağı taahhüdünü verdi. Bu yardımlar günümüzde halen devam ediyor.

Mısır'ın Ä°srail ile anlaÅŸması Arap dünyasında büyük tepki topladı. Mısır'ı ihanetle suçlayan devletler, Arap BirliÄŸi üyeliÄŸinden Mısır'ı çıkardı. Ülke birliÄŸe ancak 1989 yılında dönebilecekti. Camp David, Ä°srail ile Filistin KurtuluÅŸ Örgütü arasındaki Oslo anlaÅŸmalarının da temelini teÅŸkil etti. Camp David AnlaÅŸması, bölgede siyasi ve askeri krizlerin yanı sıra Enver Sedat'ın da sonunu hazırladı.

Tepkilerin odağındaki Sedat, Camp David AnlaÅŸması'na attığı imza için ağır bir bedel ödedi.

1981 yılında Enver Sedat öldürüldüÄŸünde, saldırıya zemin hazırlayan en büyük sebeplerden biri Camp David AnlaÅŸması'ydı.

Sedat, bir tören sırasında kurÅŸunlara hedef olarak yaÅŸamını yitirse de, altına imza koyduÄŸu Camp David AnlaÅŸması ve OrtadoÄŸu'da oluÅŸturduÄŸu zemin bugüne kadar yerini korudu.