İlber Ortaylı, Ömer Tuğrul İnançer'in elini neden öptü?

Prof. Dr. Ä°lber Ortaylı, Türk Tasavvuf Musikisi'nin önemli isimlerinden biri olan Ömer TuÄŸrul Ä°nançer ile karşılaÅŸtığı imza töreninde Ä°nançer'in elini öpmüÅŸtü.

Sosyal medyada yüzlerce kez paylaşılan ve özellikle sol yayın organlarında gündeme getirilerek eleÅŸtirilen olaya iliÅŸkin Ä°lber Ortaylı açıklama yapmış ve "O benim elimi öpüyor ben de onun elini öpüyorum. Bu çok eski bir Ä°stanbul âdetidir, yobazlık deÄŸildir" demiÅŸti.

Habertürk Yazarı Murat Bardakçı da bugünkü köÅŸesinde Ä°lber Ortaylı'nın Ä°nançer'in elini öpmesinin nedenini açıkladı.

Bardakçı ayrıca Ortaylı'nın baÅŸka isimlerin ellerini ve eteÄŸini öperken çekilmiÅŸ fotoÄŸraflarını da yayınladı. Ä°ÅŸte o yazının ilgili bölümü:

"BU MEVLEVÄ°LERE MAHSUS BÄ°R SELMALAÅžMA ÅžEKLÄ°DÄ°R"

"Ama, ortada öyle el öpme falan yoktu, Ä°lber Hoca ile muhatabı eski Ä°stanbul'da, özellikle de Mevlevîler arasında hayli yaygın olan ve “görüÅŸmek” denen ÅŸekilde selâmlaşıyorlardı! “GörüÅŸmek”, “musafaha”nın, yani temeli sünnete dayanan selâmlaÅŸmanın Mevlevîler'e mahsus ÅŸeklidir, saÄŸ eller baÅŸparmaklar yukarıya dikilmiÅŸ olarak tutulur ve görüÅŸenler birbirlerinin ellerini tutup aynı anda öperler. Ellerin bu ÅŸekilde öpülmesi söylediÄŸim gibi selâmlaÅŸmadır; görüÅŸmede yaÅŸ, makam vesaire farkı bulunmadığı gibi bu iÅŸin eli öpme ile de alâkası yoktur, eski tekkelerden bugünlere kadar gelen bir ÅŸehir geleneÄŸidir."

"Ä°LBER ORTAYLI RUS REÄ°SESÄ°NÄ°N ELÄ°NÄ° ÖPERKEN"

Ä°lk fotoÄŸrafta, Ä°lber Hoca'yı bir hanımın elini öperken görüyorsunuz… Elini öptüren hanım Rusya'ya asırlarca hükmeden Romanof Hanedanı'nın ÅŸu andaki “reisesi”, yani Rusya'da bugün Cumhuriyet deÄŸil de imparatorluk mevcut bulunsa “Çariçe Maria” unvânı ile tahtta oturacak olan Büyük DüÅŸes Maria Vladimirovna Romanova! Biz, bu taçsız imparatoriçenin büyük büyük büyük nenesini çok iyi biliriz! Hani 1711'deki Prut Savaşı sırasında bizim Baltacı Mehmed PaÅŸa ile aralarında birÅŸeylerin geçtiÄŸi yolunda dedikoduların çıktığı Rusya Ä°mparatoriçesi meÅŸhur Katerina var ya, hanımefendi iÅŸte o Katerina'nın torununun torununun torunu olur; büyük büyük büyük dedesi de bizde “Deli Petro” diye bilinen meÅŸhur Büyük Peter'dir! Rus tahtının vârisi Büyük DüÅŸes Maria bundan birkaç sene önce Ä°stanbul'a geldiÄŸinde Topkapı Sarayı'nı ziyaret etmiÅŸ, o sırada sarayın başında olan Ä°lber Hoca prensesi kapılarda ÅŸânına lâyık biçimde karşılamış ve protokolün gerektirdiÄŸi ÅŸekilde de elini öpmüÅŸtü… Ama “elini öptü” dedi isem, asîl hatunun elini kapıp ÅŸappadanak öptüÄŸünü, hattâ bir de alnına koyduÄŸunu zannetmeyin! Bu iÅŸe her ne kadar “öpmek” denilse de usul baÅŸkadır, el öyle dudaklara deÄŸdirilmez; erkek öne doÄŸru yarım eÄŸilerek hanımın elini alır, onun vücudu ile 90 derecelik bir açı teÅŸkil edecek ÅŸekilde yukarıya kaldırır, başını daha da eÄŸip dudaklarına götürür gibi yapar ama temas ettirmeden bırakır!



"SARI SAÇLI HANIM, OSMANLI HANEDANINDAN HANZADE ÖZBAÅž"

"Bu arada, Ä°lber'in gerisinde duran koyu renk şık paltolu sarışın hanımefendinin kim olduÄŸunu da söyleyeyim: Sultan Vahideddin'in torun çocuÄŸu Hanzade ÖzbaÅŸ… oskof Çarı'nın torunu Ä°stanbul'a gelip Topkapı Sarayı'nı ziyaret ettiÄŸi zaman karşısında soyluluk bakımından onun muadili bir hanedan mensubunun bulunması protokol gereÄŸi nazik bir hareket olacağı için, Ä°lber Hoca o gün Hanzade Hanım ile OsmanoÄŸlu Ailesi'nin birkaç mensubunu daha saraya davet etmiÅŸ ve Moskof Prensesi'ni beraberce karşılamışlardı…"

"BÄ°R HOCANIN ELÄ°"

"Bazı eller vardır, sahipleri o ellerle önemli eserler vermiÅŸlerdir ve onları öpebilmek büyük nimettir!  Seneler önce fakirhanede, yani benim evimde çekilmiÅŸ olan ikinci fotoÄŸrafta, Ä°lber Hoca'yı böyle bir eli, Türk hat sanatının son büyük üstadlarından olan rahmetli Prof. Dr. Ali Alparslan'ın elini öperken görüyorsunuz… Ali Hoca'nın arkasında, talebesinden hattat Ali Toy var…"



"Ä°LBER HOCA BU SEFER ETEK ÖPÜYOR"

"Yine fakirhanede çekilen ve aynı ÅŸekilde yıllar öncesinden kalan üçüncü fotoÄŸrafta ise, Ä°lber Hoca artık az kiÅŸinin bildiÄŸi bir baÅŸka hürmet ifadesini yerine getiriyor ve bu defa el deÄŸil, “etek” öpüyor:  Aramızdaki ismi “Saray-ı Âmire Nâzırı” olan Filiz Hoca”nın eteÄŸini… Filiz Hanım, yani Dr. Filiz ÇaÄŸman genç bir sanat tarihçisi olarak girdiÄŸi Topkapı Sarayı'nda 40 sene boyunca vazife yapmış, sarayın yıllarca müdürlüÄŸünde bulunmuÅŸ ve emekli olması üzerine yerine “Saray BaÅŸkanı” olarak Ä°lber Hoca tayin edilmiÅŸti… MüzeciliÄŸimizin önemli ismi Filiz ÇaÄŸman bürokratlığının yanısıra konusunda, yani Osmanlı sanatı ve özellikle de minyatür alanında dünyanın önde gelen uzmanlarındandı, yazdığı eserler ana kaynak olmuÅŸlardı ve hem ismi, hem de eserleri mevkilerini hâlâ muhafaza ediyorlar… Ä°lber Hoca, Filiz Hanım'ın yarı ÅŸaka ve yarı ciddî ÅŸekilde eteÄŸini öpmekle kendisinden önceki “saray nâzırı” olan âlim bir hanımefendiye baÄŸlılıklarını ve hürmetini ifade ediyor…"