RTÜK Başkanı'ndan sansür eleştirilerine yanıt

Ebubekir Åžahin, AA muhabirine yaptığı açıklamada, TBMM'de daha önce görüÅŸülerek yürürlüÄŸe giren kanuna göre çıkarılan ve önemli bir boÅŸluÄŸu dolduran yönetmeliÄŸin ülke ile millete hayırlı olmasını temenni etti.

YönetmeliÄŸin Resmi Gazete'de yayımlanmasının ardından yapılan tartışmaları titizlikle takip ettiklerini ve her görüÅŸü dikkatle ele aldıklarını vurgulayan Åžahin, olumlu yorumları, haksız ve acımasız eleÅŸtirileri tek tek analiz ettiklerini kaydetti.

YönetmeliÄŸe tabi kuruluÅŸlardan neredeyse hiçbir itirazın gelmemesinin, hatta RTÜK'ün düzenlemelerini dikkate alacaklarını ifade etmelerinin oldukça anlamlı ve memnuniyet verici olduÄŸuna deÄŸinen Åžahin, ÅŸöyle devam etti:

"RTÜK olarak gerek ilgili kanuni deÄŸiÅŸiklik çalışmalarında gerekse yönetmelik çalışmaları esnasında taraflarla yakın iÅŸ birliÄŸi içinde hareket ederek, ilgili taraflardan gelen görüÅŸ ve önerilere tüm düzenlemelerde yer vermeye çalıştık. Yönetmelik yayınlandıktan sonra üzerinde spekülasyonlar yapılmak istenen bahse konu platformların, Üst Kurulumuz ile yakın iÅŸ birliÄŸi, saÄŸlam bir iletiÅŸimi ve sektöre iliÅŸkin çalışmaları bulunmaktadır."

Åžahin, düzenlemenin internet üzerinden radyo televizyon yayıncılığı yapacak tüm kuruluÅŸları ilgilendirdiÄŸine iÅŸaret ederek, "Düzenlemeyi, sadece müstehcenlik ve sansür gibi birkaç hususa indirgemenin saÄŸlıklı olmadığı kanaatindeyiz. Yönetmenlik yayınlandığı andan itibaren çektiÄŸimiz fotoÄŸrafta gördük ki yoÄŸun eleÅŸtirilerin çoÄŸunluÄŸu ya eksik bilgiden ya da iyi niyetli olmayan muhalefet etme alışkanlığından, ön yargılardan kaynaklanıyor. BaÅŸta sosyal medyada olmak üzere 'Ä°nternete sansür geldi' eleÅŸtirilerinin ağırlıklı olarak yapılması, yönetmeliÄŸin saÄŸlıklı ÅŸekilde incelenmediÄŸini gösteriyor." ÅŸeklinde konuÅŸtu.

YönetmeliÄŸin öncelikle RTÜK'ün görev alanı radyo ve televizyon yayınlarını kapsadığını, "Ä°nternete sansür geldi." ifadelerinin maksatlı çarpıtma ve kışkırtmalardan öteye gitmediÄŸini belirten Åžahin, ÅŸunları söyledi:

"Sansür kavramının ne olduÄŸunu çok iyi bilen bazı art niyetli kesimler, kamuoyunu yanlış yönlendirerek sansürcülük eleÅŸtirisi yapıyor. Sansürden bilerek veya bilmeden, bir amaca hizmet ederek ya da bilinçsizce bahsedenlerin iyi niyetli oldukları düÅŸünülemez. Herkesin malumu sansür, yayınların daha yapılmadan denetlenmesi ve müdahalelerin uygulanmasıdır. Anayasamızda da açıkça sansür yasaklanmıştır. Hiçbir kiÅŸi ya da kurum sansür uygulayamaz."

RTÜK'ün hiçbir zaman, hiçbir yayını önceden denetlemediÄŸini, yayınlandıktan sonra kendisine verilen yetkiler çerçevesinde görevini yaptığını hatırlatan Åžahin, Üst Kurulu zaman zaman "sansürcü bir kurum" gibi gösteren çevrelerin, aynı tutumlarını maksatlı olarak yeniden sergilediklerini dile getirdi.

HAKSIZ REKABETÄ°N KORUNMASI AMAÇLANIYOR

"Ä°nternet üzerindeki platformlarda isteÄŸe baÄŸlı yayıncılığı düzenleme ve denetleme çalışmalarımız hayatın doÄŸal akışına ters düÅŸecek ÅŸekilde olmayacaktır. KiÅŸilerin özgürlük alanları bizim için çok deÄŸerli ve anlamlıdır." diyen Åžahin, yönetmelikle, yayın hizmetleri alanında ifade ve haber alma özgürlüÄŸünün, düÅŸünce çeÅŸitliliÄŸinin, rekabet ortamının, çoÄŸulculuÄŸun güvence altına alınması, haksız rekabetin ortadan kaldırılması ve kamu menfaatinin korunmasının amaçlandığına dikkati çekti.

Geleneksel radyo ve televizyonların aldıkları yayın lisanslarıyla frekans kullanım ücreti gibi yükümlülüklerini yerine getirerek devlete vergi sorumluluÄŸunu da üstlendiklerini anlatan Åžahin, topladığı vergilerle istisnasız her vatandaÅŸa hizmet eden devlet mekanizmasının, her alanda olduÄŸu gibi yayıncılıkta da kayıt dışılığa müsaade edemeyeceÄŸine deÄŸindi.

DÜZENLEMEYLE YAYINCI ŞİRKETLER VERGÄ° VERECEK

Ebubekir Åžahin, "Abonelik sistemiyle milyonlarca lira gelir elde eden, internet üzerinden platformlardan isteÄŸe baÄŸlı yayıncılık yapan ÅŸirketler, maalesef ülkemizde ÅŸu anda hiçbir düzenlemeye ve vergi yükümlülüÄŸüne tabi deÄŸildir. Hukuki hiçbir sorumlulukları yoktur. Kazançları üzerinde denetim imkansızdır. Burada çarpık bir durum da ortaya çıkıyor. Mevcut lisanslı platformlardan isteÄŸe baÄŸlı yayıncılık hizmetlerine abone olanlar, çeÅŸitli kalemlerde devlete sorumluluklarını yerine getirerek vergilerini öderken, abonelerinden yüksek miktarda gelir elde eden internet tabanlı ÅŸirketler, devlete tek kuruÅŸ vergi ödemiyor." diye konuÅŸtu.

Yeni düzenlemeyle, internet tabanlı yayıncılık yapacak kuruluÅŸlarla birlikte yayınlarını sürdüren uluslararası yayın kuruluÅŸlarının Türkiye'de kuracakları ÅŸirketlerle resmiyete kavuÅŸacağını vurgulayan Åžahin, bu kurumların diÄŸer tüm yayıncılar gibi yasal yükümlülükleri de yerine getireceÄŸini anlattı.

Ä°nternet yayıncılığının kayıt dışı olmasının eÅŸitlik ilkesine aykırı olduÄŸunu ve haksız rekabete yol açtığını belirten Åžahin, Üst Kurulun geleneksel yayıncılık yapan kuruluÅŸları da korumak durumunda olduÄŸunu, dünyada hiçbir ülkenin bu ÅŸekilde kayıt dışı faaliyet gösteren oluÅŸumlara müsaade etmeyeceÄŸini dile getirdi.

Åžahin, sözlerini ÅŸöyle sürdürdü:

"Düzenlemenin yurt dışı menÅŸeli yayıncılara kayıt ve veri temini sorumluluÄŸu getirilmesi, kamu menfaati ve güvenliÄŸinin korunabilmesi için ÅŸarttır. Çocukların ve gençlerin ruhsal ve fiziksel geliÅŸim sürecinde maruz kalabilecekleri zararlı yayın içeriklere karşı alınması gereken tedbirler zorunluluktur. Mevzubahis platformlarda gösterilen çizgi filmlerde çocukların ruhsal ve psikolojik geliÅŸimini etkileyen sahneleri ya da dizilerde yapılan terör propagandalarını, her türlü ÅŸiddeti ve bağımlılığı özendiren yayınları görmezden gelmemiz mümkün deÄŸildir. Ä°nternet yayıncılığı, baÅŸta yoÄŸun genç nüfusumuz olmak üzere toplumun çoÄŸunluÄŸunu etkisi altına almışken, bu alanda düzeleme yapılmaması ve denetimsizlik söz konusu olamaz."

ÇOCULAR YAYINLARI TELEFON VE TELEVÄ°ZYONDAN TAKÄ°P EDÄ°YOR

BaÅŸkan Åžahin, 2018 Yılı Çocukların Yeni Medya Kullanım Alışkanlıkları ve Siber Zorbalık AraÅŸtırması sonuçlarına göre, öÄŸrencilerin yayınları televizyonun yanı sıra farklı cihazlar vasıtasıyla internet ortamından takip ettiklerinin açıkça ortaya çıktığını vurguladı.

Buna göre, yayınları klasik ve akıllı televizyondan her gün izleyenlerin oranının yüzde 29,2, cep telefonundan takip edenlerin oranının yüzde 26,1 olduÄŸunun belirlendiÄŸini dile getiren Åžahin, sırasıyla yüzde 12,3 ile masaüstü ve dizüstü bilgisayar, yüzde 9,7 ile tabletin kullanıldığını söyledi.

Televizyon izleme alışkanlıklarına yeni boyut kazandıran yeni medya araçlarının öÄŸrenciler tarafından kullanımının dikkat çekici olduÄŸunu anlatan Åžahin, yayınların çocuklar tarafından internet ortamından takibinin bu alanda yapılacak düzenlemelerin ve denetimlerin ne denli gerekli olduÄŸunu gösterdiÄŸine iÅŸaret etti.

DENETÄ°M Ä°STEYENLER YÜZDE 70

Åžahin, Ä°zleyici EÄŸilimleri AraÅŸtırması 2018 verilerine göre, vatandaÅŸların yüzde 70,4'ünün internet üzerinden yayın yapan platformların denetlenmesi gerektiÄŸini düÅŸündüÄŸünü, "Denetim olmasın" diyenlerin oranının yüzde 13 olduÄŸunu bildirdi.

Aynı araÅŸtırmada, internet üzerinden yayın yapan bazı platformlara üyeliÄŸi olanların görüÅŸlerine de yer verildiÄŸine deÄŸinen Åžahin, bunlardan birine üye olan ve yayınları takip edenlerin yüzde 65,9'unun bu platformlarda denetim olması, yüzde 29,5'inin de denetim olmamasını istediÄŸini söyledi.

Åžahin, "Birçok ülkede internet yayın içeriklerinin denetlenmesi ve içerik üreticilerinin lisanslanmasına yönelik çalışmalar mevcuttur. Ülkemiz, internet yayıncılık alanına iliÅŸkin hayata geçirdiÄŸi demokratik düzenlemesiyle pek çok Avrupa ülkesini geride bıraktı."ifadesini kullandı.

AVRUPA'DA GEÇEN YIL DÜZENLEME YAPILDI

Avrupa Görsel-Ä°ÅŸitsel Medya Hizmetleri Direktifi'nde yapılan deÄŸiÅŸiklikle "isteÄŸe baÄŸlı yayın hizmetleri denetimi uygulaması"nın AB Resmi Gazetesi'nde yayımlanarak 19 Aralık 2018'de hayata geçmeye baÅŸladığını anımsatan Åžahin, ülkelerin 21 aylık uyum süresi sonunda iç hukuka aktarmak durumunda oldukları yeni direktifte video paylaşım platformlarının da düzenleme kapsamına girdiÄŸini söyledi.

ABD'de de çocukların ve gençlerin cinsellik, ÅŸiddet ve uyuÅŸturucu temalı yayınlara karşı korunması amacıyla video paylaşım sitelerinin içeriklerinin kısıtlanması için kanun teklifi hazırlandığının bilindiÄŸini belirten Åžahin, ÅŸöyle devam etti:

 "Gerçekler ve örnekler ayan beyan ortadayken düzensizlik ve denetimsizlik talep eden sınırlı kesimin maksadını anlamak mümkün deÄŸildir. RTÜK, özgürlükleri kısıtlamayı deÄŸil özgürlük alanını geniÅŸletmeyi ve aziz milletimizin menfaatlerini gözetmektedir. Ä°nternet, özgürlükler alanıdır. O yüzden, internet ve sosyal aÄŸlardan eleÅŸtiriler özgürce devam ediyor.

Özgürlüklerle birlikte internet yayınlarında zararlı içerikler olmamalıdır. Özgürlük demek iÅŸimize geldiÄŸi gibi her an her zeminde karşımızdakinin kutsallarına, ailesine ve deÄŸerlerine sınırsızca küfretmek deÄŸildir. Hem özgürlükleri yaÅŸayacak hem de aile ve çocukları korumak adına milli ve manevi deÄŸerlerimize sahip çıkacağız. Kimsenin endiÅŸesi olmasın. Türkiye Cumhuriyeti'miz, kiÅŸisel özgürlükleri de garanti altına alan demokratik hukuk devletidir."

GELENEKSEL YAYINCILARA ALAN AÇILIYOR

Ebubekir Åžahin, Üst Kurul olarak yayıncılık alanını da çeÅŸitlendirme çabasında olduklarını vurgulayarak, "Bu düzenlemeyle geleneksel yayıncılara da alan açtık. Onların ilave lisans almadan internet yayınlarının önünü açtık." dedi.

Geleneksel yayıncıları cesaretlendirerek daha pratik ve hedef kitleye daha kolay ulaşabilen bir yayıncılık alanı oluşturduklarına işaret eden Şahin, şunları kaydetti:

 "Bütün yayıncılarımızın yanındayız. Uydu, kablo ya da internet, nereden yayın yapılırsa yapılsın halkımızın haber alma ihtiyacını karşılayan, eÄŸlence mecrası olan yayınları en modern ÅŸekilde düzenlemeye çalışıyor, yayıncı paydaÅŸlarımıza rehber oluyoruz. Hedefimiz, basın ve yayın özgürlüÄŸüne, toplumun haber alma hakkına, özgür ve eleÅŸtirel yayıncılığa sahip çıkarken, ailenin korunması, milli ve manevi deÄŸerler ile devletimizin, milletimizin bölünmez bütünlüÄŸüne sahip çıkmaktır."