Sosyal Medya

Teni Kara, Yüzü Pak Bir Portre: Malcolm X

19-08-2019 19:20



Malcolm X, 19 Mayıs 1925'te Nebraska eyaletinin Omaha ÅŸehrinde dünyaya gelmiÅŸtir. Malcolm dünyaya geldikten sonra babası evi Milwauke'ye taşıdı. Burada fazla durmadan Lansing'e taşındılar. Asıl adı Malcolm Little'dır. Daha sonra müslüman olduktan sonra adı Malik El Åžahbaz olmuÅŸtur. Annesi Louise Norton Little adında bir Mulattodur. (Mulatto,Zenci ırktan olan biriyle Kafkas ırkından olan birinin melez (hibrit) çocuÄŸuna denir) Babası Earl Little adında bir Baptist Hıristiyan vaizdi. Babası da, Amerikalı Siyahların hiçbir zaman gerçek özgürlüÄŸe, bağımsızlığa ve itibara kavuÅŸamayacağına inanmaktaydı. 1929 yılında Malcolm, 4 yaşındayken, evleri yakıldı. Babası Ku Klux Klan tarafından 1931 yılında öldürüldü. Ailede maddi çöküntüyle birlikte psikolojik çöküntü de meydana geldi. Sonuçta sekiz kardeÅŸ farklı yetimhane ve bakımevleri arasında birbirlerinden ayrılırlar. Annesini de akıl hastanesine yatırdılar.
 
Malcolm X, evlatlık olarak verildiÄŸi evde çok iyiydi, Massachusetts'in siyah mahallesinde ilkokula gitti. Lisede baÅŸarılı bir öÄŸrencidir ve sınıfını birincilikle bitirir. Büyümektedir ama öÄŸretmeni avukatlığın siyahlara göre olmadığını ve marangoz olmasının daha doÄŸru bir seçim olacağını söyler. Üniversiteye gidemeyince küçük yaÅŸta çalışmaya baÅŸlar. Michigan ve Boston derken, kendini birden Harlem'de bulur. "Detroit Red" olarak tanınıp birçok narkotik, fahiÅŸelik ve kumar zincirini koordine eder. 1946 yılının ÅŸubatında 20 yaşında yakalanıp hırsızlıkla suçlanarak 10 yıl hüküm giyer.
 
Bir siyah olarak, ona verilen yaÅŸama biçimi, onu sonunda hapishaneye düÅŸürür. Üniversiteyi Harlem sokaklarında tamamladığını ve doktora tezini de hapishanede hazırladığını uzun uzun anlatır. O okuma açlığını hapishanede giderir. hapishane kütüphanesindeki kitapları tek tek okur. Hapishane yılları için: "Bir insanın düÅŸünmeye ihtiyacı varsa, gidebileceÄŸi en iyi yer, bana sorulursa, üniversiteden sonra hapishanedir" demiÅŸtir.
 
1952 baharında O, yedi yıllık hapishane yaÅŸamından sonra, baÅŸka bir Malcolm X olarak Harlem yerine Detroit'teki kardeÅŸinin yanına gitti. Hapisten önce bir sokak serserisiyken, ÅŸimdi Amerika'da büyük bir hızla geliÅŸen Ä°slam dininin etkili ve ateÅŸli bir temsilcisidir. Çünkü kendisini Wallace D. Fard tarafından kurulan ve Elijah Muhammed (Elijah Poole) tarafından yönetilen siyahi bir Müslüman grup olan Nation of islam'ın (NOI) öÄŸretilerine dalmış bulur. Malcolm bu ara soyadı deÄŸiÅŸikliÄŸi için baÅŸvuruda bulunmuÅŸ ve baÅŸvurusu kabul edilmiÅŸti. Eljah Muhammed "X" soyadını kullanmalarını öÄŸütlemiÅŸti. 1952'de ÅŸartlı tahliye edildiÄŸinde Detroit, Michigan'a gider ve bu kentteki NOI mabedine katılır. "Little" soyadını bir köle adı kabul eder ve kayıp kabile adının altını çizmek için "X" adını alır.
 
Elijah Muhammed beyaz toplumun Afro-Amerikalıları kendi kendilerini güçsüzleÅŸtirmeleri ve politik, ekonomik ve sosyal baÅŸarıdan uzak kalmaları için aktif olarak çalıştıklarıyanında beyazların yaÅŸadığı bir devletten ayrı olarak kendilerine ait bir devlet için savaşım vermiÅŸtir. Bununla birlikte NOI geleneksel Ä°slam'ın aksine ırkçı bir eÄŸilime sahiptir. Zira beyazların "doÄŸaları gereÄŸi ÅŸeytan" ve Tanrının siyahi olduÄŸunu ilan eder. NOI yakın gelecekte beyaz insanların yok edilip siyahilerin Allah'ın yönetiminde hükmedeceÄŸi büyük bir savaÅŸ olacağını ön görür. Bu yeni düzene hazırlık olarak siyahi Müslümanlar'ın uyuÅŸturucu ve alkol kullanımına karşı çıkıp kendilerini dizginlemeleri gerekmektedir. Malcolm, NOI'nin katı disiplinine teslim olur ve Ä°ncil'e dalar. Hapis cezası süresince güçlü ve ikna edici bir hatibe dönüÅŸerek hapishanenin MIT'ye karşı münazara takımını yönetirken, büyük ceza konusunda bir münazarayı kazanmıştır.
Elijah Muhammed ve Malcolm X
 
1958'de Betty Sanders'le evlendi. Ve altı kızları oldu.
NOI içinde kısa sürede yükselir ve 1954'de Elijah Muhammed onu Harlem ana mabedinin imamı olarak tayin eder. Ulusal konuÅŸma programları, televizyon söyleÅŸileriyle ve hareketin ana bilgi ve propaganda gazetesi "Muhammed Speaks"i kurarak NOI'nin adını duyurmasına yardımcı olur. Malcom X'in karizması, enerjisi ve adanmışlığı birçok üyeyi etkilemiÅŸ ve onu NOI için akıl hocası Elijah Muhammed'den daha önde bir sözcü yapmıştır. 1952'de NOI üyeleri 500 civarındayken 1963 e doÄŸru bu sayı 30.000'e yükselmiÅŸtir.
 
Malcolm X, müthiÅŸ bir hatiptir. Elijah'ın teÅŸkilatına bir anda onbinlerce taraftar toplar. Artık televizyon programlarına katılır, siyah Müslümanlar adına ülke gündemini meÅŸgul etmeye baÅŸlar.
 
Malcolm X siyahi enstitüler kurup kendilerini ırkçı ÅŸiddetten koruma yerine beyaz toplumla entegrasyonu savunması yüzünden, vatandaÅŸlık hakları önderlerini özellikle Martin Luther King'i sert bir ÅŸekilde eleÅŸtirir.
 
Malcolm X, bizden niye nefret ediyorsunuz?" diye soran bir beyaz muhabire, "Bizi yüzyıllar önce buraya getiren, tarihimizden, kültürümüzden, dilimizden ayıran, hayvan gibi alıp satan beyaz adamdan nefret edip etmediÄŸimi nasıl sorabilirsin? Bu bir tecavüzcünün iÄŸfal ettiÄŸi kızcağıza "benden niye nefret ediyorsun" diye sorması gibi bir ÅŸeydir. Artık siyah adama söyleyecek sözünüz kalmadı. Sizin süreniz doldu, geminiz kalktı. Beyaz ÅŸeytanı çalkantılı denizlerde, sert rüzgarlar bekliyor. Zalimler devrilmeye mahkûmdurlar, beyinleri yıkanmış 'Tom amca'lar da birlikte helak olacaklar!..
Malcolm X, bu kadar sert konuÅŸmasına raÄŸmen göstere göstere "kansız devrim" ibaresinin altını çizer. Aslında istedikleri çok ÅŸey de yoktur. Dertleri okumak, mevki sahibi olmak, yemek salonlarına, tiyatrolara, parklara ve... Ve bir de beyazların girdiÄŸi tuvaletlere girebilmektir, o kadar.
 
Batı kültürü ve dayandığı Yahudi-Hıristiyan dini geleneklerin doÄŸal olarak ırkçı olduÄŸunu ve ÅŸiddetsizliÄŸin "ahmakların felsefesi" olduÄŸunu öne sürer. Malcolm X'in ünü arttıkça bu durum Elijah Muhammed ve diÄŸer NOI liderleriyle bir gerilime neden olur. Malcolm X ve Elijah Muhammed arasındaki gerilimler, Malcolm X'in akıl hocasının yani Elijah Muhammed'in Nation of islam daki altı kadınla gizli iliÅŸkisi bulunduÄŸu ve bu iliÅŸkilerden çocukları olduÄŸunu öÄŸrendiÄŸinde daha da artar.
 
Başkan Kennedy Suikasti Sonrası NOI'de Yaşanan Ayrışma
Daha kötüsü Malcolm X, 1963'te BaÅŸkan John F. Kennedy'nin ölümü üzerine bunun "yapılan kötülük eninde sonunda sizi tekrar bulur" tespitinde bulununca olur. Bu yorum önceden olduÄŸu gibi ÅŸimdi de baÄŸlamından çıkarılmış olup BaÅŸkana saygısızlıkta bulunma amacıyla ortaya konmamıştır. Daha çok siyahilere vahÅŸice davranılması ÅŸimdi beyaz bir baÅŸkana ÅŸiddet olarak "geri dönmüÅŸtür". Ancak bu tespit en iyimser ÅŸekilde duygusuzluk olarak görülmüÅŸ ve Elijah Muhammed'in Malcolm X'i susturmasına yol açmıştır. Bu, Malcolm X'in NOI'nin bir üyesi olduÄŸunu inkârla aynı ÅŸeydir. Malcolm X sessiz kalmak yerine 1964'de hareketten ayrılır ve politik alanda çalışmaya adanan Ä°slami bir hareketi, "Müslim Mosque"inyi kurar. Biraz kafa dinlemek ve tatil yapmak için Malcolm X ve eÅŸi o zamanlar yeni yeni Ä°slam cemaatine katılan ve boksör olan Muhammed Ali'nin evine gittiler.
 
Ve 1964 yılında ilk kez hacca gider. ABD'ye dönünce el-Hac (hacı) Malik el-Åžahbaz adını alıp Sünni Ä°slam'ı benimser. Beyazların artık ÅŸeytan olmadığını ilan ederek "gerçek kardeÅŸliÄŸi" bulduÄŸunu duyurur. Güçlü bir siyahi özgürlüÄŸe inanmaya devam etse de artık beyazlara yönelik ırkçı eÄŸilimler taşımaz.
 
Afro-Amerikan Birliği Organizasyonunu (OAAU) kurar. Bu organizasyon bağımsız Afrika devletlerinden oluşan Afrika Birliği Organizasyonundan (OAU) esinlenilmiştir.
Otobiyografi Kehaneti
Malcolm X yaÅŸam hikâyesini yazması için yazar Alex Haley'le beraber çalışır. Bu kitap taslağında (daha sonra The Autobiography of Malcolm X (1965) adıyla basılacaktır) kitabın basıldığını görecek kadar yaÅŸamayacağı ön görüsünde bulunur. Bu ön görü doÄŸru çıkacaktır.
 
1965 Suikasti
15 Åžubat 1965'te East Elmhurst, New York'taki evi bombalanır; ancak ailesi fiziki bir yara almadan kaçar. Malcolm X nadiren korumalarla yolculuk etmiÅŸtir. Ancak bu bombalamadan 6 gün sonra, 21 Åžubat 1965 tarihinde 6 silahlı kiÅŸi Malcolm X'in konuÅŸma yaptığı kürsüye yaklaÅŸarak yakın mesafeden 15 el ateÅŸ ederler. New York Presbyterian Hastanesine ulaÅŸtığında, öldüÄŸü ilan edilir. Harlem'deki cenazesine 1500 kiÅŸi katılır. Aynı yıl karısı Betty ikiz kızlarını doÄŸurur. Mart 1966'da katilleri Talmadge Hayer, Norman 3X Butter ve Thomas 15X Johnson taammüden cinayetten suçlu bulunurlar. Üç kiÅŸi de NOI üyesidirler.
 
Hala adından söz ettiren Malcolm X'in hayatı, yönetmenliÄŸini Spike Lee'nin yaptığı ve kendisini Denzel Washington'un canlandırdığı 1992 yapımı bir sinema filmine konu olmuÅŸtur.

Etiketler :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.