Sosyal Medya

Güncel

Hayrettin Karaman: Rüşvet ile topyekün mücadele şarttır; hem devlet gerekeni yapacak, hem de halk

01-08-2019 07:32

Hayrettin Karaman- Yeni Åžafak


Dürüst bir vatandaşın rüÅŸvet yüzünden düÅŸtüÄŸü darlığı dile getirdiÄŸi mektubu ile cevabımı paylaşıyorum:
 
“Ä°ÅŸin içinden çıkamadığım için size ve birçok yere aynı soruyu sorarak doÄŸru olanı öÄŸrenmeye çalışıyorum. Gerçekten benim için çok önemli bir konu çünkü bütün hayatımı etkileyecek. Türkiye’de müteahhitlik yapmak istiyorum ve bunun için araÅŸtırmalarda bulunuyorum nitekim çevremde de bu iÅŸi yapan birçok kiÅŸi var. Ancak, Ä°slami ÅŸartlara uygun olmayan ÅŸeyler duyuyorum ve bunun için size sormak istedim. Müteahhitlikte ihale usulü devlet iÅŸleri yapmak istiyorum. Devlet ihalelerine girip iÅŸ alıp bu ÅŸekilde bir düzen kurmak istiyorum. Alınan ihalelere kontrol mühendisleri atanıyor devlet tarafından yani devlet memurları. Bu kiÅŸiler yaptığınız iÅŸi kontrol eder ve size ihaleyi almış olduÄŸunuz miktarı ödenmesi için gerekli evrakları imzalar ve siz de bunun karşılığında devletten paranızı alırsınız. Prosedür bu ÅŸekilde ilerliyor. Ülkemizin son yıllarda girmiÅŸ olduÄŸu sıkıntılardan dolayı her sektörde olduÄŸu gibi bu sektörde de sıkıntılar çıkmaya baÅŸladı. Åžöyle ki; eskiden kazanılan paralar kazanılmıyormuÅŸ. Her ÅŸeyin pahalı olmasından dolayı müteahhitler ekstra aldıkları ihalelerde iÅŸ çıkartıyorlarmış bunları kontrol mühendisine iletiyorlarmış o da uygun görürse bu iÅŸi de onların aldığı iÅŸe dahil edebiliyorlarmış. Sorum ÅŸu birçok kiÅŸi yukarıda belirttiÄŸim gibi para kazanabilmek için ekstra iÅŸ çıkartıyorlar (Bu anormal bir ÅŸey deÄŸilmiÅŸ, çünkü var olan bir ÅŸeyi tekrar yapmıyorlar ihalede olmayan ve eskimiÅŸ birçok ÅŸeyi yeniliyorlar) kontrol mühendislerine soruyorlar kontrol mühendisi de onaylayıp bir miktar para istiyormuÅŸ bu istediÄŸi para haram mıdır? Ä°hale sahibi müteahhit rüÅŸvet mi vermiÅŸ oluyor? Bunu sorduÄŸumda bana bütün iÅŸleri yani okulları kamu binalarını devlet binalarını geziyor ve bunlar için uÄŸraşıyor deniliyor bunun için de emeÄŸinin karşılığında ona hediye olarak veriyoruz diyorlar. Ama ÅŸöyle bir ÅŸey de var aldıkları hak edilmeyen daha doÄŸrusu yapmadıkları ÅŸeylerin parasını almıyorlar iÅŸi yapıyorlar ekstra para kazanmak için belirttiÄŸim ÅŸekilde yeni iÅŸler çıkartıyorlar ve kontrol mühendisi bunu uygun gördüÄŸünde de ihale sahibi ona hediye veriyor. Ancak, bu kiÅŸi devlet memuru ve devletten yaptığı iÅŸ için Milletin vergisiyle zaten maaşını alıyor. Ben bu iÅŸe girmek içinde son 2 yıldır çabalıyorum öÄŸreniyorum daha yeni yeni iÅŸin içine girince bu tür ÅŸeyleri öÄŸrendim kaldı ki ben hayatı boyunca banka kredisini bırakın taksitle bile bir ÅŸey alan biri deÄŸilim. Bu konuda da Allah’a karşı gelmekten korktuÄŸum ve bilgim olmadığı için size sormak istedim. Benim anlamadığım nokta da ÅŸurası. Ben bu iÅŸi yapmak istiyorum ama Türkiye’de bu iÅŸi bunun dışında yapmak imkansız diyor herkes. Elbet bir yerlere para vereceksin diyorlar yoksa iÅŸ yaptırtmıyorlar diyorlar. Ben bu koÅŸulda ne yapmalıyım? Bu iÅŸ haram mıdır? Ayrıca bu paraları verenler nasıl temizlenecektir? Hangi koÅŸullarda verilen para uygundur bu kiÅŸilere? DeÄŸerli vaktiniz için teÅŸekkür ederim!”
 
Cevap
 
Soruda açıklandığına göre müteahhitler, devletten ihale yoluyla iÅŸ alıyorlar, iÅŸi alırken bundan para kazanamayacaklarını biliyorlar, hedefleri ise kontrol mühendisine rüÅŸvet vererek ekstra iÅŸler almak, bunları ihaleye dahil etmek ve bundan para kazanmak.
 
Kontrol mühendisine, ekstra iÅŸi kabul ettirmek ve ihaleye dahil etmek için rapor versin diye bir menfaat saÄŸlamak rüÅŸvettir. Mühendis devletten iÅŸinin ve emeÄŸinin karşılığı olarak maaşını alıyor, bu ekstra iÅŸ gerekli ise rüÅŸvet almadan rapor vermeye mecburdur. Gerekli deÄŸil ise zaten müteahhit de devletten haksız gelir elde etmek için bu yola gitmemelidir.
 
Türkiye’de rüÅŸvetin yayıldığı, devletten iÅŸ almak ve para kazanmak için mutlaka birilerine rüÅŸvet vermek gerektiÄŸi, verilmezse iÅŸ yapmanın mümkün olmadığı vakıası -doÄŸru ise- bu, Allah’tan korkan ve hesap verme sorumluluÄŸu taşıyan kiÅŸilere, iÅŸ almak maksadıyla rüÅŸvet vermek için mazeret teÅŸkil etmez. “Bir insan canını, malını, namusunu, kendine ait olmuÅŸ hakkı korumak ve almak için baÅŸka çaresi kalmadığında rüÅŸvet verir; bu verene, zaruret sebebiyle caiz, alana haramdır” ÅŸeklindeki fetva (Ä°bn Nüceym, Risâle fi’r-rüÅŸve, Mecmuâ, s. 112, 115.) ortada böyle bir zaruret yok iken iÅŸ yapıp para kazanmak için rüÅŸvet vermeyi caiz kılmaz, fetvanın zaruret dışındaki iÅŸlerle alakası yoktur.
 
Bir örnek verelim:
 
Bir kimse namuslu, dürüst ithalat ve ihracat yapıyor, gümrüÄŸe gelen malını alacak veya dışarı çıkaracak, hiçbir eksiÄŸi, hatası, sakatlığı yok, lakin gümrükçü rüÅŸvet istiyor, vermezse sahte raporla veya baÅŸka yollardan malın çıkmasını veya gümrükten çekilmesini engelleyeceÄŸini veya çok büyük cezalara, mahrumiyetlere sebep olacağını söylüyor, bunu baÅŸkalarına yaptığı, bu kiÅŸiye de yapabileceÄŸi biliniyor; bu durumda tacir, üst makamlara ÅŸikayet ederek problemi çözemez, malını alamaz veya ihraç edemez, büyük zararlara uÄŸrarsa –malını korumak da zaruret sayıldığı için- rüÅŸvet verir demiÅŸlerdir; iÅŸte bu rüÅŸvet de alana haramdır.
 
Ä°hale almak elde edilmiÅŸ bir malı veya hakkı korumak deÄŸildir ve bu manada zaruret sayılmaz. Ekstra almadığında zarar edecek olması da zaruret sayılmaz; çünkü bu kiÅŸi zarar edeceÄŸini baÅŸtan biliyor, meÅŸru olmayan bir yoldan zararını karşılamayı da yine baÅŸtan göze almış bulunuyor.
 
Namuslu insanlar bu rüÅŸvet zulmü ve belasının ortadan kalkması için gerektiÄŸinde takip ve tespit etmek, bilindiÄŸinde güvenilir mercilere ÅŸikayet etmek, insanlara nasihat etmek gibi yollarla mücadele etmelidirler.
 
Alanın ve -zaruret dışında- verenin lanetlendiÄŸi bir fiil ülkemizde yaygınlaÅŸmış ve bunsuz iÅŸ yapılamaz hale gelmiÅŸ ise bu büyük bir belâdır, pisliktir, bunun içinde yaÅŸayarak Ä°slam’ın emrettiÄŸi güzel ahlak ile dünyaya örmek olmak mümkün deÄŸildir. RüÅŸvet ile topyekün mücadele ÅŸarttır; hem devlet gerekeni yapacak, hem de halk bu mücadeleye katılacaktır.

Etiketler :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.